Chiến lược nào cho doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng?

(DNTO) - Có thể nói, đại dịch Covid-19 là chất xúc tác thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng và đầu tư vào các công nghệ IoT (Internet vạn vật) như một giải pháp để đảm bảo quy trình vận hành xuyên suốt chuỗi cung ứng từ sản xuất trong các nhà máy thông minh đến khâu vận chuyển trung gian và dịch vụ hậu mãi.

Cơ hội mở ra từ ứng dụng IoT là vô tận. Tuy nhiên, các giải pháp IoT thế hệ mới sẽ đòi hỏi phải có sẵn thiết bị, hạ tầng phần cứng và hệ thống mạng đúng loại. Ảnh: TL.
Doanh nghiệp "ráo riết" lên kế hoạch đầu tư vào công nghệ IoT
Trong môi trường kinh doanh quốc tế hiện nay, kỳ vọng của khách hàng tăng cao, tác động đến mọi bộ phận, công đoạn trong hoạt động của chuỗi cung ứng. Đồng thời, các giải pháp quản lý logistics thế hệ tiếp theo cũng đang làm cho chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên thông minh hơn, nhanh hơn, lấy khách hàng làm trung tâm và bền vững hơn.
Tự động hóa thông minh, robot, IoT kết hợp với máy học và các giải pháp phân tích dự báo... đang là những nền tảng công nghệ hàng đầu mà các doanh nghiệp cần ưu tiên ứng dụng để vượt khó khăn, phát triển ổn định trong một trạng thái "bình thường mới", giúp giảm bớt áp lực lên nguồn nhân lực, giảm thiểu chi phí dài hạn, đồng thời giúp các doanh nghiệp bắt kịp xu thế để tăng cơ hội phát triển.
Phân tích về những cơ hội từ dữ liệu lớn mang lại, ông Ying Shun Liang, Cố vấn quy trình công nghiệp bộ phận sản xuất, Dassault Systèmes Nam châu Á-Thái Bình Dương cho rằng, dữ liệu lớn đang không ngừng xuất hiện từ các nguồn đầu vào khác nhau, đặc biệt là khi các nhà sản xuất ngày càng ứng dụng IoT vào các hoạt động sản xuất và vận hành.
Trước đây, doanh nghiệp phải đưa ra giả thuyết về một vấn đề trước khi thu thập được dữ liệu để xác thực. Quá trình này đã làm tăng chi phí vận hành, thời gian và nhân lực. Ngày nay, IoT giúp các nhà sản xuất nhìn nhận quá trình và sản phẩm với mức độ chi tiết. Với khả năng phân tích mạnh mẽ dựa trên AI và Học máy (Machine Learning), giúp các nhà sản xuất có thể thu thập thông tin để giải quyết vấn đề.
"Hơn bao giờ hết, các doanh nghiệp rất cần sự hỗ trợ của công nghệ để có cái nhìn tổng quan trên toàn chuỗi cung ứng, tiếp cận được dữ liệu theo thời gian thực để có thể đưa ra quyết định nhanh chóng và duy trì tính linh hoạt trong những giai đoạn bất ổn. Và công nghệ IoT có thể đáp ứng nhu cầu này của doanh nghiệp", ông Ying Shun Liang nhận định.
Theo Danfoss, các giải pháp IoT đã giúp các nhà bán lẻ lương thực tiết kiệm khoảng 37 triệu USD nhờ giảm chất thải từ thực phẩm (ví dụ như nhờ theo dõi nhiệt độ) và cắt được 2 triệu tấn CO2 chỉ trong vòng 5 năm qua. Không những thế, các giải pháp IoT có thể được dùng trong vận chuyển nhằm rút ngắn lộ trình chuyển hàng, đồng nghĩa với giảm tiêu thụ nhiên liệu, trong khi đó bảo trì dự đoán nhờ ứng dụng công nghệ IoT có thể giúp kéo dài tuổi thọ của các thiết bị quan trọng và từ đó giúp giảm rác thải.
