Đây là những con số “biết nói” về tác hại khôn lường của thuốc lá do Ths. Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) chia sẻ tại Hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí về thực trạng, thách thức và giải pháp trong phòng chống tác hại của thuốc lá do Bộ Thông tin và Truyền thông, ngày 23/11.

Tại Việt Nam, ước tính số người hiện đang hút thuốc lá là khoảng 15,4 triệu người (trong đó có 14,8 triệu người là nam và 603.000 người là nữ), nằm trong số 15 quốc gia trên thế giới có số người hút thuốc cao nhất.

Theo Ths. Hương, hiện có 25 căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá như: đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi… là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam. Các nghiên cứu của Bệnh viện K (Hà Nội) cũng cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá chiếm đến gần 97%. Số ca tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam.

Ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, ở Việt Nam, cứ 7 người thì có 1 người tử vong do thuốc lá gây ra. Tuy nhiên, mỗi năm, người Việt vẫn chi 49.000 tỷ đồng để mua thuốc lá (ước tính từ tổng tiêu thụ năm 2020).

Theo Ths. Bs Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, bên cạnh thuốc lá truyền thống, các sản phẩm thuốc lá mới như: thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng cũng rất nguy hại, tuy nhiên, nó lại đang trở thành trào lưu ở giới trẻ. Nồng độ nicotine trong thuốc lá điện tử cũng cao hơn thuốc lá thông thường, dẫn đến kích thích nghiện mạnh hơn, nhanh hơn.

Đặc biệt, nicotine trong thuốc lá gây hại cho phát triển ở não thai nhi và trẻ nhỏ. Sử dụng nicotine ở tuổi thiếu niên gây hại cho các phần của não kiểm soát sự chú ý, học tập, tâm trạng… làm tăng nguy cơ nghiện các chất gây nghiện khác trong tương lai.

Hiện nay, thuốc lá mới được đưa vào Việt Nam chủ yếu qua đường nhập lậu, xách tay. Người tiêu dùng có thể dễ dàng mua bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá mới trên Internet, các trang mạng xã hội như: Facebook, Instagram, Tiktok…  Trong khi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá chưa có quy định điều chỉnh đối với dòng thuốc lá mới này.

Vì vậy, theo bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), định hướng đề xuất chính sách của Bộ Y tế là nhất quán quan điểm bảo vệ sức khỏe người dân trên các lợi ích kinh tế, dựa trên căn cứ khoa học, điều kiện thực tiễn của Việt Nam là không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe. Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới vì các sản phẩm này gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe.

Còn đối với thuốc lá truyền thống, Ths. Đào Thế Sơn, trường Đại học Thương Mại (Hà Nội) cho rằng, việc tăng thuế lên 75% so với giá bán lẻ cũng là một biện pháp hiệu quả để giảm tiêu dùng thuốc lá, đồng thời giúp tăng thu cho ngân sách nhà nước.