Chủ nhật, 02/04/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Đưa ông Táo về trời, một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt  

Lương Gia Cát Tường
- 12:52, 24/01/2022

(DNTO) - Theo thông lệ, ngày 20 tháng Chạp âm lịch đã được người Việt gọi là 20 Tết. Nó như một sự khởi động, “bắt trớn”… Nhưng  phải đến ngày 23 thì Tết mới thật sự gõ cửa từng nhà, mở ra bằng sự kiện đưa ông Táo về trời.

 Ngày nay, hầu như không mấy nhà còn sử dụng “ông Táo” để đun nấu nhưng tục đưa ông Táo về trời thì vẫn còn được gìn giữ như một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam, là một trong rất nhiều sự kiện quan trọng và có giá trị thiêng liêng trong chuỗi ăn Tết cổ truyền của dân tộc.

Câu chuyện lưu truyền về sự tích "2 ông 1 bà" - thần Đất, thần Nhà, thần Bếp mà người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc ông Táo là một câu chuyện dân gian rất quen thuộc.

Chuyện kể, ngày xa xưa có một đôi vợ chồng đang sống với nhau mặn nồng tha thiết thì người vợ do nóng giận uất ức mà bỏ đi. Đi mãi đến một ngôi làng nọ, người vợ gặp và và kết duyên vợ chồng với một người đàn ông khác.

Ngày nay,không mấy nhà còn sử dụng “ông Táo” để đun nấu nhưng tục đưa ông Táo về trời thì vẫn còn được gìn giữ. Ảnh: TL

Ngày nay,không mấy nhà còn sử dụng “ông Táo” để đun nấu nhưng tục đưa ông Táo về trời thì vẫn còn được gìn giữ. Ảnh: TL

Người chồng sau đó nhớ thương vợ lang thang đi tìm, lâm vào cảnh ăn xin. Năm đó vào ngày 23 tháng Chạp, vô tình ghé vào nhà vợ xin ăn. Nhận ra chồng cũ của mình, người vợ ân cần thăm hỏi và dọn thức ăn cho ăn. Chồng mới về bắt gặp tỏ lòng nghi ngờ trách móc. Người vợ xấu hổ nhảy vào đống lửa tự vẫn. Hai anh chồng cũng lao vào lửa mà chết theo hóa thành ba ông đầu rau. Ngọc Hoàng cảm kích phong họ là Táo Quân,  giúp Ngọc Hoàng trông coi việc bếp núc, đất đai, chợ búa của nhân gian. Mỗi năm vào ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân sẽ lên trời bẩm báo Ngọc Hoàng kết quả những công việc có liên quan đến phạm vi phụ trách của mình.

Từ đó cứ đến ngày 23 tháng Chạp, nhà nhà đều cúng đưa tiễn ông Táo về chầu trời mong muốn Táo Quân sẽ tâu với Ngọc Hoàng những điều tốt đẹp của năm qua để từ đó Ngọc Hoàng sẽ ban phước lành cho gia đình mình trong năm tới.

Tục lệ cúng Táo Quân giữa các vùng miền tuy có khác nhau nhưng cơ bản vẫn có những điểm chung.  Về thời gian, có thể khác nhau về giờ giấc nhưng nhất định phải là ngày 23 tháng Chạp. Về phương tiện để Táo về trời phổ biến là cá chép. Về lễ vật, theo ghi chép của nhà giáo, nhà báo Phan Kế Bính vào đầu thế kỉ XX, thì… “đến ngày ấy, thì mua hai mũ ông, một mũ bà và mua con cá chép để làm ngựa cho táo quân lên chầu trời".

Theo thời gian, cuộc sống có nhiều thay đổi theo chiều hướng sung túc ấm no, lễ cúng Táo Quân cũng đa dạng hơn, không chỉ mũ mà còn có áo quần, có vàng mã kèm theo mâm cỗ. Về mâm cỗ, tùy theo hoàn cảnh của từng gia đình mà có nhà chỉ đơn giản món “thèo lèo cứt chuột” (kẹo lạc, kẹo vừng đen), có nhà thì cầu kỳ, thịnh soạn với đủ thức món ngon. Với giới thương nhân, tư duy kinh tế lan sang lễ nghi khiến cho mâm cỗ càng rườm rà tốn kém.   

