Thứ hai, 13/10/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

‘Trông mau đến Tết dựng nêu ăn chè’

Lương Gia Cát Tường
- 07:00, 18/02/2021

(DNTO) - Sáng mồng 7, trong khi mọi người chuẩn bị đến cơ quan để làm việc ngày đầu tiên sau Tết thì má tôi lục đục sắp mâm cúng hạ nêu.

Dựng nêu ăn chè

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. “Cu kêu ba tiếng cu kêu/ Trông mau đến Tết dựng nêu ăn chè”. Cây nêu ngày Tết hiện diện trong đời sống tâm linh và đi vào ca dao tục ngữ của người Việt từ rất lâu đời.

Ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội, cuộc sống con người trở nên hối hả, tất bật. Người ta không còn nhiều thời gian nên thường lược bớt đi các lễ tục ngày Tết vốn rất phong phú, da dạng của người xưa, trong đó có tục dựng và hạ nêu.

"Trông mau đến Tết dựng nêu ăn chè". (Ảnh Internet)

Mở đầu bài thơ “Tết của mẹ tôi”, thi sĩ Nguyễn Bính viết: “Tết đến mẹ tôi vất vả nhiều/Mẹ tôi lo liệu đủ trăm điều/Sân gạch tường vôi người quét lại/Vẽ cung trừ quỷ, trồng cây nêu”. Câu thơ gợi lên không gian chuẩn bị đón Tết của người Việt trong đó tác giả có nhắc đến tục trồng nêu ngày Tết và mục đích của việc trồng cây nêu là để “trừ quỷ”.

Theo phong tục miền Bắc, người ta thường dựng nêu (hay còn gọi trang trọng là thượng nêu) vào ngày 23 tháng Chạp vì cho rằng bắt đầu thời gian này, trong nhà đã vắng mặt Táo quân, là thời điểm ma quỷ thừa cơ hội sẽ dễ dàng quấy phá.

Còn ở miền Tây Nam bộ, ngày trước tôi thường thấy ông ngoại tôi dựng nêu vào ngày ba mươi Tết. Tuy thời gian có khác biệt nhưng về ý nghĩa mục đích thì hoàn toàn giống nhau là để trừ tà, báo cho ma quỷ biết đất đã có chủ, không được đến quấy nhiễu và cầu mong một năm mới tốt lành, bình an, may mắn.

Cây nêu được trồng trước cửa nhà thường là một cây tre cao. Trên ngọn tre người ta treo những vật dụng mà họ cho rằng sẽ khiến ma quỷ hoảng sợ không dám bén mảng tới. Tùy theo tập tục của mỗi địa phương, mỗi dân tộc mà những vật dụng đó có thể là: tờ giấy hồng đơn viết chữ trừ tà, một giỏ đựng trầu cau vôi, ở bên giỏ có treo giấy vàng bạc; Có nơi kết ba cái lạt, buộc một bó vàng, một bó lá dứa hoặc cành đa mỏ hái; Cũng có nơi treo cái khánh đất và những miếng kim loại, mỗi khi gió rung, khánh đất phát ra tiếng động leng keng như tiếng phong linh cho ma quỷ nghe sợ mà tránh. Dưới chân cây nêu có rắc vôi bột và vẽ hình cung tên.

Sự tích về cây nêu được truyền miệng trong dân gian và được ghi trong bộ sách “Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam”, thậm chí đã được dựng thành phim là một câu chuyện rất quen thuộc với mọi người. Chuyện kể về việc tranh đấu giữa người và quỷ. Nhờ có trí thông minh mà con người đã khiến quỷ phải thua cuộc và rút lui trả lại đất đai đã chiếm đoạt cho con người. Tuy bị thua cuộc nhưng trước khi đi, Quỷ vẫn cố xin con người mỗi năm cho chúng vào thăm đất liền vài ba ngày vào dịp Tết Nguyên đán. Vì thế, hằng năm, cứ đến Tết, người ta trồng nêu để cho Quỷ sợ không dám bén mảng vào chỗ người đang ở.

