Chủ nhật, 28/05/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Luân Đôn từng có tham vọng sở hữu 'tháp Eiffel' riêng của nước Anh

Hải Ngư
- 11:30, 26/07/2022

(DNTO) - Gần 120 năm trước, lấy cảm hứng từ tháp Eiffel ở Paris, Đại tháp London đã sẵn sàng vượt qua đối thủ về chiều cao với gần 366m. Thế nhưng, chưa hoàn thiện giai đoạn xây dựng đầu thì dự án đã bị ngừng trệ, bỏ lại một giấc mơ chưa thành cho thần dân Anh.

Vết tích còn lại của giấc mơ Eiffel nước Anh này giờ chỉ là những nền móng bê tông khủng đã được khám phá cách đây 20 năm. Giấc mộng London suýt có Eiffel của riêng mình nay đang được thần dân nước này kháo tai nhau, và cùng dấy lên một chút… tiếc nuối!

Vào những năm 1890 ở London, chính trị gia người Anh kiêm ông trùm đường sắt Edward Watkin đã có tầm nhìn táo bạo khi xây dựng một cấu trúc khổng lồ có thể khiến Eiffel lép vế. Ảnh Alamy

Vào những năm 1890 ở London, chính trị gia người Anh kiêm ông trùm đường sắt Edward Watkin đã có tầm nhìn táo bạo khi xây dựng một cấu trúc khổng lồ có thể khiến Eiffel lép vế. Ảnh Alamy

Ở đâu đó bên dưới sân vận động quốc gia của xứ sở sương mù ở Wembley, London, là phần móng và “di tích” của những gì có thể được tạm xem là tòa nhà từng hứa hẹn sẽ cao nhất trong thành phố.

Lấy cảm hứng từ tháp Eiffel ở Paris nước Pháp, Đại tháp London đã sẵn sàng vượt qua mặt đối thủ với chiều cao 366m. Trớ trêu và đáng tiếc là công trình được biết đến với tên gọi “London Stump” đã chẳng bao giờ vượt qua nổi giai đoạn xây dựng sơ khởi.

Tàn tích của tháp chưa hoàn thiện đã bị phá hủy gần 120 năm trước, để lại cho Luân Đôn một giấc mơ không thành. Trên nền móng bê tông hoành tráng sót lại của công trình đã mọc lên một sân vận động mới.

Hãy dành chút thời gian để ngược lại ký ức! Tòa tháp là sản phẩm trí tuệ của Edward Watkin, một chính trị gia người Anh và là ông trùm đường sắt. Nỗ lực đầu tiên của ông trong ý đồ xây dựng một đường hầm dưới eo biển Manche đã không thành, và 100 năm sau hậu thế của xứ sở sương mù mới hiện thực được giấc mơ ấy.

Vị doanh nhân bẩm sinh yêu thích những ý tưởng lớn trong đầu theo châm ngôn “Càng lớn càng tốt” này luôn nghĩ đến những gì thực tế hoặc khả thi về mặt tài chính.

Tháp Eiffel tại Pháp đã mở cửa vào năm 1889 và nhanh chóng trở thành một điểm nổi tiếng thu hút khách du lịch. Ấn tượng nhất là chi phí xây dựng của tháp đã được hoàn vốn chỉ trong vài tháng. Đúng lúc ấy thì tại Anh, Watkin đang bận rộn với việc chiêu dụ khách đến công trình Đường sắt Metropolitan của mình, mà sau này sẽ trở thành tuyến Metro nổi tiếng cho hệ thống tàu điện ngầm Luân Đôn.

Một trong những thiết kế tháp không được chọn khi Watkins tổ chức cuộc thi thiết kế tháp với giải thưởng thắng lớn tương đương 80.000 đô la Mỹ ngày nay. Ảnh Alamy

Một trong những thiết kế tháp không được chọn khi Watkins tổ chức cuộc thi thiết kế tháp với giải thưởng thắng lớn tương đương 80.000 đô la Mỹ ngày nay. Ảnh Alamy

Tuyến đường sắt đi qua Wembley, lúc ấy mới chỉ là một ngôi làng quê phía tây bắc trung tâm London, nơi Watkin đã đầu tư đất đai để xây dựng công viên giải trí, một dạng Disneyland tiên khởi, kế thừa kiến trúc của những công viên giải trí đầu thế kỷ 19 như Battersea hoặc Tivoli ở Copenhagen.

Trong ý nghĩ của Watkin, còn gì tuyệt hơn một tòa tháp cao vượt mặt tên tuổi Eiffel, sẽ lôi cuốn dân London bắt tàu để đến chiêm ngưỡng, thưởng lãm và trải nghiệm. Tính táo bạo của Watkin còn “ngông” đến nỗi ông mạnh miệng đề nghị chính vị kiến trúc sư Gustave Eiffel tự tay thiết kế tòa tháp quê hương, nhưng tên tuổi người Pháp nảy đã từ chối với lý do có thể thông cảm được: “ái quốc”!