Không chỉ người Việt trong nước mà người Việt định cư ở nước ngoài, hầu hết cũng không bỏ quên phong tục cổ truyền này. Họ gìn giữ và truyền từ đời này sang đời khác như một cách giữ gìn truyền thống văn hóa của dân tộc, một cách để không quên nguồn cội và để cho con cháu biết mình có nguồn gốc là người Việt Nam, tha phương nhưng vẫn hướng về quê cha đất tổ.

Hôm nay là ngày đưa Ông táo về trời. Như một thói quen cố gìn giữ, tôi cũng sắm sửa nhang đèn, một bình bông vạn thọ và dĩa "thèo lèo cứt chuột" tiễn đưa ông. Nhà không có con nít để chầu chực chia “thèo lèo cứt chuột” . Đã buồn.

Gian bếp quạnh hiu không lửa khói càng buồn hơn. Chỉ có mấy sợi khói mỏng tang bay lên từ đốm lửa nhỏ xíu lập lòe trên đầu cây nhang. Nhìn nó, tôi đâm nhớ mùi khói bếp, nhớ ánh lửa bập bùng, nhớ tiếng củi reo tí tách… và nhớ chái bếp ngày xưa.

Không chỉ người Việt trong nước mà người Việt định cư ở nước ngoài, cũng không bỏ quên

Không chỉ người Việt trong nước mà người Việt định cư ở nước ngoài, cũng không bỏ quên "đưa Táo về trời" vào ngày hăm ba Tết. Ảnh: VOV

Giữa thời đại của bếp từ, bếp điện, đến một ngọn lửa bếp cũng chỉ là ký ức, chỉ là nỗi nhớ mông lung. Giữa thời đại của nhà cao tầng, của căn hộ chung cư không được phép khói nhang, không biết đến khi nào thì tục “đưa ông táo về trời” sẽ đi vào quá vãng.

Thôi thì, dẫu sao gìn giữ một nét văn hóa đặc trưng của dân tộc trong những ngày Tết cổ truyền cũng là một việc nên làm.

Có điều năm nay, mong rằng Táo hãy tâu với Ngọc Hoàng, nhân loại đang lao đao vì Covid-19 hoành hành, mong ngài ban cho toàn thể con người trên trái đất một sức mạnh, niềm tin và nghị lực để cùng nhau vượt qua và chiến thắng dịch bệnh hướng tới một thế giới hòa bình, an lạc, đoàn kết và thương yêu nhau.

