Dấu ấn Việt Nam trong ASEAN: Đồng hành, lớn mạnh, hướng tới phát triển bền vững và thực chất

(DNTO) - Gần ba thập niên tham gia ASEAN đánh dấu quá trình trưởng thành của Việt Nam trên “sân chơi” hội nhập và đối ngoại. Từ chỗ học hỏi, làm quen, Việt Nam đã nỗ lực trên tinh thần “chủ động, tích cực và có trách nhiệm” nhằm duy trì hòa bình và phát triển bền vững.

Các diễn giả tham gia chia sẻ tại sự kiện.
Chiều 20/12, tại buổi chia sẻ C asean Việt Nam 2024 “Việt Nam trong ASEAN”, ông Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam cho biết, năm 2025 đánh dấu kỷ niệm 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN. Trong 30 năm qua, quan hệ giữa Việt Nam – ASEAN đã trải qua 4 giai đoạn: Từ xây dựng lòng tin, bắt kịp hội nhập đến làm quen với phương cách ASEAN và đến nay là cùng nhau xây dựng tương lai, hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững và thực chất.
"Trong tiến trình này, Việt Nam và ASEAN đã có nhiều hoạt động giao lưu trong các lĩnh vực khác nhau, luôn chủ động và tích cực điều chỉnh chính sách phù hợp với tầm nhìn của ASEAN nhằm xây dựng một khu vực hòa bình, thịnh vượng và đoàn kết", ông Vinh nói.
Đồng thời nhấn mạnh: Với nỗ lực gắn kết cộng đồng và giữ vững vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực, vị thế của ASEAN ngày càng được củng cố. Tuy nhiên trong bối cảnh xu thế chuyển đổi số, chuyển đổi xanh ngày càng phát triển, cũng đặt ra cho Việt Nam nói riêng và ASEAN nói chung nhiều thách thức trong thời gian tới.
Với ý thức trách nhiệm sâu sắc và tinh thần sẵn sàng gánh vác các trọng trách, tiếp nối thành quả đạt được, Việt Nam sẽ tham gia và đóng góp chủ động hơn, tích cực hơn, trách nhiệm hơn và hiệu quả hơn vào công cuộc phát triển chung của Cộng đồng ASEAN.
Cụ thể: Tăng cường liên kết kinh tế sâu rộng và kết nối toàn diện trong nội khối và với các đối tác, thúc đẩy thương mại và đầu tư; xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của thời đại; củng cố đoàn kết. phát huy vai trò và đóng góp tích cực của ASEAN vào công cuộc duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, là điều kiện tiên quyết cho hợp tác và phát triển...
"Lan tỏa văn hóa tham vấn, đối thoại, đẩy mạnh tinh thần gắn bó, tương trợ và ủng hộ lẫn nhau giữa các nước thành viên; nâng cao khả năng phối hợp lập trường chung của ASEAN trong việc xử lý các vấn đề khu vực và quốc tế", ông Vinh cho hay.