Thu thập dữ liệu từ các thiết bị IoT trong chuỗi cung ứng mang lại nhiều lợi ích tiềm năng cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng. Với doanh nghiệp, theo dõi các yếu tố như chất lượng không khí và nước để tối ưu hóa tình trạng sức khỏe giúp hỗ trợ phúc lợi cho người lao động. Theo dõi tài sản như hàng hóa và cơ sở vật chất cho phép chuỗi cung ứng trở nên minh bạch hơn, từ đó người tiêu dùng có thể giám sát vị trí và thời điểm hàng tới nơi trong quá trình di chuyển trong chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, sử dụng cảm biến IoT có thể giúp các hãng sản xuất dược phẩm chủ động khoanh vùng những mắt xích yếu trong cả chuỗi cung ứng nơi nhiệt độ có thể thay đổi và đảm bảo những sản phẩm như vaccine được an toàn trong môi trường lạnh. Ví dụ, theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, trên 50% tình huống thay đổi nhiệt độ xảy ra trong khâu vận chuyển hàng không và tại sân bay.
Một khảo sát gần đây của Inmarsat cho thấy hơn một nửa đối tượng tham gia khảo sát nói rằng những thách thức liên quan đến Covid-19 càng nhấn mạnh tầm quan trọng của IoT, trong khi đó, 47% đã thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án IoT nhằm ứng phó với đại dịch. Những doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ triển khai IoT hoặc có chiến lược IoT có "sức đề kháng" tốt hơn.
Và các doanh nghiệp đều đang có kế hoạch số hóa sau khi đại dịch xuất hiện. Chi phí cho các giải pháp IoT doanh nghiệp đã tăng 12% vào năm 2020 lên gần 130 tỷ USD, theo IoT Analytic.
"Con số đầu tư vào IoT dự kiến còn tăng lên 412 tỷ USD vào năm 2025. Mặc dù nhiều kế hoạch lắp đặt phần cứng đã phải trì hoãn do đại dịch, các doanh nghiệp đã chi nhiều hơn cho các dịch vụ hạ tầng và kho dữ liệu trực tuyến IoT như các giải pháp giám sát tài sản từ xa...", Inmarsat cho hay
Doanh nghiệp vẫn gặp khó khi "định vị" IoT

Thách thức lớn nảy sinh từ sự gia tăng ứng dụng các thiết bị IoT phải kể đến là vấn đề an ninh mạng. Không có bảo mật phức tạp, tạo ra một lỗ hổng cho tin tặc và dẫn đến nguy cơ bị tấn công an ninh. Ảnh: TL.
Ngày nay, cơ hội mở ra từ ứng dụng IoT là vô tận. Tuy nhiên, các giải pháp IoT thế hệ mới sẽ đòi hỏi phải có sẵn thiết bị, hạ tầng phần cứng và hệ thống mạng đúng loại...
Thách thức lớn nhất của doanh nghiệp Việt là đang phải đối mặt với việc thiếu đi những "bộ khung" triển khai phù hợp thực tiễn: Các dự án phát triển sản phẩm/giải pháp IoT được thực hiện với cách tiếp cận còn phức tạ, thiết sự rành mạch, chưa đồng nhất ngoài ra còn không phù hợp với lại thực tiễn. Từ đó phát sinh thêm các vấn đề khó khăn nên rất khó kiểm soát, các biện pháp nhằm xử lý vấn đề cũng không có hiệu quả.
Mặt khác, việc bảo mật dữ liệu sẽ rất quan trọng trong ứng dụng công nghiệp IoT, trong khi đó, yêu cầu lưu trữ dữ liệu trong nước nhằm hạn chế truyền dữ liệu xuyên biên giới còn chưa được đáp ứng cũng làm cản trở quá trình ứng dụng IoT làm dấy lên mối lo ngại liệu những thông tin này có rơi vào tay những kẻ có mục đích sai trái.
