Chủ nhật, 06/07/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Hút FDI về Việt Nam: Nhiều 'hạt sạn' khiến 'đại bàng' chần chừ rót vốn

Hồng Gấm
- 17:15, 16/05/2022

(DNTO) - Để biến tiềm năng thành dòng vốn đầu tư thật thì Việt Nam cần có nhiều sự cởi mở hơn nữa trong chính sách thu hút đầu tư. Muốn hướng đến sự “đẳng cấp” hơn là số lượng như hiện nay, cần sửa đổi luật, giảm gánh nặng thực thi không cần thiết, tránh tình trạng ở “trên rải thảm, dưới lại rải đinh”. 

 

Các chuyên gia nhận định, hiện nay Việt Nam đang đứng ở phân khúc rất thấp của chất lượng FDI. Ảnh: TL.

Các chuyên gia nhận định, hiện nay Việt Nam đang đứng ở phân khúc rất thấp của chất lượng FDI. Ảnh: TL.

"Chúng ta nên thẳng thắn thừa nhận, Việt Nam không còn là điểm sáng để thu hút FDI nữa, bởi Việt Nam không khôi phục nhanh như trước cả về số và tốc độ tăng trưởng. Tôi nghĩ là chúng ta phải nhìn rõ hơn, chấp nhận sự thật để có những giải pháp phù hợp nhằm "xốc lại" huy động vốn đầu tư nước ngoài, đừng bảo thủ, viển vông nghĩ chúng ta vẫn hay, vẫn tốt", TS. Nguyễn Đình Cung, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), đã nhận định trước thực trạng hút FDI tại Việt Nam hiện nay. 

Nỗi lo đó là có thật, khi Việt Nam có sự “chậm pha” trong thu hút vốn FDI so với xu hướng tăng của toàn cầu trong năm 2021, do Việt Nam chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19, dù vẫn đạt con số trên 31 tỷ USD trong năm này. 

"Đóng góp của khu vực FDI với tăng trưởng, xuất khẩu, ngân sách, việc làm, thay đổi cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng… là không thể phủ nhận. Nhưng điều này đã đạt được kỳ vọng hay chưa, đã cân xứng với những ưu đãi chưa thì câu trả lời là chưa.

Rõ ràng, việc tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của Việt Nam còn ở phân khúc rất thấp do tính dẫn dắt, lan toả tới các doanh nghiệp trong nước của doanh nghiệp FDI còn rất hạn chế. Bên cạnh đó là những tiêu cực của FDI như chuyển giá, mở rộng nhưng vẫn báo lỗ, đầu tư núp bóng...", ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, đánh giá. 

Cho rằng, hiện nay Việt Nam đang đứng ở phân khúc rất thấp của chất lượng FDI, ông Toàn thông tin, đa số các dự án FDI có công nghệ trung bình (80%), công nghệ lạc hậu tới 15%, chỉ 5% dự án có công nghệ hiện đại, công nghệ nguồn từ Mỹ và châu Âu. 

"Sự mất cân đối trong cơ cấu FDI giữa Việt Nam và ASEAN cho thấy rằng, Việt Nam đang đứng sau mặt bằng chung của ASEAN. Rõ ràng đây là một “nút thắt” trong thu hút và sử dụng FDI, nếu Việt Nam không cải thiện và tháo gỡ thì khó có thể đạt được mục tiêu của Nghị quyết 50", ông Toàn dẫn chứng. 

Nhận diện rào cản ngăn dòng vốn đầu tư

Đánh giá về thực trạng hút FDI vào Việt Nam, các chuyên gia cho rằng, việc phải chịu “gánh nặng” về thực thi chính sách đang là rào cản lớn nhất khiến vốn ngoại còn dè chừng, nhỏ giọt. 

Cụ thể, điều tra PCI-FDI 2021 đã ghi nhận, một số lĩnh vực có sự gia tăng tỷ lệ doanh nghiệp phản ánh còn nhiều phiền hà so với năm 2020 như: thuế, phòng cháy, đất đai, xây dựng và lao động.

Tỷ lệ doanh nghiệp FDI phải dành hơn 5% quỹ thời gian của lãnh đạo cho việc tìm hiểu và thực hiện quy định của pháp luật là 60,6%, tăng vọt so với con số 32,9% của năm 2020; số ngày trung vị thông quan hàng hóa xuất khẩu tăng từ 1 ngày trong năm 2020 đã lên 2 ngày trong năm 2021; tương tự số ngày trung vị nhập khẩu của năm 2021 là 3 ngày, tăng đáng kể so với con số 2 ngày được duy trì trong nhiều năm trước đó.