Hạ nêu – hết Tết

Ngày thượng nêu tuy mỗi nơi mỗi khác nhưng ngày hạ nêu được quy định chung vào Mồng 7 Tết. Trước khi hạ cây nêu, chủ nhà sẽ bày một ít hương, hoa tế trời đất, sau đó rung cho cây nêu rụng hết lá khô rồi hạ cây nêu xuống.

Ở đó có những âm thanh rộn rã vui tai phát ra từ ngọn cây nêu đang phất phới theo gió xuân về. (Ảnh: Internet)

Ở đó có những âm thanh rộn rã vui tai phát ra từ ngọn cây nêu đang phất phới theo gió xuân về. (Ảnh: Internet)

Mấy mươi năm ở thị thành, đất chật người đông, cũng không tìm đâu ra được cây tre, không thể dựng nêu nhưng má tôi vẫn giữ thói quen đến ngày Mồng 7  làm mâm cơm cúng hạ nêu. Má nói: Cây nêu trong văn hóa Việt Nam biểu tượng cho sự đấu tranh bền bỉ chống lại các thế lực tà ác. Thể hiện lòng nhân từ, bác ái, sự tha thứ, bao dung của người Việt mình. Để nhắc nhở con cháu đừng quên phong tục ngày Tết của ông bà, luôn ghi nhớ công ơn của tổ tiên…  

Thắp mấy nén nhang, má tôi lâm râm cầu nguyện, gương mặt như đang trôi về một miền ký ức xa xưa.  Ở đó có những âm thanh rộn rã vui tai phát ra từ ngọn cây tre đang phất phới theo gió xuân về, vươn lên trên bầu trời xanh ngắt. 

