Không giống như những vụ bạo hành trẻ em từ trước tới nay, theo thời gian, nhanh chóng chìm vào quên lãng; Vụ việc bạo hành trẻ sơ sinh ở Mái ấm Hoa Hồng lần này đụng phải phản ứng rất dữ dội của dư luận với mong muốn nhà chức trách vào cuộc quyết liệt hơn nữa, trên cơ sở giải quyết căn cơ hòng giảm thiểu tối đa vấn nạn này.

Có thể nhận thấy căn cơ của vấn đề nằm ở các yếu tố sau đây:

Trước hết chủ trương xã hội hoá, giao cho tư nhân mở các cơ sở nuôi dưỡng trẻ sơ sinh mồ côi, bị bỏ rơi là bất cập. Với các trẻ em này, chúng cần một quá trình nuôi dưỡng, giáo dục dài hơi cho đến tuổi trưởng thành. Việc này các cơ sở tư nhân khó có thể đảm trách.

Kế đến là vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước còn quá lỏng lẻo, tạo kẽ hở cho tội ác sinh sôi, cụ thể là việc bạo hành ở Mái ấm Hoa Hồng và một số cơ sở nuôi dưỡng trẻ em tư nhân khác. 

Tiếp theo là việc bạo hành trẻ em, việc không tố giác tội phạm… cái gì chúng ta cũng có luật, có quy định chế tài xử phạt rõ ràng nhưng việc tuyên truyền, giáo dục kiến thức pháp luật xuống tận người dân thì lại không được quan tâm.    

Cuối cùng là tình trạng bỏ rơi con, nhất là trẻ sơ sinh vẫn diễn ra, thậm chí ngày càng có xu hướng gia tăng đến mức báo động… tạo ra một  gánh nặng rất lớn cho xã hội.

Không thể nhớ hết những vụ trẻ sơ sinh bị chính mẹ ruột bỏ rơi trong bệnh viện, bãi rác, khe tường, hố ga, bụi cây, bãi cỏ, trước cửa nhà chùa, nhà dân…

Những người mẹ sinh con ra rồi vứt bỏ có nhiều thành phần, nhiều hoàn cảnh nhưng dễ nhận thấy nhất là từ các bà mẹ trẻ con là sinh viên, học sinh; Những cô gái lầm lỡ, bị “tai nạn nghề nghiệp”, bị hiếp dâm dẫn đến có thai ngoài ý muốn; Vì nghèo khó không có khả năng nuôi con…

Đa số họ do không được trang bị kỹ năng sống, không được giáo dục kiến thức về giới tính, về sức khỏe sinh sản, thiếu kiến thức pháp luật; Có lối sống buông thả, dễ dãi, không có trách nhiệm với bản thân… Nguyên nhân sâu xa xuất phát từ nền tảng gia đình và xã hội… Trong gia đình, bố mẹ thiếu trách nhiệm, thiếu sự quan tâm sát sao tới con cái. Ngoài xã hội đầy rẫy cám dỗ và tệ nạn.

Ngày nay, trong bối cảnh y học phát triển vượt bậc, việc tránh mang thai ngoài ý muốn là không khó. Cần cân nhắc kỹ giữa việc kết thúc thai kỳ trong thời gian sớm với việc sinh ra một đứa trẻ rồi vứt bỏ, để chúng lớn lên thiếu tình thương gia đình thiếu sự chăm sóc, thậm chí bị hành hạ đau đớn như các em ở Mái ấm Hoa Hồng.

Ngoài những trẻ mồ côi do bố mẹ qua đời mà xã hội phải có trách nhiệm nuôi dưỡng chăm sóc thì con số không nhỏ trẻ em bị vứt bỏ hiện nay hầu hết rơi vào các mái ấm. Đây chính là món mồi béo bở để một số mái ấm trục lợi.   

Mặt khác, Theo bà Trần Thị Kim Thanh, Trưởng phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em và Bình đẳng giới (Sở LĐ-TB&XH TPHCM), hiện TP.HCM đã có Mô hình một cửa tiếp nhận phụ nữ và trẻ em gái bị bạo hành, xâm hại đến mang thai tạm lánh và sinh con. Tuy nhiên, mô hình chỉ tiếp nhận các trường hợp phát hiện tại các bệnh viện. Sự hạn chế này dẫn đến thực tế là các trường hợp phụ nữ, trẻ em gái lỡ mang thai ngoài ý muốn đều tìm đến các cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập tạm lánh chờ sanh con rồi bỏ lại,  tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tình trạng bạo hành trẻ em như ở Mái ấm Hoa Hồng.

Để hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh bị vứt bỏ, gia đình đóng vai trò rất quan trọng, kế đến là nhà trường, sau cùng là các cơ quan chức năng, đoàn thể xã hội… tăng cường giáo dục kỹ năng, lối sống lành mạnh, sống có trách nhiệm với bản thân; Giáo dục giới tính, an toàn tình dục, biệp pháp tránh thai; tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho các bạn trẻ theo độ tuổi.

Để không còn xảy ra nạn bạo hành trẻ em như ở Mái ấm Hoa Hồng, cần giải quyết vấn đề căn cơ chứ không chỉ xử lý cái ngọn.

Tại Mục 1 Chương II Luật Trẻ em 2016 quy định rõ các quyền của trẻ em như quyền được sống, quyền được chăm sóc sức khỏe, quyền được chăm sóc nuôi dưỡng. Theo đó, các hành vi "Tước đoạt quyền sống của trẻ em" và "Bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em" là các hành vi bị nghiêm cấm. Do đó, người mẹ nào bỏ rơi con mới sinh sẽ bị pháp luật nghiêm trị theo quy định tại Điều 6 Luật Trẻ em 2016.