Việc phải chịu “gánh nặng” về thực thi chính sách đang là rào cản lớn nhất khiến vốn ngoại còn dè chừng, nhỏ giọt. Ảnh: TL.

Việc phải chịu “gánh nặng” về thực thi chính sách đang là rào cản lớn nhất khiến vốn ngoại còn dè chừng, nhỏ giọt. Ảnh: TL.

Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi thuế để thu hút vốn FDI đã bộc lộ nhiều bất cập, TS. Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra thuộc Thanh tra Chính phủ cho rằng, hệ thống chính sách, quy định về ưu đãi thuế và trợ cấp xây dựng riêng cho các ngành, lĩnh vực FDI được ưu tiên, chọn lọc chưa hiệu quả. Đối tượng chọn lọc trong các văn bản luật chưa được định nghĩa rõ ràng khiến cho các ưu đãi thuế và trợ cấp không đến được đúng đối tượng.

"Chẳng hạn, Luật Thuế TNDN quy định áp dụng thuế ưu đãi đối với “lĩnh vực công nghệ cao như điện tử”, nhưng lại không định nghĩa rõ thế nào là công nghệ cao mà chỉ xếp theo tên nhóm ngành, dẫn đến ngành “lắp ráp điện tử” cũng được xét là đối tượng hưởng ưu đãi...", ông Văn dẫn chứng.

Đặc biệt, các chuyên gia nhìn nhận, mới đây việc "áp dụng mức thuế tối thiểu toàn cầu", được cho là góp phần quan trọng đảo ngược cuộc đua giảm thuế suất kéo dài hàng thập kỷ. Nhưng với Việt Nam, lại gây khó cho các "đại bàng".

Trên thực tế, với việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu 15%, thậm chí Mỹ dự kiến áp dụng ở mức 21%, thì các biện pháp ưu đãi thuế đó sẽ bị “vô hiệu hóa”. Các “đại gia” đang hoạt động tại Việt Nam và có doanh thu hợp nhất toàn cầu vượt ngưỡng 750 triệu EUR sẽ bị ảnh hưởng. 

“Sẽ có nhiều doanh nghiệp đa quốc gia lớn đã, đang và sẽ đầu tư tại Việt Nam nằm trong phạm vi áp dụng của chính sách này. Khi áp dụng thuế suất tối thiểu toàn cầu, trong trường hợp thuế suất hiệu quả của các công ty con của họ ở Việt Nam thấp hơn thuế suất tối thiểu toàn cầu (15%), thì các doanh nghiệp này sẽ phát sinh thêm thuế nộp bổ sung tại nước đặt trụ sở chính (là phần chênh giữa thuế suất tối thiểu toàn cầu 15% và thuế suất hiệu quả tại Việt Nam)”, ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó tổng giám đốc Dịch vụ Tư vấn thuế của Deloitte Việt Nam, nêu rõ. 

Ông Tuấn cho rằng, điều này sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến ưu đãi thuế mà các công ty con và chi nhánh của họ đang được hưởng tại Việt Nam, theo đó có thể tác động đến các quyết định về mặt đầu tư, mở rộng sản xuất - kinh doanh tại Việt Nam. 

Từ thực trạng trên, tại "Báo cáo thường niên về đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam", mới đây, các chuyên gia cho rằng, nếu vấn đề này không sớm được giải quyết, thì hệ lụy là rất lớn. Vấn đề cần làm lúc này là nhanh chóng đưa ra các đánh giá rõ ràng về lợi - hại khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, từ đó kiến nghị, đưa ra giải pháp để đảm bảo quyền lợi chính đáng của các nhà đầu tư. 

“Phải nhanh chóng giải quyết. Đây là vấn đề thực tiễn, rất cấp thiết, nên cả cơ quan nhà nước, nhà đầu tư đều phải nỗ lực để có tiếng nói chung, để không mất thuế sang túi các nước xuất khẩu vốn, cũng như đàm phán lại các “hợp đồng” đầu tư với các nhà đầu tư nước ngoài, để làm sao vừa bảo vệ được lợi ích của mình, vừa đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư, đồng thời vẫn có thể lôi kéo được các tập đoàn lớn của nước ngoài đầu tư vào Việt Nam”, GS-TSKH. Nguyễn Mại nhấn mạnh.