Tin khác

Văn hoá - Xã hội
Trong buổi ra mắt sách 'Không sợ sống – Dám yêu đời mà sống', Nhà báo Thùy Trang - người mắc căn bệnh ung thư quái ác khi tuổi đời mới 40 đã gây nhiều xúc động cho khán giả.
10 giờ
Văn hoá - Xã hội
Sau nhiều năm công tác tại Trung ương, GS.TS Vũ Văn Hiền đã trở về địa phương để xây dựng Nhà sách Cộng đồng, nhằm khích lệ tinh thần học tập của thế hệ trẻ.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Sáng 30/3, Võ Hạ Trâm khiến cư dân mạng tò mò khi tung bộ ảnh kể lại câu chuyện xin tiền chồng sang Ấn Độ quay dự án mới. Điều đáng chú ý là độ “khủng” của mức kinh phí mà nữ ca sĩ đề nghị chồng “tài trợ” lên đến... 5 tỷ đồng.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Tiếp nối thành công của các mùa vừa qua, Miss World Việt Nam 2023 đã chính thức khởi động, sự kiện thu hút sự quan tâm của giới truyền thông và đông đảo người hâm mộ sắc đẹp. Đặc biệt, thảm đỏ còn quy tụ nhiều hoa, á hậu, nhà thiết kế đình đám cùng những trang phục lộng lẫy và sang trọng.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Thông tin về “con tàu tốc hành” OneWay Marathon 2023, lần đầu tiên sẽ cập bến thành phố biển Vũng Tàu vào tháng 4 tới, đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của rất nhiều các runner, vận động viên cũng như các câu lạc bộ chạy nổi tiếng ở khu vực miền Nam...
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Tối 28/3, Nathan Lee đã tổ chức đêm nhạc Ánh trăng hiểu lòng tôi tại một phòng trà lớn ở trung tâm quận 1. Đây là lần tái xuất đáng chú ý của Nathan Lee được dư luận đặc biệt quan tâm, giới truyền thông cũng đã gửi đến anh rất nhiều câu hỏi và được nam nghệ sĩ thẳng thắn chia sẻ.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Ngày 28/3, tại Hà Nội, Herbalife Việt Nam đã công bố tài trợ sản phẩm dinh dưỡng trong năm 2023 cho các vận động viên và vận động viên người khuyết tật xuất sắc tại Lễ ký kết với Ủy ban Olympic Việt Nam (VOC) và Hiệp hội Paralympic Việt Nam (VPA).
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Ngày hội Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 19 năm 2023 bắt đầu từ 6-9/2023 tại Công viên 23/9 do Sở Du lịch phối hợp với Hiệp hội Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức với chủ đề “Tâm điểm giao thoa – Hành trình sống động”.  
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Hội thi Duyên dáng Áo dài quận 7 nhằm tôn vinh nét đẹp của trang phục truyền thống Việt Nam, qua đó góp phần nâng cao thị hiếu thẩm mỹ cho cán bộ, hội viên, phụ nữ hướng đến các giá trị chân, thiện, mỹ trong cuộc sống.
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Hoa hậu Đỗ Hà đảm nhận vai trò Đại sứ chiến dịch Giờ Trái đất, tiết kiệm điện năm 2023. Nàng hậu đã đồng hành cùng mọi người hưởng ứng Chiến dịch Giờ Trái đất nhằm lan tỏa tinh thần tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường tới toàn thể cộng đồng.
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Chương trình nghệ thuật 'Quê hương - Đi để trở về' diễn ra tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật xã Nghĩa Phú (Cổ Lũy Cô Thôn), thành phố Quảng Ngãi có hơn 30 ca sĩ, nhạc sĩ, đạo diễn tham gia, mang đến cho khán giả năng lượng từ những ca khúc mang ý nghĩa tâm linh.
5 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Vài năm trở lại đây, các thực phẩm được chế biến từ thực vật để thay thế thịt động vật đã và trở thành xu hướng ở nhiều quốc gia. Nắm bắt được nhu cầu này, Công ty Hải Thiên Minh vừa cho ra mắt sản phẩm thịt thực vật, mang đến một trải nghiệp hấp dẫn cho người tiêu dùng Việt Nam.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Là gương mặt mới, nhưng không xa lạ với cộng đồng mạng, giọng hát Phương Phương Thảo được xem là của hiếm khi chứng tỏ khả năng thể hiện các dòng nhạc đòi hỏi sự tinh tế. Sau 3 album vật lý ra mắt được tiêu thụ mạnh mẽ, nữ ca sĩ mới tự tin ra mắt truyền thông với tâm thế mới.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI-HCM) phối hợp cùng Công ty Cổ phần Giải pháp Dệt may Bền vững (Công ty STS) và Tengda Exhibition tổ chức Khai mạc Triển lãm Quốc tế vải cao cấp với chủ đề 'Dệt may Việt Nam: Mạnh hơn - Thông minh hơn - Xanh hơn' tại GEM Center, TP.HCM vào sáng 22/3.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Sự kiện ra mắt dự án điện ảnh tiểu sử của Đàm Vĩnh Hưng thu hút rất nhiều nghệ sĩ tham gia, trong đó nam nghệ sĩ Trấn Thành đã có những khoảnh khắc chia sẻ xúc động, rơi nước mắt.
1 tuần