Như bao câu chuyện cổ tích khác, sự tích trái thơm cũng có nhiều dị bản, nhưng nội dung chính có thể tóm gọn lại như sau: “Nhà kia có hai mẹ con, người mẹ rất nuông chiều con gái. Cô con gái tên là Huyền Nương tuy đã mười lăm tuổi nhưng không biết gì về công việc bếp núc, may vá, thêu thùa, suốt ngày ham chơi.

Một hôm, mẹ Huyền Nương ốm nặng, sai con gái vào bếp nấu cháo cho bà. Vì thường ngày không bao giờ phải làm gì nên lúc vào bếp, Huyền Nương lúng túng không biết làm thế nào. Cô luôn miệng hỏi: “Mẹ ơi, gạo để đâu? Mẹ ơi, quẹt lửa để đâu? Mẹ ơi, cái gàu múc nước đâu rồi? Nấu cháo đổ bao nhiêu nước thì vừa…?

Đang ốm, trong người rất mệt lại bị gọi, hỏi liên tục, người mẹ bực mình lắm nên nói lẫy: “Trời ơi! Sao cái gì con cũng hỏi, cái gì con cũng không nhìn thấy. Mẹ ước gì con có thật nhiều mắt để tự kiếm đồ, khỏi kêu mẹ nheo nhéo suốt ngày”.

Không hiểu linh ứng thế nào, sau đó, cô con gái liền hóa thành một loại trái cây có rất nhiều mắt, người ta đặt tên là trái dứa, trái thơm, trái khóm, còn gọi là trái Huyền Nương”.

Nói vui, nếu ngày nay có phép thuật linh ứng, có lẽ sẽ không ít bạn gái biến thành trái thơm vì rơi vào hoàn cảnh tương tự Huyền Nương.

Chị Nguyễn Xuân (ở Sài Gòn) than thở, đến lúc bị bệnh phải nằm một chỗ, không đi lại nổi, chị mới giật mình vì cô con gái đã học lớp 12 nhưng không thể nấu mì gói vì đến “cách sử dụng bếp từ, con gái tôi cũng không biết vì đó giờ có bao giờ cháu phải sờ đến cái bếp đâu”. Kết quả sau hai ngày nằm bẹp của chị là “đống chén đĩa dơ vứt ngổn ngang trong bồn, trên bàn ăn, trên mặt bếp” với câu trả lời của cô bé là: “Con có biết rửa như thế nào đâu!”.

Đồng cảnh ngộ, bác Hiển Bùi, ở tuổi U70, chia sẻ: “Nhà tôi chỉ có một mụn con nên trước đây, ăn uống xong đã có mẹ dọn; tắm gội xong đã có mẹ giặt đồ; công việc nấu ăn cháu cũng không phải động đến. Bây giờ cháu đi làm, công việc cơ quan bận rộn, nó phải đi từ sáng đến tối nên dù tuổi cao sức yếu, tôi vẫn phải tiếp tục làm "osin" cho con”.

Còn ông Minh Thái (ở Thanh Hóa) thì lần nào ra Hà Nội thăm cháu cũng bức xúc: “Cháu nội tôi, một đứa học lớp 11, một đứa học lớp 8 nhưng rất "gà tồ". Lớn tướng rồi mà các cháu vẫn nằm dài xem ti vi hoặc đọc sách trong thời gian chờ mẹ nấu cơm”.

Em Đoàn Lê Sơn (học sinh lớp 9, Trường THCS Hồng Bàng, quận 5, TP.HCM) cho rằng: "Tuy đã học lớp 8-9 nhưng nhiều bạn không biết làm việc nhà như quét nhà, lau nhà, nấu cơm…”.

Thực tế, tình trạng gia đình ít con khiến đứa trẻ được cưng chiều quá mức, lại thêm chương trình học quá nặng nề, căng thẳng khiến con không còn thời gian vui chơi. Cha mẹ vì thương con mà ôm hết công việc nhà để trẻ có thời gian học. Ngoài ra, đa số phụ huynh trẻ ngày nay quan niệm chỉ cần cho con học thật giỏi để sau này làm việc kiếm nhiều tiền là được. Có tiền là có tất cả. Cho nên những đứa trẻ ấy lớn lên không biết nấu cơm, rửa chén, quét nhà là đương nhiên.

Đến khi lâm vào hoàn cảnh như bà mẹ của cô bé Huyền Nương trong câu chuyện cổ tích trên, nhiều người mới giật mình, vội vàng bỏ ra một khoản tiền không nhỏ đưa con đến các lớp học kỹ năng sống trong những dịp nghỉ hè (may mắn khi họ không ước con mình biến thành trái thơm!). Điều này cho thấy, phụ giúp việc nhà là một kỹ năng quan trọng góp phần hình thành nhân cách trẻ, không thể xem nhẹ.

Ngày nay, ở các nước có nền kinh tế phát triển, họ vẫn đề cao các chuẩn mực “công dung ngôn hạnh” của người phụ nữ. Ngô Phương Lan, sống và học tập ở một nước phương Tây, là con gái một nhà ngoại giao, giải nhất cuộc thi "Hoa hậu Thế giới người Việt" đã tiết lộ, cô được như thế là nhờ người cha, tuy sống ở nước ngoài nhưng luôn giáo dục con gái theo định hướng "công dung ngôn hạnh".

Giáo dục trẻ em gái dựa trên nền tảng “công dung ngôn hạnh” trong thời đại người phụ nữ không còn giới hạn không gian sống của mình đằng sau cánh cửa, có còn phù hợp? Xin thưa, vẫn rất cần thiết nếu chúng ta hiểu “công dung ngôn hạnh” theo nghĩa “cởi mở” và phù hợp thời đại hơn.

Do giãn cách xã hội vì dịch bệnh, nhiều bố mẹ phải nghỉ việc hoặc làm việc tại nhà, con trẻ cũng không được đến trường, không được đi chơi nên ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt trong mỗi gia đình. Để đối mặt với thời gian "thênh thang" nhưng đầy áp lực nặng nề ấy, các mẹ nên tập cho con gái làm việc nhà; mỗi ngày lấy thức ăn dự trữ trong tủ lạnh ra và suy nghĩ về món ăn sẽ chế biến cho cả nhà theo sự hướng dẫn của mẹ.

Tạo cho con gái niềm vui thích khi vào bếp là cách để những ngày giãn cách đỡ nhàm chán, lo sợ, để sẽ không có bà mẹ nào “ước con trở thành trái thơm” nữa.