Thứ tư, 06/08/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Chính sách tài khóa nghịch chu kỳ và đầu tư tư nhân sẽ là động lực chính cho tăng trưởng

Hồng Gấm
- 08:55, 19/04/2024

(DNTO) - Trong bối cảnh tổng cầu vẫn suy yếu, theo chuyên gia, chính sách vĩ mô thời gian tới cần phải “nhẹ” về tiền tệ và “nặng” về tài khoá, khơi thông lại nguồn lực đầu tư tư nhân trở thành động lực tăng trưởng chính và quan trọng nhất

Tổng cầu giảm dẫn đến sản xuất công nghiệp sụt giảm, thất nghiệp tăng cao, giảm thu nhập/chi tiêu của người dân... Ảnh: TL.

Tổng cầu giảm dẫn đến sản xuất công nghiệp sụt giảm, thất nghiệp tăng cao, giảm thu nhập/chi tiêu của người dân... Ảnh: TL.

Tổng cầu sụt giảm, chất lượng tăng trưởng chưa cải thiện

Tại Hội thảo "Kinh tế Việt Nam năm 2023 và Triển vọng năm 2024", ngày 17/4, nhấn mạnh về những thách thức, GS TS. Tô Trung Thành, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng sự sụt giảm mạnh từ phía tổng cầu khiến nền kinh tế Việt Nam khó khăn, do cả ba thành phần là đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng đều suy yếu.

Cụ thể, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội trong năm 2023 theo giá hiện hành chỉ tăng 6,2% so với năm trước (tăng 11,2%). Trong vốn đầu tư của khu vực nhà nước, vốn thực hiện từ nguồn ngân sách nhà nước năm 2023 chỉ đạt 85,3% kế hoạch năm và tăng 21,2% so với năm trước.

Trong khi đó, động lực chi tiêu cũng có xu hướng suy giảm. Tính chung năm 2023, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng chỉ tăng 9,6% so với mức tăng 20% của năm 2022; thu nhập của người dân giảm sút dẫn đến cầu tiêu dùng hàng hóa giảm; tiêu dùng cuối cùng chỉ tăng 3,52% so với năm trước (tăng 7,09%).

Về dịch vụ du lịch, mặc dù đã có nỗ lực trong việc thu hút khách quốc tế quay trở lại Việt Nam, trong năm 2023, lượt khách quốc tế ước đạt 12,6 triệu người, gấp gần 4 lần năm trước nhưng vẫn chỉ bằng 70% so với năm 2019 là năm chưa xảy ra dịch Covid-19.

Tính chung năm 2023, kim ngạch xuất và nhập khẩu đều giảm mạnh so với năm trước, lần lượt giảm 4,4% và 8,9% do nhu cầu từ các thị trường chính của Việt Nam như Mỹ, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Liên minh Châu Âu (EU) và một số quốc gia Đông Á đều giảm. Lượng xuất khẩu tới thị trường Mỹ giảm mạnh nhất ở mức 11,6%, lượng nhập khẩu từ Hàn Quốc chứng kiến mức giảm 15,5% lớn nhất trong các thị trường chính. Điều này khiến cho sản lượng một số sản phẩm công nghiệp chủ yếu của Việt Nam giảm mạnh so với cùng kỳ.

Đặc biệt, ông Thành lo ngại chính sách tiền tệ không cao đi kèm với dấu hiệu lành mạnh của hệ thống tài chính tiền tệ đang suy giảm. Theo ông Thành, chính sách tiền tệ năm 2023 được coi là linh hoạt về điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cũng như 4 lần giảm lãi suất. Tuy nhiên, tín dụng vẫn tăng trưởng thấp hơn chỉ tiêu, trong khi lãi suất cho vay giảm nhưng ở nhỏ hơn mức giảm của lãi suất huy động.

Ông Thành phân tích, yếu tố cầu của nền kinh tế khó khăn nên hấp thụ vốn của các khu vực trong nền kinh tế suy giảm nhưng cũng phản ánh kênh truyền tải của chính sách tiền tệ chính là hệ thống tài chính tiền tệ còn nhiều điểm nghẽn.

Cụ thể, tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng thương mại dù nỗ lực cải thiện song bộ đệm an toàn vốn vẫn ở mức tương đối mỏng so với tiêu chuẩn quốc tế và các quốc gia trong khu vực. Cùng với đó là khó khăn của nền kinh tế và thị trường bất động sản trầm lắng nên tỷ lệ nợ xấu gia tăng ở hầu hết các nhóm nợ. Nợ nội bảng ở mức gần 5% phản ánh những khó khăn của nền kinh tế đang có dấu hiệu lây nhiễm sang khu vực tài chính tiền tệ.

