Cơn bão số 3 và hoàn lưu sau bão đã gây nhiều thiệt hại, ảnh hưởng nặng nề về người, nhà ở, công trình cơ sở hạ tầng và ảnh hưởng đời sống, sinh hoạt của người dân ở nhiều huyện, thành phố của các tỉnh, thành phía Bắc. Thị trường hàng hóa thiết yếu nhất là rau củ, quả, thực phẩm... cũng theo đó mà tăng vùn vụt từ việc khan hiếm hàng hóa. 

Ghi nhận tại chợ Phúc Lợi (Long Biên, Hà Nội) sáng 20/9, các mặt hàng rau xanh, thực phẩm tươi sống khá dồi dào, giá cả các mặt hàng thiết yếu hầu như tăng lên cao hơn trước khi cơn bão số 3 đi qua gấp 2, thậm chí gấp 3 lần như rau muống, rau ngót, rau cải… Trong đó, rau muống, mùng tơi có giá cao nhất lên tới 20.000 đồng một bó, rau cải cũng đang bán giá 18.000 đồng, gấp đôi trước bão, cà chua tăng từ 35.000 đồng lên 50.000 đồng mỗi kg với hàng thường và 60.000-75.000 đồng với trái to, ngọt. Ngoài ra, xà lách, cải xoong cũng lên 40.000-50.000 đồng một kg, đắt thêm 20.000 đồng, bắp cải giá 30.000 đồng/kg, bí đao tăng gấp đôi lên 35.000 đồng/kg.

Lý giải giá rau tăng, chị Phương, tiểu thương bán rau tại chợ Long Biên cho hay, mưa bão rau hỏng hết nên khan hiếm, kể cả chợ đầu mối cũng không có, việc nhập hàng, di chuyển cũng khó khăn hơn. Theo chị, hiện tại, giá rau tăng rất nhiều so với tuần trước, song sắp tới có thể còn đắt hơn do thiếu hàng.

"Bão suy yếu nhưng dự báo nhiều nơi vẫn tiếp tục mưa to, ngập sâu nên giá rau vài ngày tới chắc chắn sẽ tăng thêm. Rau tăng giá nên ai đi chợ đều than đắt. Hiện mỗi kg hành lá giá tới 100.000 đồng, nhiều người mua 1.000 đồng thì tôi không biết bán kiểu gì. Nhiều người mua xong thấy giá đắt còn đòi trả lại", chị Phương than.

Chặn đà tăng giá, ngăn lạm phát

Theo Tổng cục Thống kê, tháng 8/2024, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) “đứng yên”, dù 10/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính có chỉ số giá tăng nhẹ. Tuy nhiên, riêng mức giảm 1,98% của nhóm giao thông đã giúp CPI ổn định trở lại. Tính bình quân, CPI chỉ tăng hơn 4% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát đã giảm tốc, tuy nhiên các chuyên gia lưu ý, những yếu tố bất định về bão lũ có thể gây ảnh hưởng đến giá hàng hoá, cần giải pháp trước mắt, dài hơi để bình ổn thị trường.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú nhận định: Mặc dù giá cả các mặt hàng rau xanh, thực phẩm tăng cao sau cơn bão số 3, nhưng chủ yếu mang tính ngắn hạn, cục bộ tại một số địa phương. Theo đó, ngành nông nghiệp cần bắt tay ngay vào sản xuất khi nước rút, trong đó ưu tiên những cây trồng, vật nuôi ngắn ngày. Đối với mặt hàng rau ăn lá, các doanh nghiệp nên chủ động khai thác thêm nguồn hàng từ Đà Lạt, các tỉnh phía Nam để đảm bảo phục vụ đầy đủ nhu cầu người dân.

"Về lâu dài, ngành nông nghiệp, công thương cần cùng nhau xây dựng những kho hàng dự trữ, đẩy mạnh công nghệ chế biến sâu, sản xuất thực phẩm đồ hộp… Hiện, đa phần doanh nghiệp chỉ mua đứt, bán đoạn, nên khi có thiên tai xảy ra, mới lúng túng trong nguồn cung thực phẩm trong khi kho lạnh dự trữ còn hạn chế", ông Phú cho hay.

Ngoài tác động tăng giá hàng hóa sau bão, lũ, theo ông Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), những tháng cuối năm là cao điểm sản xuất và xuất khẩu, doanh nghiệp có nhu cầu nhập nguồn nguyên liệu đầu vào. Tuy vậy, khi các cơ quan chức năng phải hạn chế các phương tiện vận tải để rà soát lại sự an toàn của nhiều cây cầu sẽ dẫn đến đứt gẫy chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp ở các khu công nghiệp ở miền bắc.

“Cơn bão này không chỉ ảnh hưởng mỗi Việt Nam mà cả Thailand, Lào và một loạt tỉnh của Trung Quốc. Do vậy sẽ gây thiếu hụt nguồn nguyên liệu dẫn đến tăng chi phí cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp”, ông Việt nêu rõ.

Để kiểm soát lạm phát, ổn định tâm lý người tiêu dùng sau bão lũ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa kiến nghị một số giải pháp về chủ động dự báo, tính toán, xây dựng kịch bản điều hành giá tổng thể; rà soát nhóm hàng chiếm tỷ trọng lớn để có giải pháp phù hợp. Phương án, lộ trình điều chỉnh giá cần cân nhắc phù hợp, đồng thời, không để thiếu hàng, tăng giá đột biến lương thực, thực phẩm, xăng dầu; bảo đảm cung ứng đủ điện, xăng dầu trong mọi tình huống. Những hành vi đầu cơ, găm hàng tăng giá, thao túng giá... cần được xử lý nghiêm.