Thứ ba, 29/04/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Thượng tá Công an kể chuyện làm báo ở Sài Gòn trước ngày giải phóng

Song Hoa
- 07:00, 29/04/2025

(DNTO) -   Tại miền Nam trước năm 1975, hầu hết các tờ nhật báo đều tập trung tại Sài Gòn với khoảng 50 tờ. Dù báo chí Sài Gòn thời điểm đó rất đa dạng, thậm chí phức tạp, nhưng nhìn chung, dòng thông tin chủ lưu vẫn là tình cảm dân tộc, mong muốn hòa bình, thống nhất đất nước.

 

Báo chí đối lập (công khai hoặc kín đáo) lại chiếm được diễn đàn thông tin. Có tờ đối lập công khai, chống đối chính quyền Sài Gòn quyết liệt như tờ nhật báo Tin Sáng của chủ nhiệm kiêm chủ bút Ngô Công Đức. Tờ Bút Thép do chủ bút Lê Hiền (Cao Minh Hựu) sáng lập ngày 8/8/1971 được xem là tờ đối lập chân chính.

Chủ bút Lê Hiền sinh năm 1932 trong gia đình có 7 anh em tại Cần Thơ. Các anh em trong gia đình của ông đều tham gia hoạt động cách mạng từ rất sớm, trong đó 3 người anh là liệt sĩ hy sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Năm 17 tuổi, Cao Minh Hựu là cán bộ Ban Quân báo Khu 9 có nhiệm vụ tập hợp thông tin về hoạt động của địch từ Rạch Giá, Hà Tiên. Sau hiệp định Geneve năm 1954, Cao Minh Hựu về công tác tại Ban Trí vận, Tỉnh ủy Cần Thơ. Hai năm sau, do yêu cầu công tác và tình hình chiến sự lúc bấy giờ, Cao Minh Hựu được lệnh chuyển vùng lên Sài Gòn hoạt động trong lĩnh vực báo chí. Trong vỏ bọc của ký giả, Cao Minh Hựu đã có cơ hội tiếp cận với nhiều nguồn tin quan trọng trong quần chúng nhân dân và giới cầm quyền chế độ Việt Nam Cộng hòa.

Bút Thép là một trong số những tờ nhật báo, ngoài việc phản ánh những vấn đề dân sinh, xã hội của người dân Sài Gòn dưới chế độ cầm quyền Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu, Bút Thép còn mạnh dạn chỉ trích chế độ Nguyễn Văn Thiệu không hợp lòng dân, đàn áp học sinh, sinh viên, bắt bớ tù đày những người yêu nước… Tờ báo nổi tiếng giai đoạn 1971 – 1973 của làng báo Sài Gòn, gắn liền với tên tuổi của chủ bút Lê Hiền.

Cuộc đấu tranh của báo giới đối lập tại Sài Gòn ngày một mạnh mẽ, buộc chính quyền Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ký “sắc luật số 007” ngày 4/8/1972 thường gọi là “luật báo chí 007” khiến làng báo điêu đứng. Mấu chốt của luật 007 là phải “đóng tiền ký quỹ tại Tổng Nha ngân khố”, với số tiền là 20 triệu đồng (nhật báo) và 10 triệu đồng (tạp chí định kỳ).

Đây là tiền do chủ nhiệm hoặc chủ bút, hoặc quản lý đứng tên, dành để bảo đảm việc thanh toán các ngân hình, án phí và tiền bồi thường thiệt hại dân sự. Thời điểm này, vàng chỉ có giá 16.000 đồng/lượng nên số tiền ký quỹ là rất lớn.

Các ký giả xuống đường trong phong trào “ký giả ăn mày” năm 1974

Các ký giả xuống đường trong phong trào “ký giả ăn mày” năm 1974

Ngày 8/9/1974, một cuộc họp liên tịch đã được hội chủ báo tổ chức. Cuộc họp đã bầu ra Ủy ban đấu tranh đòi tự do báo chí do ông Nguyễn Văn Binh, dân biểu đối lập, làm chủ tịch. Nhiệm vụ trước hết của Ủy ban này là chống lại việc thi hành luật 007. Hình thức đấu tranh “ký giả xuống đường đi ăn mày” được thống nhất.