Tin khác

Doanh nhân - Doanh nghiệp
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện tại Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 11,72 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước, đạt mức cao nhất 6 tháng đầu năm từ năm 2021 đến nay.
13 giờ
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Vừa qua, Techcombank đã phối hợp cùng các đối tác toàn cầu như Arton Capital và SI Group tổ chức thành công chuỗi Hội thảo Quản lý Gia sản với sự tham dự của những doanh nhân, nhà đầu tư sở hữu doanh nghiệp có doanh thu hàng đầu Việt Nam.
2 ngày
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Tại Diễn đàn Thương mại Xanh 2025 diễn ra ngày 1/7, Tập đoàn SCG đã giới thiệu chiến lược ESG 4 Plus và mô hình Thành phố Carbon thấp Saraburi từ Thái Lan, được chứng minh hiệu quả trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh.
3 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Sacombank tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu trong lĩnh vực ngân hàng khi lần thứ 4 liên tiếp được Tạp chí tài chính quốc tế The Asset bình chọn là “Ngân hàng có hoạt động ngoại hối và thị trường vốn tốt nhất Việt Nam 2025” (Best in Treasury and Working Capital SMEs Vietnam) trong khuôn khổ giải thưởng The Asset Triple A Award 2025.
3 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Anh Đỗ Tấn Quy đề cao yếu tố chất lượng và an toàn khi mua chiếc ô tô đầu tiên. Sau một thời gian sở hữu, trải nghiệm VinFast VF 6 với nhiều kỷ niệm khó quên, chủ xe này càng khẳng định quyết định đó là đúng đắn.
3 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Ba doanh nhân trẻ đại diện cho lực lượng khởi nghiệp nông nghiệp Việt Nam vừa có chuyến công tác và học tập tại Hàn Quốc trong khuôn khổ chương trình đào tạo nông nghiệp tiên tiến và giao lưu thanh niên hai nước do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức. Đoàn công tác do ông Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam làm Trưởng đoàn.
3 ngày
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Sàn thương mại điệu tử EcoHub chính thức ra mắt dành riêng cho các doanh nghiệp Xanh, sản phẩm Xanh trong nước. Tuy nhiên, làm sao để sàn hoạt động hiệu quả, thực chất là điều được nhiều doanh nghiệp quan tâm hiện nay?
4 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Khu vực Cầu Giấy (Hà Nội) chính thức có trạm sạc siêu nhanh quy mô lớn đầu tiên của V-Green với 40 cổng sạc 120 kW, mở 24/7, đáp ứng nhu cầu sạc ngày càng cao của cộng đồng chủ xe điện VinFast.
5 ngày
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Phù Yên (Sơn La) hiện có khoảng 22.000 ha đất sản xuất nông nghiệp. Các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn huyện đã mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn và tạo được hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp của nông dân.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
VinFast VF 7 đang là ngôi sao thu hút khách hàng trẻ bởi thiết kế “gây mê”, sức mạnh vượt xa xe xăng cùng phân khúc cùng chi phí sở hữu quá lời.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
VinFast VF 9 đang là “ngôi sao sáng” trong phân khúc SUV điện hạng E, với thiết kế sang trọng, công nghệ tiên tiến, chính sách giá cạnh tranh và khả năng tiết kiệm vượt trội.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Từng sở hữu nhiều xe tiền tỷ, anh Phạm Ngọc Dương (Hà Nội) “dừng lại” với VinFast VF 9 vì trải nghiệm vượt mong đợi về sản phẩm cũng như dịch vụ hậu mãi. Chiếc xe đã đồng hành với vị doanh nhân này trên hàng chục nghìn cây số dọc đất nước.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Tại các nước châu Âu, một trong những nơi tiêu thụ thịt nhiều nhất trên thế giới, các công ty sản xuất thịt đã nghiên cứu và sử dụng các công nghệ hiện đại trong quy trình giết mổ - chế biến - bảo quản và vận chuyển để giúp thịt luôn tươi ngon.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Sự bắt tay giữa SATRA, một tổng công ty thương mại hàng đầu và UEH, một trường đại học kinh tế có tiếng, được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cộng đồng và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của xã hội.
2 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị ra đời với tầm nhìn chiến lược, xác định rõ kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Ngay sau đó, các nghị quyết hành động của Chính phủ, Quốc hội và các bộ ngành đã bắt đầu triển khai. Tuy nhiên, trong dòng chảy thực tế, dòng vốn đến với doanh nghiệp tư nhân vẫn chưa thực sự “thông mạch”.
2 tuần
Xem thêm