"Sự mất cân đối về kỳ hạn là nút thắt lớn. Tiền gửi ngắn hạn chiếm trên 80% tổng nguồn vốn huy động của ngân hàng, trong khi tỷ lệ cho vay trung và dài hạn đang ở mức gần 50%", ông Thành cho hay.

Bên cạnh đó, thị trường vốn trong đó có thị trường trái phiếu và thị trường chứng khoán gặp nhiều vấn đề khiến tâm lý nhà đầu tư dao động. Nhu cầu vốn trung dài hạn tiếp tục đổ dồn gánh nặng vào hệ thống các ngân hàng thương mại, làm gia tăng hơn nữa rủi ro về kỳ hạn và thanh khoản...

"Tác động của các yếu tố bất lợi, bấp bênh từ tình hình kinh tế thế giới khiến những dự báo về tăng trưởng Việt Nam trong năm 2024 đều được điều chỉnh giảm so với năm 2023. Dự báo tăng trưởng kinh tế do các tổ chức quốc tế đưa ra ở mức 5,5-6,0%, thấp hơn so với kế hoạch 6,0-6,5% do Quốc hội đề ra", ông Thành nói.

Cần kết hợp hỗ trợ tăng trưởng ngắn hạn với khắc phục các yếu kém cơ cấu trong dài hạn để thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Ảnh: TL.

Cần kết hợp hỗ trợ tăng trưởng ngắn hạn với khắc phục các yếu kém cơ cấu trong dài hạn để thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Ảnh: TL.

Để vượt khó, chính sách tài khoá phải là chủ công 

GS.TS Tô Trung Thành cho rằng, việc quản lý tổng cầu trong giai đoạn vừa qua có vấn đề khi hầu hết các yếu tố đều gia tăng nhập siêu, đặc biệt là khu vực FDI. Riêng khu vực đầu tư tư nhân, dù mang lại giá trị gia tăng cao nhất nhưng lại gặp nhiều khó khăn nhất trong giai đoạn vừa qua, kéo theo ảnh hưởng đến nền kinh tế trong giai đoạn tới.

Trong khi mô hình tăng trưởng chưa có nhiều cải thiện mà muốn đạt mục tiêu tăng trưởng cao ngay trong năm 2024, thì Chính phủ phải dùng các chính sách thúc đẩy trọng cầu. 

Các động lực tăng trưởng từ phía tổng cầu (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu) cần được hồi phục nhanh chóng và đẩy mạnh hơn nữa. Đầu tư tư nhân về cơ bản khó tăng mạnh do khó khăn của khu vực doanh nghiệp nên việc gia tăng giải ngân và chất lượng vốn đầu tư công đóng vai trò then chốt.

"Chính phủ cần kích thích tiêu dùng tư nhân bằng việc ổn định vĩ mô, điều chỉnh thuế thu nhập, tăng tính lành mạnh các thị trường tài sản và đẩy mạnh các chính sách an sinh xã hội. Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tận dụng khu vực FDI để đẩy mạnh xuất khẩu cũng là giải pháp cần chú trọng", ông Thành cho biết.

Tuy nhiên, ông Thành nhấn mạnh, nền kinh tế về dài hạn không thể trông chờ vào đầu tư công mà cần có giải pháp để cải thiện môi trường đầu tư, khơi thông lại nguồn lực đầu tư tư nhân trở thành động lực tăng trưởng chính và quan trọng nhất.

Theo đó về phía tài khóa, Chính phủ có thể xem xét tiếp tục đẩy mạnh chính sách tài khoá nghịch chu kỳ nhằm thúc đẩy tổng cầu và đạt được tăng trưởng ổn định trong bối cảnh suy thoái, đặc biệt khi ngân sách không quá căng thẳng và nợ công có xu hướng giảm. Cần tích cực và chủ động kích thích tăng trưởng nhằm đối phó với những vấn đề của suy giảm tăng trưởng.

"Chính phủ cần xem xét tiếp tục giảm một số loại thuế và phí để hỗ trợ doanh nghiệp; ban hành và chỉnh sửa một số văn bản pháp lý liên quan tới tiếp cận tín dụng nhất là đối với nhóm DNNVV; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là thị trường đất đai, xây dựng, bất động sản và trái phiếu. Ngoài ra, cũng cần chuyển dịch cơ cấu hàng hóa sản xuất để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, khai thác hiệu quả các FTA, ban hành khung pháp lý về tiêu chí xanh... để thu hút thêm giá trị gia tăng", vị chuyên gia nói.