Thế là ngày ấy Watkin đành chuyển sang kế hoạch B: tổ chức một cuộc thi thiết kế quốc tế, với giải nhất là 500 guineas, tương đương khoảng 80.000 đô la Mỹ ngày nay. Ông đã nhận được đến 68 bài dự thi, trong số đó có một số ý đồ rất là “viễn tưởng”.

Chẳng hạn, một công trình cao gần 610m, là một đường sắt xoắn ốc cho tàu chạy lên đến đỉnh. Một ý tưởng thiết kế khác cũng rất mơ mộng, được diễn giải là  “thuộc địa trên không” với vườn trên cao, bảo tàng và phòng trưng bày, cuối cùng trên đỉnh là bản sao của một Đại Kim tự tháp.

Giai đoạn hoàn thành đầu tiên và duy nhất của tòa tháp Luân Đôn ngày ấy. Ảnh Alamy

Giai đoạn hoàn thành đầu tiên và duy nhất của tòa tháp Luân Đôn ngày ấy. Ảnh Alamy

Tuy nhiên cuối cùng, bài thi thắng giải thuộc về bộ ba kiến trúc sư Stewart, McLaren và Dunn, là một phiên bản tháp Eiffel nhưng trông mảnh mai hơn. Với độ cao gần 366m, tháp vượt đối tác ở Paris khoảng 53m, vốn đang là công trình xây dựng cao nhất thế giới vào thời điểm đó.

Tất cả các hạng mục của kiến trúc đã nằm trên bản vẽ năm 1890, mô tả chi tiết dự án và một vài điểm nhấn được tiết lộ, như tháp Luân Đôn sẽ rộng rãi hơn nhiều so với Eiffel và bao gồm đa dạng hạng mục đặc biệt như nhà hàng, rạp hát, cửa hàng, phòng tắm kiểu Thổ Nhĩ Kỳ, lối đi dạo, khu vườn mùa đông và nhiều trò giải trí khác.

Phương tiện để lên tháp là… thang máy dẫn đến một đài quan sát sẽ cung cấp tầm nhìn toàn cảnh, cũng như kính thiên văn hoạt động hiệu quả nhờ độ tinh khiết của không khí có ở một độ cao lý tưởng.

Tuy nhiên, sau các nét phác thảo phô trương ban đầu, thiết kế đề xuất đã được thu nhỏ bớt hầu hạ giá thành chi phí xây dựng. Hệ thống đế chống dự tính ban đầu cũng được giảm bớt, từ 8 xuống còn 4, bằng với số lượng chân đế của Eiffel. Tiến trình xây dựng bắt đầu vào năm 1892, giai đoạn đầu tiên cao khoảng 45m đã được hoàn thành.

Trước đó một năm, công viên Wembley đã mở cửa, và lúc ấy đang đạt được thành công nhất định về lượng khách tham quan. Nhưng công trình tòa tháp lại không suôn sẻ như vậy, khủng hoảng đã bắt đầu xảy ra. Vừa hoàn tất giai đoạn đầu, tòa nhà bị sụt lún thấy rõ.

Thật ra với độ thấp như đã hoàn thành, công trình không đáng lo về an toàn, vẫn sử dụng được. Tuy nhiên thiết kế sẽ gặp vấn đề lớn nếu tiếp tục xây lên cao hơn, bởi lúc ấy đế móng sẽ không kham nổi. Mặc dù phần tháp hoàn thành giai đoạn sơ khởi cũng đã được mở cửa cho công chúng, thang máy đã được lắp đặt, nhưng tất cả ngay sau đó đã phải dừng, lúc đầu nghĩ là tạm thời nhưng rồi trở thành vĩnh viễn.

Một khi Watkin đã qua đời, động lực xây dựng tháp cũng không còn. Ảnh Getty Images

Một khi Watkin đã qua đời, động lực xây dựng tháp cũng không còn. Ảnh Getty Images

Xui xẻo càng bồi thêm cho công trình khi Watkin - động lực đằng sau dự án  - đột ngột qua đời vào năm 1901, càng khiến “cái chết” của Eiffel Luân Đôn đến nhanh hơn. Với tàn tích còn lại, lúc ấy khách tham quan cũng có thể lên tham quan, nhưng độ cao ấy không đủ để mọi người có được tầm nhìn toàn cảnh ngoạn mục như ngắm từ đỉnh Tháp Eiffel Paris.

Một năm sau cái chết của Watkin, tòa tháp được tuyên bố là không an toàn và bị đóng cửa, rồi chỉ sau một thời gian ngắn, người ta dùng thuốc nổ phá hủy tháp.

Tuy nhiên, khu vực Wembley xung quanh vẫn tiếp tục phát triển thành vùng dân cư ngoại ô London song song việc hình thành khu công nghiệp. Năm 1923, một sân vận động, sau này được gọi là Wembley Stadium, được xây dựng trên địa điểm cũ của tòa tháp. Chính việc tu sửa và tân tạo sân Wembley mới sau này để hạ thấp độ cao đã giúp người ta khai quật được nền móng của tòa tháp ban đầu ngày nào.

Sau này một số sử gia nhận định, tuy không đạt tầm mức giá trị trung tâm như tháp Eiffel, nhưng dự án của Watkin ngày ấy vẫn là tòa nhà dự kiến cao nhất của London, vượt qua nhà chọc trời The Shard gần 49m.