Khi ngày càng nhiều doanh nghiệp hướng tới ứng dụng công nghệ IoT, các thiết bị và máy móc sẽ ngày càng kết nối nhiều hơn và các ứng dụng IoT trở nên phức tạp hơn, bản thân doanh nghiệp cũng cần tích cực xử lý các nguy cơ an ninh trên không gian mạng hơn.
Ông Ngô Hùng Tín, Lãnh đạo VNPT Technology, chia sẻ, dù chủ động đón đầu cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 bằng những nghiên cứu bài bản về những tác động và cơ hội mà “thời đại IoT” có thể đem lại, cũng như sớm bắt tay vào triển khai các nghiên cứu ứng dụng, phát triển các giải pháp công nghệ tương thích cho giai đoạn phát triển này, song VNPT Technology vẫn đang phải đối mặt khá nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn là vấn đề cạnh tranh nguồn nhân lực chất lượng cao.
“Trong công cuộc nghiên cứu, phát triển các sản phẩm công nghệ tại Việt Nam, với các công ty vốn nhà nước như VNPT Technology, quỹ lương được thực hiện theo quy định của Nhà nước, đãi ngộ cho nhân viên bị hạn chế là một trong những rào cản khiến VNPT Technology rất khó chiêu mộ được nhân tài nên luôn gặp khó khăn trong việc cạnh tranh nguồn nhân lực với các công ty công nghệ khác”, ông Ngô Hùng Tín cho hay.
Cùng với đó, thách thức lớn nảy sinh từ sự gia tăng ứng dụng các thiết bị IoT phải kể đến là vấn đề an ninh mạng của chính các tài sản này. Các thiết bị kết nối thường không có bảo mật phức tạp, tạo ra một lỗ hổng cho tin tặc và dẫn đến nguy cơ bị tấn công an ninh. Trong vận chuyển, các cuộc tấn công trên mạng có thể dẫn đến phân bổ nguồn lực và sản phẩm bị chậm trễ, nhiều khả năng gây ảnh hưởng lớn trong xã hội cũng như tác động tiềm ẩn về mặt tài chính và danh tiếng thương hiệu.
Các doanh nghiệp ngày càng cần có chuyên gia công nghệ và người phụ trách an ninh thông tin đứng trong hàng ngũ ban lãnh đạo để đánh giá và quản lý rủi ro liên quan. 73% ban lãnh đạo doanh nghiệp trong nhóm FTSE 350 nhận diện được các nguy cơ trên không gian mạng trong chuỗi cung ứng nằm ở nhóm đối tác cấp một (bên thứ ba). Tuy nhiên, chỉ 23% nhận diện được các nguy cơ trên không gian mạng ở nhóm đối tác cấp hai và xa hơn nữa, trong đó 4% hoàn toàn không nhận diện được rủi ro khiến doanh nghiệp trở thành mục tiêu dễ bị tấn công.
IoT là thuật ngữ để chỉ việc sử dụng các thiết bị kết nối mạng Internet để truyền tải tín hiệu thông qua mạng lưới riêng hoặc công cộng. Các doanh nghiệp có thể ứng dụng các công nghệ IoT để hệ thống vận hành hiệu quả hơn, an toàn hơn, đáng tin cậy hơn và năng suất hơn, ngày càng có nhiều người tiêu dùng sử dụng công nghệ này cho mục đích theo dõi, kiểm tra và nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày (như thiết bị theo dõi sức khỏe nhỏ gọn có thể đeo trên người, thiết bị đảm bảo an ninh nhà cửa, cảm biến điều chỉnh nhiệt độ, loa và tủ lạnh thông minh). Trong tương lai, IoT còn có thể hỗ trợ vận hành phương tiện hoàn toàn tự lái trong xã hội.
Đối với các ngành sản xuất, IoT công nghiệp (Industrial IoT – IIoT) có thể giúp các doanh nghiệp xây dựng hệ thống trong nhà máy thông minh và tối ưu hóa các chuỗi cung ứng nhờ tự động hóa các hoạt động sản xuất, cho phép quản lý hàng tồn kho từ xa và các vấn đề môi trường, hỗ trợ bảo trì từ xa.