Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh là điều được nhiều doanh nghiệp Việt Nam chú trọng. Một thống kê gần đây của Amazon Web Services (AWS) cho thấy, tính đến hiện tại 18% các công ty Việt Nam đã triển khai ứng dụng AI, tương đương gần 170.000 doanh nghiệp, tăng 39% so với cùng kỳ năm trước, tính trung bình có thêm 5 doanh nghiệp dùng AI mỗi giờ.

Sử dụng AI đang dần trở thành xu hướng tất yếu. Các doanh nghiệp cũng nhận thấy rõ, AI đang tạo nên những thay đổi căn bản không chỉ trong sản xuất và trong đời sống con người. Dù vậy, AI có thay đổi được vai trò con người? Liệu có phải chúng ta đang sống trong giai đoạn quá "thần thánh hoá" AI, ngộ nhận về vai trò tuyệt đối của công cụ này? Đâu mới là yếu tố quan trọng quyết định thành công của doanh nghiệp?

Những câu hỏi lớn đã được các diễn giả tại Leaders Forum 2025, sự kiện khai mạc thuộc khuôn khổ HCMC Business Summit 2025: “Hội tụ Vươn tầm” diễn ra vào ngày 24/9, trả lời thẳng thắn, cùng những phân tích chi tiết, kỳ vọng trở thành những định hướng đắt giá cho doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Sử dụng AI như thế nào?

Theo TS Đỗ Lệnh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Chiến lược và chuyển đổi, Công ty Talentnet, xét ở góc độ nào đó AI có hai mặt, bên cạnh lợi ích vượt trội thì cũng có không ít sự bất lợi mà các tính năng của nó gây ra cho người sử dụng. Quan trọng nhất, theo ông, là cách con người hành xử với AI thế nào?

"95% các thí điểm AI tại doanh nghiệp theo trạng thái sử dụng nhưng không chịu "chuyển đổi" đã thất bại", ônh Sơn cho biết.

Tiếp nhận AI sẽ không đơn thuần một chiều hoặc cắt, dán công cụ. Con người phải đóng vai trò chủ đạo, đồng hành sáng tạo cùng AI. "Đừng cắt dán công cụ, hãy chuyển dịch mô hình và đừng chỉ dùng AI, hãy làm việc với AI", ông Sơn nhấn mạnh.

"Làm sao sử dụng Ai để tăng khả năng của con người?", đây là câu hỏi lớn mà các doanh nghiệp cần quan tâm. Có công nghệ đột phá nhưng cũng cần có thay đổi đột phá cả về tư duy người lãnh đạo, chiến lược sản xuất, mô hình kinh doanh, các mô hình vận hành lẫn văn hoá doanh nghiệp. AI sẽ hợp lực để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.

"Bản sắc mỗi doanh nghiệp khác nhau. Nếu chúng ta có một câu chuyện rõ ràng về sự thay đổi công nghệ lên công ty thì khả năng thành công gấp ba lần. Do đó, chúng ta hãy bỏ thời gian tìm hiểu về AI để hiểu được nó đang thay đổi chính bản thân mình như thế nào chứ  không phải giao vai trò đó một bộ phận công nghệ trong công ty", ông Sơn cho biết.

AI là cốt lõi nhưng văn hoá doanh nghiệp mới quyết định thành công

Theo bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch HĐQT Viện thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam (VIOD), AI giúp con người đi nhanh hơn, tìm kiếm thông tin tốt hơn để ra quyết định xây dựng chiến lược, phân tích rủi ro nhưng để đi bền thì yếu tố con người, văn hoá quản trị, văn hoá doanh nghiệp mới là yếu tố quyết định.

Hiện tại, khoảng cách thế hệ giữa các doanh nghiệp khá lớn. Người trẻ tiếp thu công nghệ nhanh, nhanh nhạy, tuy nhiên đổi mới doanh nghiệp lại phải trên nền tảng kiến tạo giá trị chứ không đơn thuần chỉ tạo ra doanh thu hay tăng trưởng con số.

"Giá trị phải đến từ sự nhìn nhận khách hàng, đối tác, thị trường. Giữa thế hệ trẻ tiếp thu công nghệ nhanh thì lại cần lớp trung niên có thể họ không nhanh công nghệ nhưng họ biết kết hợp giữa công nghệ và kiến tạo giá trị, tạo sự hài hoà giữa công nghệ và giá trị doanh nghiệp, hài hoà giữa thế hệ trẻ và thế hệ đi trước", bà Thanh nhấn mạnh.

Riêng với doanh nghiệp khởi nghiệp, các bạn trẻ sẽ đi nhanh hơn tuy vẫn cần xác định giá trị trong việc đi nhanh, nhanh phải bền và lấy công nghệ là giá trị cốt lõi.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT chia sẻ, tại FPT nhiều năm trước đã áp dụng nguyên lý "cây gậy và củ cà rốt", đầu tiên là ép, sau đó khuyến khích nhân viên dùng các công cụ AI, khuyến khích nhân viên đưa ra các sáng kiến từ chính công việc đang làm. Những hoạt động trên đã đóng góp tích cực cho sự phát triển của tập đoàn.

"Doanh nghiệp nên đặt công nghệ vào lõi quản trị, tài chính, nhân sự. Đánh giá doanh nghiệp cần lấy văn hoá làm cốt lõi, lấy khoa học công nghệ làm gốc", ông Khoa cho biết.

HCMC Business Summit 2025 thu hút khoảng 5.000 doanh nhân, tổng giám đốc, giám đốc điều hành, nhà đầu tư trong và ngoài nước, tham dự với 150 gian hàng triển lãm đa ngành nghề.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Lê Trí Thông, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ TP.HCM, đơn vị đồng tổ chức sự kiện, nhấn mạnh, TP.HCM sau sáp nhập có không gian phát triển mới vì vậy doanh nhân cần có câu chuyện để khai thác không gian này.

"Chúng ta phải làm sao để hội tụ được nguồn lực, trí tuệ và tâm huyết truyền ngọn lửa doanh nhân đến các thế hệ trẻ. Câu chuyện "hội tụ vươn tầm" hôm nay còn là câu chuyện ở hành trình nâng tầm vị thế cho thành phố, giúp doanh nghiệp có sự chọn lọc các ý tưởng tốt cho doannh nghiệp, hình thành thêm nhiều chuỗi liên kết giá trị, đóng góp vào sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam", ông Thông nhấn mạnh.