Tin khác

Văn hoá - Xã hội
Ngày hôm qua 26/5, lễ tổng kết của các trường phổ thông và mầm non đã diễn ra kết thúc một năm học. Đến hẹn lại lên, không gian mạng lại được mùa tràn ngập bảng điểm, giấy khen của con em do các bậc phụ huynh “hào phóng” post lên.
15 giờ
Văn hoá - Xã hội
Từ vẻ ngoài mũm mĩm 86kg, NSND Hồng Vân của hiện tại còn đẹp và quyến rũ hơn khi giảm cân thành công gần 14kg. Được biết, nữ nghệ sĩ đã áp dụng chế độ giảm cân khoa học, phải tự vượt qua nhiều áp lực tâm lý để theo đuổi mục tiêu tới cùng.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Lần đầu tiên, nghệ sĩ Bình Tinh đưa Đoàn cải lương tuồng cổ Huỳnh Long đi lưu diễn 2 suất tại Pháp. Đây không chỉ là niềm vui vỡ òa của các nghệ sĩ tham gia mà còn là niềm tự hào của cải lương tuồng cổ nước nhà.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nhạc sĩ Huy Tuấn ra mắt ca khúc được anh ấp ủ từ lâu mang tên Ngọc Đài Sen nhân mùa Phật đản 2023. Dự án âm nhạc đặc biệt này có sự góp mặt của 2 giọng ca hàng đầu của nền âm nhạc Việt Nam: NSƯT - Diva Thanh Lam và Divo Tùng Dương.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Vừa qua, Noo Phước Thịnh được công bố là nhân vật ca sĩ khách mời trong đêm nhạc Love Songs Đà Nẵng của Hồ Ngọc Hà. Khi ekip chia sẻ thông tin này, nhiều fan của Hồ Ngọc Hà và Noo Phước Thịnh rất vui mừng và phấn khích.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nhà thiết kế Phương Hồ vừa được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao bằng xác nhận Kỷ lục Việt Nam cho chiếc áo dài “Non sông gấm vóc” được đính kết thủ công, giới thiệu và quảng bá các danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam, có kích thước dài nhất (220,6m).
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Tại kỳ này, Quỹ học bổng Lotte Foundation trao các suất học bổng với tổng giá trị lên đến 30.400 USD cho 76 sinh viên có hoàn cảnh khó khăn và đạt thành tích học tập xuất sắc.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Lý Hải là 'ca lạ' của điện ảnh Việt khi đang là ca sĩ rẽ ngang làm phim mà liên tục gặt hái được doanh thu khủng. Ngoài sự cố gắng học hỏi, rút kinh nghiệm và thay đổi qua từng tác phẩm, thành công của đạo diễn Lý Hải còn đến từ sự yêu mến và ủng hộ của khán giả.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nữ ca sĩ cho biết, đã lo lắng đến mất ngủ trước buổi ra mắt sản phẩm Mưa tháng sáu, cho đến khi rất đông bạn bè, khán giả đến chúc mừng, cô quá bật khóc vì hạnh phúc. Đây là sản phầm được cô cùng ê kíp đầu tư một năm qua với nhiều tâm huyết.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Tối 24/5, NTK Hà Linh Thư đã tổ chức show diễn Ha Linh Thu Fashion show - bộ sưu tập Xuân hè 2023 “Câu chuyện của những chiếc nơ - A tale of knots” với sự tham dự của đông đảo khách mời, đối tác. Chương trình diễn ra tại Amor Resort Wedding & Event Garden,TPHCM.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Liên minh Kỷ lục thế giới - Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings), vừa tổ chức lễ công bố và xác lập kỷ lục thế giới cho bộ sưu tập “Tâm Trà Diệu Bảo” - bộ sưu tập ấm chén tử sa ở nhiều niên đại, có số lượng nhiều nhất thế giới.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Vừa qua, trên trang cá nhân của thạc sĩ Phạm Kim Dung - Trưởng BTC của các cuộc thi hoa hậu như Miss World Vietnam, Miss Grand Vietnam… đã đăng tải nhiều đoạn tin nhắn giữa các đối tượng lừa đảo gửi đến các thí sinh tại cuộc thi hoa hậu.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nữ diễn viên Caylee Cowan tiếp tục thu hút truyền thông và công chúng tại thảm đỏ LHP Cannes khi mặc chiếc đầm Hoàng Kim của NTK Nguyễn Minh Tuấn trong buổi ra mắt phim điện ảnh Asteroid City, một trong những ứng viên nặng ký của Hollywood tại LHP Cannes.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Câu chuyện “sóng gió gia tộc” đang diễn ra trong gia đình cố nghệ sĩ Vũ Linh, mang đến cho dư luận một góc nhìn đa chiều, trong đó có bài học về thói quen lập di chúc. 
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Sau thời gian chờ đợi, Rap Việt Mùa 3 (2023) công bố thông tin lên sóng chính thức. Đây là chương trình truyền hình hiện nhận được sự quan tâm của nhiều khán giả.
3 ngày