Ngày 10/10/1974 với bị gậy, nón lá và khẩu hiệu mang trên ngực, những người làm báo, dân biểu và một số thành phần khác đã tập hợp tại số 15 đường Lê Lợi. Sau khi ký giả Nguyễn Kiên Giang, chủ tịch Nghiệp đoàn ký giả Nam Việt, đọc lời tuyên bố “ký giả phải đi ăn mày vì luật 007”.  

Một biển người như thác lũ tràn về công trường Quách Thị Trang (quận 1 ngày nay). Đồng bào các giới đứng dài theo hai bên đại lộ Lê Lợi chờ “đoàn ký giả ăn mày” kéo đến để nhập cuộc. “Tất cả, từ những ký giả lão thành sống lâu năm trong nghề báo cho tới những ký giả tập sự cũng đều tham gia. Từ một chị bán hàng cũng phải bỏ hết thúng gióng hàng hóa, cầm gánh lăn xả vào, từ một anh hàng thịt cũng biết cầm con dao lên, mắt sáng quắc đang trong tư thế sẵn sàng chuẩn bị, từ một anh thợ hớt tóc cũng đều biết dừng lại cầm cây kéo lên chờ giờ hành động, từ một anh xích lô cũng thôi đạp để tiễn mừng đón đưa. Cuộc đấu tranh của làng báo Sài Gòn chống chính quyền Nguyễn Văn Thiệu đã đạt được mục tiêu, giáng một đòn chí tử vào chủ trương đàn áp báo chí. Tổng thống Thiệu choáng váng trước đòn đau này”, ông Cao Minh Hựu kể.

Sau vụ “ký giả ăn mày”, Bút Thép cùng nhiều tờ báo khác vẫn hoạt động cho đến ngày 3/2/1975, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu đã đàn áp bằng cách đóng cửa tờ Bút Thép, chủ bút Lê Hiền bị bắt với tội danh “hoạt động có lợi cho Cộng sản”, chúng đưa ông về giam tại Nha cảnh sát Đô Thành Sài Gòn. Chiều ngày 29/4/1975, Chuẩn tướng, Luật sư Triệu Quốc Mạnh, Chỉ huy trưởng Cảnh sát Sài Gòn - Gia Định xuất hiện, mở tung cánh cửa buồng giam trả tự do cho những người tù cách mạng. Luật sư Mạnh là người của ta, ông là một thành viên thuộc Ban Trí vận Mặt trận Sài Gòn - Gia Định.

Ký giả Lê Hiền, chủ bút nhật báo Bút Thép từng nổi tiếng trong làng báo Sài Gòn trước năm 1975 là Thượng tá Cao Minh Hựu

Ký giả Lê Hiền, chủ bút nhật báo Bút Thép từng nổi tiếng trong làng báo Sài Gòn trước năm 1975 là Thượng tá Cao Minh Hựu

Niềm vui không sao tả xiết trong lòng của Cao Minh Hựu khi ông được trở về trong vòng tay của gia đình sau những tháng ngày bị giam cầm, nhưng có một hạnh phúc lớn lao hơn với ông vào sáng ngày hôm sau, chính là thời khắc giải phóng Sài Gòn. “Dù đã biết trước ngày này sẽ tới nhưng tôi vẫn cứ lâng lâng sung sướng, vỡ òa trong niềm hạnh phúc”, ông Cao Minh Hựu chia sẻ ngày đón nhận hòa bình của đất nước tròn 50 năm trước.

Sau giải phóng, ông Hựu về lại đơn vị là Đoàn 22, Cơ quan Quân báo thuộc Bộ tham mưu Quân giải phóng miền Nam. Năm 1977, ông chuyển sang Công an TP Hồ Chí Minh công tác, làm nhiệm vụ bảo vệ An ninh văn hóa tư tưởng cho đến năm 1999, ông nghỉ hưu với quân hàm thượng tá.

