Đối diện với thị phi: Bình tâm suy xét, đừng vội tin nghe
(DNTO) - Biết bao câu chuyện “thị phi” được thêu dệt từ những lời nói không được kiểm soát, khiến cho bản thân và người xung quanh đôi khi phải rơi vào nghịch cảnh. Đặc biệt trong giới doanh nhân, thị phi tỏ ra khốc liệt và nguy hiểm hơn nhiều vì nó liên quan đến vấn đề cạnh tranh “sống còn”.
Thị phi hiểu nôm na là những lời bàn tán chê bai, những câu chuyện được thêu dệt nhắm vào một ai đó. Đối tượng của thị phi gồm có kẻ đặt điều thị phi và người chịu tiếng thị phi. Thị phi có thể xảy ra khắp nơi, ở mọi giới, thuộc mọi thành phần. Thi phi ngay chính trong gia đình với các mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu, chị em bạn dâu, anh em cột chèo, thậm chí cả trong anh chị em ruột vì nhiều mục đích.
Tuy nhiên nói đến thị phi người ta nghĩ ngay đến thế giới showbiz vì tất cả con người và câu chuyện của cái thế giới ấy đều thuộc về công chúng. Không thể kể hết những thị phi xảy ra trong đời sống showbiz. Có lẽ mọi người từng biết chuyện nghệ sĩ Quyền Linh có lần tuyên bố giải nghệ chỉ vì “mệt mỏi với thị phi”.
Cũng vì “mệt mỏi” với thị phi mà gần 10 năm qua ca sĩ Tinna Tình rút khỏi làng giải trí. Chị thố lộ: “Tôi quyết định rút lui vì quá mệt mỏi, không còn tìm thấy niềm vui, hạnh phúc với công việc… Tôi không được là chính mình, thường phải đeo "mặt nạ". Showbiz phức tạp, có nhiều thị phi, đố kỵ, luôn ngột ngạt…”.
Công sở cũng là mảnh đất màu mỡ của thị phi. Đấy là một xã hội thu nhỏ với đủ đặc điểm tính cách, các tình huống bi hài. Chỉ cần hôm nay bạn mặc kiểu váy lạ, chỉ cần một cử chỉ thân thiện của sếp với cô nhân viên mới, chỉ cần hai người “cô nam quả nữ” đi trễ họp cùng một lúc… thế là xảy ra thị phi.
Đặc biệt trong giới doanh nhân, thị phi tỏ ra khốc liệt và nguy hiểm hơn nhiều vì nó liên quan đến vấn đề cạnh tranh “sống còn”. Một tin đồn sai vô tình hay cố ý được lan truyền, có thể làm thiệt hại hàng trăm tỷ cho một doanh nghiệp, có thể làm cho một ngành nghề nào đó lao đao. Còn nhớ cách đây nhiều năm, tin đồn “ăn bưởi bị ung thư” khiến chỉ riêng nông dân trồng bưởi ở tỉnh Tiền Giang đã bị thiệt hại hơn 100 tỷ đồng trong vòng một tháng.
Mới đây nhất, thị trường chứng khoán đối mặt với nhiều tin đồn thất thiệt bất ngờ lan truyền trên mạng xã hội, tạo nên ảnh hưởng không nhỏ đến cổ phiếu. Các bên có liên quan phải kịp thời đưa thông tin đính chính, bác bỏ tin đồn để ổn định tình hình.
Trong đời sống đã vậy, trên thế giới ảo, thị phi cũng không hề thua kém. Nó có thể tạo thành một cơn bão mạng dữ dội chỉ cần một cú click chuột cho một cái like, một vài lời bình, một chia sẻ thông tin, nó có thể làm thiệt hại đến cuộc sống của cá nhân, của nhiều người, của một tổ chức…
Người chịu tiếng thị phi ngoài những tổn thất về kinh tế thì tổn thất tinh thần với họ là đặc biệt nghiêm trọng. Họ cảm thấy suy sụp, bất an, mất hết niềm tin cuộc sống… thậm chí tự tử.
Kẻ đặt điều thị phi phần lớn xuất phát từ lòng đố kị. Khi thấy một ai đó thành đạt, nổi tiếng, hay đơn giản vì họ xinh đẹp, họ được mọi người yêu thương hơn mình, kẻ đặt điều thị phi thường cảm thấy khó chịu, thế là họ thêu dệt lên thành nhiều câu chuyện thị phi nhắm vào đời tư của “đối thủ” bằng tâm địa nhỏ nhen của mình.
Cũng có khi kẻ đặt điều thị phi chỉ vì để thỏa mãn sự tò mò, làm thú tiêu khiển trên mạng xã hội. Có khi chỉ để thể hiện rằng ta đây là người hiểu biết, biết những chuyện mà mọi người không biết, họ gia công thêm mắm dậm muối thế là thành chuyện thị phi.
Tiếp sức cho kẻ đặt điều thị phi là những người hay “hóng hớt” chuyện thị phi. Đó là người thích “xía” vào chuyện người khác, tuyên truyền, rêu rao, phá bĩnh.
Mặc dù vậy, thị phi luôn tồn tại trong cuộc sống con người, bạn không thể né tránh. Vậy thì cách đối mặt với tình huống thị phi tốt nhất là không nên mất bình tĩnh, lăng xăng phân bua hư thật hay tìm cách đáp trả hơn thua cho đến cùng. Mọi thị phi rồi sẽ phủ bụi thời gian. Chỉ cần bạn sống tích cực, sống tốt, sống có ích cho bản thân, gia đình và xã hội, rồi mọi người sẽ có cái nhìn đúng đắn về bạn.
Cuối cùng xin mượn chuyện xưa để cùng ngẫm chuyện nay.
Đường Thái Tông hỏi bề tôi là Hứa Kính Tôn rằng: "Trẫm thấy khanh phẩm cách cũng không phải là phường sơ bạc, sao lại có nhiều tiếng thị phi chê ghét như thế?".
Kính Tôn thưa: "Tâu bệ hạ! Mưa mùa xuân tầm tã như dầu, người nông phu mừng cho ruộng đất được thấm nhuần, kẻ bộ hành lại ghét vì đường sá bùn lầy trơn trượt. Trăng mùa thu trong sáng như gương, hàng tao nhân mừng gặp dịp thường du ngâm vịnh, nhưng bọn đạo tặc lại ghét vì ánh nguyệt quá rõ ràng! Như trời đất là vô tư, mà cơn nắng mưa thời tiết còn bị thế gian trách hận ghét thương, thì hạ thần đâu phải người vẹn toàn, làm sao tránh khỏi sự chê bai chỉ trích?
Cho nên ngu ý trộm nghĩ: đối với tiếng khen chê, nên bình tâm suy xét, đừng vội tin nghe. Nếu vua tin nghe lời thị phi thì tôi bị giết; cha mẹ tin nghe lời thị phi tất con bị hại; anh em vợ chồng tin nghe lời thị phi, sẽ phải chia lìa; thân bằng hàng xóm tin nghe lời thị phị rồi đi đến chỗ đoạn tuyệt. Miệng lưỡi thị phi thật độc hơn rồng rắn, bén hơn gươm đao, giết người không thấy huyết!".