Tin khác

Văn hoá - Xã hội
Từ 1/1/2026, tức là chỉ còn hơn 2 tháng nữa, hơn 5 triệu hộ kinh doanh sẽ chuyển sang nộp thuế theo phương thức kê khai thay cho nộp thuế khoán. Nhưng nhiều hộ kinh doanh vẫn còn tỏ ra lo lắng, bỡ ngỡ, nhất là những tiểu thương lớn tuổi, ít am hiểu công nghệ. Vậy, để chuyển đổi sang thuế kê khai, hộ kinh doanh cần làm gì? Và Nhà nước sẽ hỗ trợ những gì để chuyển đổi thành công?
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Mới đây, đêm trao giải lộng lẫy PMUS Awards đã diễn ra tại TP. HCM, đây là giải thưởng thuộc lĩnh vực thẩm mỹ được tổ chức bởi doanh nhân, cựu người mẫu Phan Như Thảo.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
"Về đây bốn cánh chim trời” - chương trình lần đầu tiên tôn vinh bốn nhạc sĩ lớn của nền âm nhạc Việt Nam: Văn Cao, Phạm Duy, Trịnh Công Sơn và Trần Tiến diễn ra vào tháng 12/2025 tại Hà Nội. Đây là đêm nhạc đặc biệt được nhiều khán giả chờ đợi.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Sau 28 năm sự nghiệp gắn bó với dòng nhạc ballad, mới đây, nữ ca sĩ Phạm Quỳnh Anh bất ngờ “lột xác” với dòng nhạc mới mẻ, hiện đại và hình ảnh đầy ấn tượng, rạng rỡ. Cô chính thức trở lại đường đua âm nhạc với dự án Xinh sao phải khóc, kết hợp cùng các nghệ sĩ Đồng Ánh Quỳnh, Hoàng Yến Chibi, BB Trần và Tuimi.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ cùng TheAfter ra mắt vở nhạc kịch đương đại 'Ảo quan', đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của nhà hát với dòng tác phẩm thể nghiệm giúp khán giả quan tâm hiểu sâu hơn về quá trình sáng tạo, vừa để hướng cộng đồng đến Ngày Sức khỏe tâm thần thế giới, 10/10.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Ra mắt EP đầu tay mang tên Những đường cong thẳng hàng - dự án đánh dấu thay đổi mạnh mẽ của CeCe Trương từ hình ảnh đến âm nhạc, sau hành trình vượt qua khó khăn của giai đoạn trầm cảm, đã mang đến cho khán giả nhiều cảm xúc về sự đồng cảm, vượt lên khó khăn để trưởng thành.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Trong khuôn khổ dự án âm nhạc “54 dân tộc Việt Nam”, ca sĩ Phúc Anh cùng ê-kíp đến làng phong Plei Mun Mak (tỉnh Gia Lai), nơi từng được xem là vùng biệt lập của những người mắc bệnh phong để cùng ghi lại những hình ảnh đẹp của lòng nhân ái.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Tiếp nối thành công của bốn phần trước, loạt phim đình đám 'Nghiệp sinh tử' trở lại với phần 5 mang tên 'Cuộc chiến hào môn' (ddạo diễn Bùi Ngọc Nam Phương), hứa hẹn sẽ đưa khán giả bước vào hành trình đầy bi kịch, nơi sóng gió gia tộc bùng nổ.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Fahasa vừa đưa vào hoạt động nhà sách mới tại TTTM AEON Tân An, tỉnh Tây Ninh, được đầu tư kinh phí 5 tỷ đồng. Đây là nhà sách thứ 5 tại khu vực này, được thiết kế theo mô hình nhà sách thông minh, hiện đại và đẳng cấp.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
"Ảo quan" – vở nhạc kịch đương đại với cấu trúc phi tuyến tính, ngôn ngữ thể nghiệm, không đưa ra câu trả lời, mà mời khán giả bước vào hỗn loạn để tự mình tìm câu hỏi. "Ảo quan" cũng biến sân khấu thành diễn đàn để cộng đồng cùng tìm đến sự đồng cảm, sẻ chia và yêu thương.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Với cung đường chạy được đầu tư bài bản, đi qua những điểm di sản, văn hóa ấn tượng của Thủ đô, giải chạy được kỳ vọng sẽ mang đến những trải nghiệm mới, kết hợp công nghệ số đột phá, biểu tượng văn hóa Việt Nam và chuẩn quốc tế.
6 ngày
Văn hoá - Xã hội
Bắt đầu từ 2025, người điều kiển xe máy dẫn dắt vật nuôi hoặc để chó, mèo đứng, ngồi ở phía sau xe sẽ bị phạt tiền 400.000 - 600.000 đồng. Cần thiết chở chó, mèo bằng xe máy phải đặt vật nuôi trong lồng hoặc túi chuyên dụng.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Không đứng ngoài việc san sẻ những khó khăn của bà con, thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, đồng hành cùng đồng bào khắc phục hậu quả sau bão, Hà Anh Tuấn và chương trình “Sketch A Rose” sẽ diễn ra tại Los Angeles vào ngày 18/10 đã trích số tiền 50.000 USD (hơn 1,3 tỷ VND) chia sẻ khó khăn với người dân bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Biểu tượng toàn cầu, huyền thoại âm nhạc G-DRAGON vừa chính thức công bố chi tiết về chuyến lưu diễn thế giới được mong chờ bậc nhất mang tên G-DRAGON 2025 WORLD TOUR [Übermensch], đánh dấu màn trở lại đỉnh cao trên sân khấu quốc tế. Sự hợp tác giữa Galaxy Corporation và AEG Presents hứa hẹn mang đến một chuyến lưu diễn bùng nổ, mãn nhãn và đầy cảm xúc dành cho người hâm mộ khắp năm châu.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh (BV ĐHYD), Khoa Da liễu - Thẩm mỹ da đã tổ chức Lễ ra mắt hai công trình học thuật chuyên sâu 'Bệnh da bọng nước tự miễn' và 'Thủ thuật và Phẫu thuật trong chuyên ngành Da liễu'.
1 tuần
Xem thêm