Tin khác

Doanh nhân - Doanh nghiệp
Việt Nam đang trong một kỷ nguyên mà mọi giới hạn về thời gian và không gian đều bị xóa nhòa bởi công nghệ. Một cú chạm nhẹ, một thông điệp lan tỏa trên mạng xã hội…, tất cả đều có thể đưa hình ảnh quốc gia và thương hiệu Việt Nam vươn ra thế giới.
2 giờ
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Trong tháng 7 và 7 tháng của năm 2025, nền kinh tế Việt Nam ghi nhận công nghiệp tăng trưởng ổn định, xuất nhập khẩu và FDI tăng mạnh, đầu tư công bứt phá, thu ngân sách cao và lạm phát trong tầm kiểm soát.
2 giờ
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Tối ngày 4/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, chủ trì Phiên họp lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo.
1 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Một số NHTM đã tăng lãi suất tuy nhiên Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nhanh chóng kiểm tra, nắm bắt tình hình. NHNN yêu cầu các ngân hàng thực hiện đúng chỉ đạo của Chính phủ và NHNN, ổn định lãi suất tiền gửi, chia sẻ lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn.
1 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Chuyến đi “The Ultimate Rally” của cộng đồng “Anh Em VF 9 - VF 9 Club” đã kết thúc sau 26 ngày rong ruổi qua 5 quốc gia Đông Nam Á, với tất cả thành viên hoàn thành trọn vẹn hành trình.
2 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Giới chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng, từ mức thuế đối ứng Mỹ đặt ra buộc Việt Nam phải nhanh chóng thay đổi mô hình xuất khẩu, từ bỏ lợi thế cạnh tranh dựa trên giá rẻ, tiến tới xây dựng nền kinh tế định hướng chất lượng, minh bạch và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe trên toàn cầu.
2 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Trong chương trình Caravan Trở về tuổi thơ tôi lần thứ 9 với chủ đề “Cùng chung nhịp đập', doanh nhân Johnathan Hạnh Nguyễn – Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPPG) ngoài số tiền đã tài trợ học bổng đã công bố tài trợ thêm 1 tỷ đồng nữa cho học sinh nghèo hiếu học tại nhiều địa phương trong tỉnh.
3 ngày
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Hệ thống Y tế Vinmec và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đã chính thức kí kết hợp tác toàn diện và chuyên sâu cho giai đoạn từ 2025 - 2028, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển vượt bậc của y học thể thao Việt Nam. Hợp tác không chỉ tập trung chăm sóc sức khỏe các tuyển thủ quốc gia mà còn thúc đẩy đào tạo và nghiên cứu, hướng tới chuẩn mực khu vực và quốc tế.
3 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Chỉ một vài thao tác trực tuyến, từ chọn xe, ký hợp đồng đến thanh toán, người dùng VinFast có thể sở hữu xe mà không cần bước chân ra khỏi nhà.
3 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Ngày 02/8, Liên minh Phát triển Nguồn lực Công nghiệp Bán dẫn Việt Nam (SEVINA) đã chính thức ra mắt tại Công viên Phần mềm Quang Trung, TP. Hồ Chí Minh. Sự kiện có sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu trong ngành, cùng hàng trăm doanh nghiệp công nghệ lớn, đánh dấu một bước đi chiến lược nhằm giải quyết bài toán thiếu hụt nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn đầy tiềm năng của Việt Nam.
4 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Ngày 31/7/2025, Selavia - khu phức hợp nghỉ dưỡng cao cấp do Công ty CP Toàn Hải Vân (TTC Phú Quốc, thành viên Tập đoàn TTC) phát triển, đã được vinh danh tại hạng mục “Best Complex Sustainable Design Vietnam 2025” trong khuôn khổ giải thưởng Dot Property Vietnam Awards.
4 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Tổng doanh thu hợp nhất Quý 2 của Vinamilk đạt 16.745 tỷ đồng, tăng 79 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức doanh thu quý cao nhất của doanh nghiệp từng ghi nhận. Động lực tăng trưởng đến từ sự phục hồi của mảng kinh doanh nội địa và tính ổn định của mảng kinh doanh quốc tế.
5 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Để đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025 và tạo động lực tăng bền vững cho những năm sau, nhóm nghiên cứu Trường Đại học Ngân hàng Thành phố (TP) Hồ Chí Minh (HUB) khuyến nghị, Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh bằng cải cách thủ tục hành chính; thúc đẩy đổi mới công nghệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
6 ngày
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Trong khi ngành hàng tiêu dùng nhanh ghi nhận sự sụt giảm nhẹ về doanh thu do các thay đổi trong ngành lẻ thì mảng thịt và kinh doanh của WinCommerce lại tăng mạnh, đóng góp cho tăng trưởng lợi nhuận tại Tập đoàn Masan.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
“Bức tranh nhỏ, nhưng tình cảm thì lớn lắm. Thế hệ sau vẫn nhớ đến chúng tôi, thế là đủ ấm lòng rồi”, thượng sĩ Nguyễn Chí Tường – cựu chiến binh đang điều dưỡng tại Trung tâm Điều dưỡng Thương binh và Người có công Long Đất (xã Long Điền, TPHCM) xúc động chia sẻ khi nhận được bức tranh do chính con em nhân viên Vinamilk vẽ tặng.
1 tuần
Xem thêm