50 năm sau ngày đất nước giải phóng, Thượng tá Cao Minh Hựu khi đã ở tuổi 93 vẫn tích cực tham gia nhiều hoạt động. Ông làm Chủ nhiệm Khối báo chí của Câu lạc bộ Truyền thống kháng chiến TP Hồ Chí Minh, cùng thế hệ trẻ viết tiếp câu chuyện hòa bình của dân tộc.  

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Cuộc đối đầu địa kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn đang định hình lại thị trường các khoáng sản chiến lược, đặc biệt là đất hiếm.
15 giờ
Thời sự - Chính trị
Nhiều ngân hàng đều đặt kỳ vọng tăng trưởng hai con số và nếu đặt được sẽ là mức lợi nhuận lịch sử trong quá trình hoạt động, nợ xấu được kiểm soát, kế hoạch tăng vốn điều lệ và lạc quan trước nhiều thách thức hiện tại.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Thị trường vàng thế giới vừa trải qua những phiên giao dịch đầy biến động với đà sụt giảm mạnh, đỉnh điểm là cú trượt giá sâu trong khoảng thời gian từ đêm 25/4 đến sáng 26/4 (giờ Việt Nam).
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Miễn, giảm tiền thuê đất nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; viện, trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển công nghệ số…
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Đảng, Nhà nước đang tập trung đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, nhằm giải phóng sức sản xuất, tạo động lực, nguồn lực phát triển đất nước nhanh, bền vững. Tuy nhiên, đây cũng là “mảnh đất màu mỡ” để các thế lực thù địch ra sức chống phá, nhất là trên không gian mạng.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên sử dụng 2 sản phẩm ăn ngon BABY SHARK và Medi Kid Calcium K2 do Công ty TNHH Công nghệ Herbitech sản xuất.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Hoa hậu Huỳnh Trần Ý Nhi khởi động hành trình chinh phục vương miện Miss World lần thứ 72 bằng sự kiện send-off diễn ra tại TP.HCM. Sự kiện là dịp để cô chia sẻ những thành quả sau quá trình chuẩn bị tâm huyết, chỉn chu trước khi đến Telangana, Ấn Độ dự thi.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Thị trường chứng khoán khởi sắc sau khi Trump bác bỏ việc muốn sa thải Chủ tịch Fed và báo hiệu một thoả thuận thuế quan nhẹ hơn với Trung Quốc đang tiến triển.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 47/CĐ-TTg ngày 22/4/2025 về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025.
6 ngày
Tài chính - Thị Trường
Hôm thứ Hai, 21/4 (giờ Mỹ), Bộ Thương mại Hoa Kỳ thông báo họ sẽ áp dụng một mức thuế quan lên tới 3.403,96% đối với các pin năng lượng mặt trời và tấm quang điện nhập khẩu từ Đông Nam Á, chủ yếu được sản xuất tại các nhà máy do Trung Quốc sở hữu. Đây lại tiếp tục là một đòn đánh tập trung vào hàng hóa Trung Quốc trong nỗ lực siết chặt hoạt động nhập khẩu của chính quyền Donald Trump.
6 ngày
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Đối với các doanh nghiệp hiện nay, áp lực đang ngày càng lớn, nếu cải cách chỉ là “cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh” thì không đạt kết quả, mà phải đột phá, phải cải cách mạnh mẽ...
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Chiều 21/4, tại thành phố Cần Thơ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai các dự án giao thông trọng điểm tại khu vực phía Nam.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Sau hơn 2 tháng tập luyện, ngày 18/4, hơn 10.000 người thuộc các lực lượng đã hợp luyện diễu binh, diễu hành trên đường Lê Duẩn, Quận 1, bước quan trọng chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Để chuẩn bị cho lễ kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước, ngày 16/4, hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ đã tham gia buổi tổng hợp luyện diễu binh tại sân bay Biên Hòa (Đồng Nai), trước khi hội quân tại TP.HCM sẵn sàng cho đại lễ 30/4.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Trong suốt nhiệm kỳ của mình, Tổng thống Donald Trump đã vẽ nên một bức tranh kinh tế đầy biến động, trong đó những lời chỉ trích công khai của ông đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã trở thành một yếu tố đáng chú ý, gây ra những chấn động cho đồng USD.
1 tuần
Xem thêm