Với tốc độ tăng trưởng dự báo lên tới khoảng 7% trong năm 2024, kinh tế Việt Nam trở thành điểm sáng được chú ý khi có tốc độ tăng trưởng nhanh bậc nhất trong nhóm 6 nền kinh tế lớn của ASEAN. Ảnh: TL.
Nói về vai trò của văn hóa trong việc gắn kết các quốc gia trong khu vực ASEAN, bà Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế nhấn mạnh trong những năm qua Việt Nam và các nước ASEAN đã cùng nhau xây dựng một ASEAN giàu bản sắc trong đó vẫn giữ được những nét văn hóa độc đáo của mỗi dân tộc.
Ngày nay văn hóa, thể thao được các nước ASEAN xác định là yếu tố kết nối thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch. Trong ASEAN, du lịch nội khối là trọng tâm, hằng năm, ASEAN đón hơn 100 triệu lượt khách quốc tế. Các nước như Thái Lan, Lào, Campuchia... là một trong những thị trường trọng điểm của Việt Nam và ngược lại, Việt Nam cũng gửi nhiều khách sang các nước nêu trên.
"Thể thao là một trong những yếu tố tạo nên bản sắc, niềm tự hào, sức mạnh của các nước ASEAN. Thông qua các giải đấu được đông đảo người hâm mộ quan tâm như AFF Cup, các nước đã tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, tăng tình đoàn kết trong ASEAN. Đặc biệt SEA Games là đại hội thể thao lớn nhất khu vực của các nước ASEAN. Việt Nam tự hào trong 2 kỳ SEA Games gần đây nhất, chúng ta đã dẫn đầu và hy vọng sẽ làm được điều tương tự tại kỳ Đại hội vào năm 2025. Tuy điều nay là khó nhưng đó sẽ là mục tiêu để chúng ta tiếp tục", Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ông Phan Chí Thành, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Thái Lan đã chia sẻ những câu chuyện về Vietnam Town ở Udon Thani - Vietnam Town đầu tiên trên thế giới. Ông cho rằng các Đại sứ quán Việt Nam tại các quốc gia ASEAN có thể cân nhắc có những chiến lược hoặc hoạt động như thế nào để tăng cường giao lưu văn hóa với nước sở tại.
Đáng chú ý, trong tiến trình này nổi bật là môi trường với các vấn đề như ô nhiễm không khí, ô nhiễm rác thải nhựa, biến đổi khí hậu…, ông Lê Ngọc Tuấn,Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ TN&MT), nhận định, môi trường là mảnh ghép giúp hoàn hiện bức tranh tổng quan về quan hệ hợp tác Việt Nam – ASEAN trong gần 30 năm qua. Môi trường là một vấn đề xuyên biên giới, cần sự chung tay giải quyết của cả khu vực chứ không chỉ một quốc gia đơn lẻ nào.
“Từ năm 2023 tới nay, Việt Nam giữ vai trò trưởng Nhóm công tác về Thành phố bền vững. Cũng trong năm 2023, Việt Nam đã tổ chức thành công hội nghị Nhóm công tác về hoá chất, chất thải. Sang năm 2025, Việt Nam sẽ tổ chức họp Nhóm công tác ASEAN về Thành phố bền vững, và hội nghị Kết nối vườn Di sản ASEAN. Đây là những hoạt động kết nối quan trọng, cho thấy hợp tác Việt Nam – ASEAN trong lĩnh vực môi trường ngày càng đi vào thực chất”, ông Lê Ngọc Tuấn chia sẻ.
Bên cạnh giải đó, ông Tuấn cho rằng, hợp tác ASEAN không chỉ dừng lại ở các hoạt động về ô nhiễm mà còn bao gồm hợp tác trong chuyển đổi kinh tế, nổi bật là sáng kiến phát triển kinh tế biển xanh. Việt Nam đã có chủ trương về phát triển kinh tế biển xanh, chuyển đổi mô hình phù hợp với điều kiện hiện nay, góp phần giải quyết thách thức trong khu vực và đóng góp cho toàn cầu.
“Sáng kiến kinh tế biển xanh sẽ mang lại cơ hội cho cả Việt Nam và ASEAN. Sáng kiến này không chỉ liên quan một ngành mà còn cần có sự tham gia đa ngành bao gồm giao thông vận tải, văn hoá, du lịch… Phát triển kinh tế biển xanh sẽ giúp ASEAN bảo vệ môi trường, ứng phó với các thách thức như ô nhiễm biển, biến đổi khí hậu, axit hoá đại dương”, ông Tuấn nhấn mạnh.
C asean Vietnam là chi nhánh tại Việt Nam của C asean, tổ chức hoạt động nhằm tạo ra một nền tảng kết nối các cộng đồng ASEAN, tập trung vào ba trụ cột chính là kinh doanh và phát triển bền vững, lãnh đạo và phát triển nhân tài, nghệ thuật và văn hóa, dưới sự bảo trợ của Thai Beverage Plc. (ThaiBev).
Kể từ khi thành lập vào năm 2015, C asean đã hợp tác với các tổ chức công và tư khác nhau với mục đích tăng cường kết nối trong khu vực, thúc đẩy các hoạt động phát triển bền vững trên tất cả các phân khúc của nền kinh tế, từ các doanh nhân trẻ đến các tập đoàn lớn, tạo động lực mạnh mẽ nhằm phát triển cộng đồng ASEAN gắn kết và thịnh vượng hơn trong tương lai.