‘Trái ngọt’ từ EVFTA: Muốn bội thu phải đẩy mạnh cải thiện thể chế
(DNTO) - Một năm sau khi thực thi EVFTA đã đem lại những “trái ngọt” ban đầu, với nhiều sản phẩm thế mạnh của Việt Nam như giày dép, dệt may, nông sản… đang tận dụng tốt ưu đãi từ hiệp định để đẩy mạnh xuất khẩu.
Nhiều mặt hàng tăng trưởng mạnh
Tính riêng cho 6 tháng đầu năm 2021, tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) với hàng xuất khẩu lên đến 29,09%.
Trong đó, nhiều mặt hàng nông, lâm nghiệp xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đã có mức tăng trưởng đáng kể so với cùng kỳ năm 2019, như sản phẩm từ cao su đạt 61 triệu USD, tăng 56,91%; gạo đạt 5,2 triệu USD, tăng 3,73; sản phẩm mây, tre, cói và thảm đạt 70,5 triệu USD, tăng 33,75%; (iv) rau quả đạt 63,8 triệu USD, tăng 12,5% (theo Bộ Công thương).
Như vậy có thể thấy, các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam như giày dép, dệt may, các sản phẩm nông, lâm nghiệp như gạo, sản phẩm từ cao su hiện vẫn giữ được đà tăng trưởng ổn định và tận dụng tốt ưu đãi từ hiệp định này.
Chia sẻ về những thành quả gặt hái được sau một năm thực thi EVFTA (kể từ khi hiệp định có hiệu lực vào ngày 1/8/2020), ông Lương Hoàng Thái – Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) cho biết, việc Việt Nam tham gia vào một trong những hiệp định thương mại thế hệ mới như EVFTA với một đối tác lớn như EU đã tạo ra các cơ hội áp dụng công nghệ cao vào những lĩnh vực tiềm năng.
Điển hình như trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam có thể nhận chuyển giao giải pháp công nghệ cao trong nông nghiệp, sản xuất chế biến nông sản, thực phẩm. Ngoài ra, EVFTA và EVIPA (Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU) là cơ hội để Việt Nam có thể tiếp cận được tiềm năng về vốn của EU để mở kênh huy động vốn đầu tư quốc tế.
Đây cũng là cơ hội để Việt Nam bổ sung hàng cho thị trường nội địa; đồng thời mở ra nhiều thị trường cho việc xuất nhập khẩu và hội nhập quốc tế, tạo ra động lực và quá trình chuyển đổi từ quốc gia có lực lượng tay nghề thấp sang tay nghề cao.
Đẩy mạnh cải cách thể chế
Tuy nhiên, để thu hẹp khoảng cách chênh lệch về môi trường đầu tư giữa hai bên, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt tận dụng tối đa những cơ hội từ hiệp định, yêu cầu đặt ra cho các nhà chức trách Việt Nam là phải đẩy nhanh tiến trình cải cách thể chế, trong đó là cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.
Chia sẻ về vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên cho biết, kể từ khi hiệp định có hiệu lực cho đến nay, Việt Nam đã tích cực, chủ động và nỗ lực thực hiện đầy đủ các cam kết, tạo điều kiện thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung có thể tận dụng hiệu quả hiệp định này.
Cụ thể, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 45/2020/NĐ-CP về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử và Chương trình Cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020-2025, tập trung cắt giảm, đơn giản hóa ít nhất 20% số quy định và 20% chi phí tuân thủ liên quan đến hoạt động kinh doanh cho người dân, doanh nghiệp.
Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đã sửa đổi, ban hành mới 8 văn bản quy phạm pháp luật ở cấp nghị định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thông tư trong các lĩnh vực liên quan đến thuế quan, nông nghiệp, xuất xứ hàng hóa và phòng vệ thương mại.
Một số văn bản pháp luật cũng đang được các bộ, ngành liên quan tiến hành ban hành mới hoặc sửa đổi để phù hợp với các cam kết đã có (sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ, ban hành Nghị định Hướng dẫn thực thi Bộ luật Lao động sửa đổi…).
Về phía Bộ Công thương, trong năm 2019, 2020, bộ này đã cắt giảm thêm 205 điều kiện kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Công thương trong tổng số 1.216 điều kiện thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của bộ (trước đó đã cắt giảm 675 điều kiện kinh doanh).
Trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục rà soát và xây dựng lộ trình phương án cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính, kiểm tra chuyên ngành cho giai đoạn 2021-2025.
Đặc biệt, trọng tâm của đợt cải cách thể chế là lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, người dân trong việc tuân thủ các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh.
“Với những nỗ lực như vậy, chúng ta tin tưởng rằng Việt Nam đang từng bước cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh theo hướng thuận lợi và tạo điều kiện cho doanh nghiệp, sẽ tạo đà cho việc thực thi các FTA đạt hiệu quả cao nhất”, ông Lương Hoàng Thái nhấn mạnh.