Còn 37 địa phương chưa giải ngân được vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài
(DNTO) - Ngày 14/6, tại hội nghị trực tuyến với các địa phương về giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài của Chính phủ 5 tháng đầu năm 2021, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, hiện mới có 15/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 3%, 37/63 địa phương tỷ lệ giải ngân 0%.
37/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân 0%
Báo cáo tại hội nghị, ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, tổng kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ODA, vay ưu đãi nước ngoài được giao đầu năm 2021 cho các địa phương là 63.709 tỷ đồng, trong đó, vốn bổ sung có mục tiêu của ngân sách Trung ương là 34.913 tỷ đồng, vốn cho các địa phương vay lại là 28.796 tỷ đồng.
Tính đến ngày 31/5/2021, vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài của các địa phương đã giải ngân là 1.100,66 tỷ đồng, bằng 1,73% dự toán, trong đó, vốn bổ sung có mục tiêu của ngân sách Trung ương giải ngân là 616 tỷ đồng (bằng 1,77% kế hoạch vốn được giao đầu năm) và vốn cho các địa phương vay lại giải ngân là 484,4 tỷ đồng (bằng 1,68% kế hoạch vốn được giao đầu năm).
Đặc biệt, mới có 15 trong tổng số 63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 3%, bao gồm: Cao Bằng, Tuyên Quang, Lào Cai, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang và Bạc Liêu; có tới 37/63 địa phương tỷ lệ giải ngân là 0%.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà nhận định, tỷ lệ giải ngân trên là rất thấp và thấp hơn hẳn tỷ lệ giải ngân 5 tháng đầu năm 2020 (vốn ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương là 7,19%). Nếu tính đến số vốn được giải ngân theo kế hoạch vốn 2020 được kéo dài, chuyển nguồn trong 5 tháng đầu năm 2021 thì tỷ lệ giải ngân này cũng vẫn thấp so với cùng kỳ năm 2020.
Phó chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Hà Minh Hải cho biết, đến hết tháng 5, giá trị giải ngân vốn ODA là 551 tỷ đồng, đạt 7,03% kế hoạch.
Chia sẻ về những khó khăn vướng mắc làm chậm tiến độ giải ngân của thành phố Hà Nội, đại diện lãnh đạo địa phương này cho biết, do ảnh hưởng dịch Covid-19 khiến chuyên gia sang Việt Nam khó khăn. Các thiết bị cho các dự án như đầu máy, toa xe của gói thầu số 6 dự án tuyến đường sắt số 3, hoặc gói thầu số 1 dự án Nhà máy nước thải Yên Xá đều phải nhập khẩu từ châu Âu và Nhật Bản đều rất chậm.
Ngoài ra, Hà Nội có một số khó khăn như: dự án tuyến đường sắt đô thị số 3 gặp vướng mắc về điều chỉnh thời gian, kinh phí của các gói thầu do thời gian thực hiện của dự án kéo dài vì nhiều nguyên nhân… Đặc biệt, với các dự án ODA tại Hà Nội, trong quá trình triển khai có nhiều khó khăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng.
“Thành phố đã rất quyết liệt, báo cáo xin ý kiến hướng dẫn của các bộ, ngành; nhưng sự khác biệt giữa quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam với thông lệ quốc tế hay quy định của nhà tài trợ khi triển khai hợp đồng với nhà thầu quốc tế dẫn đến phát sinh các tranh chấp” - ông Hà Minh Hải nói.
Cần chủ động rà soát, điều chỉnh phân bổ nguồn vốn để "bắt bệnh" giải ngân chậm
Để giải quyết "bài toán" chậm giải ngân, Thứ trưởng Trần Xuân Hà đề nghị các cơ quan chức năng, các địa phương, các sở ngành liên quan có chỉ đạo quyết liệt để ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ, đồng thời, các ngành liên quan cần tích cực phối hợp để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn từ nay đến cuối năm.
Cụ thể, theo thứ trưởng, trong thời gian tới, cần ưu tiên vốn cho những dự án có khả năng giải ngân trong năm 2021 và những dự án sẽ kết thúc trong năm 2021 để đẩy nhanh tiến độ, có khối lượng hoàn thành.
Bộ Tài chính đề nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần có cơ chế đơn giản hóa hoặc rút gọn quy trình điều chỉnh chủ trương đầu tư đối với trường hợp được gia hạn thời gian thực hiện dự án, có cơ chế bố trí kế hoạch phù hợp với đặc thù giải ngân vốn ODA và vay ưu đãi.
Đối với các chủ dự án, các ban quản lý dự án cần triển khai những việc thuộc trách nhiệm của chủ dự án, tránh tình trạng đùn đẩy, chờ chỉ đạo, đặc biệt đối với các dự án mua sắm thiết bị…
Bộ Tài chính nhận định, dù phải tập trung thực hiện nhiệm vụ chính trị là bầu cử Quốc hội khóa XIII và là năm đầu tiên của Quyết định 5 năm 2021-2025, nhưng việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn 2021 của các địa phương đã có tiến bộ đáng kể so với 3 tháng đầu năm.
Về phía các địa phương, cần làm rõ 3 số liệu cơ bản: số liệu kiểm soát chi của kho bạc Nhà nước; số giải ngân thực tế (bao gồm các đơn rút vốn thanh toán trực tiếp, các đơn rút vốn chuyển về tài khoản đặc biệt); số ghi thu ghi chi – là số thực hiện hoàn tất hồ sơ chứng từ,…
Đồng thời, các địa phương cần chủ động điều chỉnh phân bổ nguồn vốn cho các dự án, trong phạm vi của địa phương, nếu có nhu cầu điều chỉnh tăng hoặc giảm vốn ODA trong năm thì các địa phương cần đánh giá kỹ và sớm báo cáo, đề xuất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh phù hợp trong 6 tháng cuối năm.