“Nhà em có nuôi một con chó. Con chó nhà em dùng để giữ nhà", đó là hai câu văn “quốc dân” không thể thiếu trong bài tập làm văn tả con chó nhà em của các cô cậu học trò thời xưa. Thời nay rất ít người nuôi chó “dùng để giữ nhà”. Chó thời 4.0 là để “cưng”. Vì là “thú cưng” nên việc nuôi chó, đối xử với chó đã khác xưa nhiều.

Sự khác biệt này đã gây ra không biết bao nhiêu câu chuyện bàn cãi xung quanh vấn đề có liên quan đến khái niệm “văn hóa nuôi thú cưng”.

“Văn hóa" nuôi chó

Trước hết phải kể đến những hiểm họa mà chó gây ra cho con người. Nguy hiểm nhất là tình trạng chó dữ cắn chết người; chó thả rông tông ngã xe máy, gây tai nạn giao thông nghiêm trọng; chó thả rông không rọ mõm tấn công người đi đường; chó cắn người gây bệnh dại – một loại bệnh khi mắc phải hầu như 100% bệnh nhân sẽ tử vong.

Ngoài ra, việc nuôi chó còn phản ánh khá rõ trình độ văn hóa, đạo đức, kỹ năng sống, trách nhiệm cộng đồng, ý thức thượng tôn pháp luật của một của cá nhân. Cũng phải thừa nhận, ngày nay do nền kinh tế phát triển, nhiều người có đủ điều kiện để chăm sóc thú cưng, đặc biệt là chó. Những chú chó được chủ đối xử như con người. Từ tình yêu thương đó, người ta sẵn sàng đấu tranh với việc xâm hại chó. Điều này phản ánh một xã hội văn minh.

Tiếc thay, trong thực tế, đại đa số dân ta chỉ văn minh nửa vời. Tình trạng dắt chó vào công viên đi… ị, bất chấp nơi có bảng cấm; dắt chó vào quán ăn cho ngồi ăn chung đồ dùng với người; nuôi chó trong chung cư gây mùi hôi tiếng ồn… vẫn còn xảy ra rất phổ biến.

Khi chó bị bắt, chủ chó sẵn sàng dùng những lời lẽ khó nghe, vô văn hóa để phản ứng lại các nhân viên của đội bắt chó thả rông. Cá biệt, đã xảy ra trường hợp, khi bị chủ quán đáng tuổi mẹ mình không cho đem chó vào quán, cô gái nói với chàng trai đi cùng: "Đi thôi anh, nó không cho đem “con” vào quán" khiến nhiều thực khách khác nghe mà sững sờ.  

“Bênh” chó đánh người - một hành vi trái đạo đức

Liên quan chuyện vì bênh chó mà tấn công bảo vệ bị thương xảy ra tại phố đi bộ Nguyễn Huệ vào ngày 27/2. Sự việc cho thấy, đang hình thành trong xã hội ta một lớp người thiếu ý thức cá nhân, ngáo quyền lực, ảo tưởng về sự quý phái, sang chảnh, nhân danh cho tình yêu thương súc vật, thể hiện cái tôi ích kỷ, xem thường pháp luật và xem thường tính mạng người khác.  

Thay vì nhìn nhận lỗi sai, nam thanh niên lại phản ứng một cách hung hãn, sẵn sàng dùng bạo lực để trả đũa một nhân viên bảo vệ thực hiện đúng nhiệm vụ của mình là nhắc nhở khách bộ hành không để chó chạy rông trong khu vực công viên.

Câu chuyện này không phải là trường hợp cá biệt. Trước đó, vào đầu năm 2023, một người đàn ông cùng con trai đứng chờ thang máy tại chung cư  Saigon Riveside (đường Đào Trí, phường Phú Thuận, quận 7) thì bị con chó không rọ mõm, đi từ thang máy ra và tiến lại gần con mình. Lo sợ con bị tấn công, anh này dùng chân gạt con chó sang một bên, liền bị chủ chó dùng tay đấm mạnh vào mặt đến mức phải nhập viện.

Trở lại vụ việc xảy ra ở phố đi bộ Nguyễn Huệ, đối tượng “bênh” chó, hành hung bảo vệ đã bị bắt khẩn cấp. Hành vi của đương sự có dấu hiệu cố ý gây thương tích. Cơ quan điều tra sẽ tiến hành giám định thương tích, xác định mức độ thiệt hại về sức khỏe của nạn nhân. Cho dù mức độ thương tích dưới 11% nhưng hành vi được xác định là có tính chất côn đồ, cơ quan điều tra vẫn có thể khởi tố đối tượng về tội cố ý gây thương tích, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp cho biết, như các vụ bạo lực đường phố xảy ra gần đây được cơ quan chức năng vào cuộc rất kịp thời, xử lý rốt ráo khiến người dân vô cùng phấn khởi và hoan nghênh.

Tuy nhiên, các quy định về việc dẫn chó ra nơi công cộng phải có dây xích, rọ mõm; không để chó thả rông, phóng uế bừa bãi… đã được đưa ra cách đây cả chục năm, với những mức phạt cụ thể cho từng loại vi phạm. Nhưng về phía người dân không ai chấp hành, về phía cơ quan chức năng thực thi rất lỏng lẻo.

Đã đến lúc chúng ta không chỉ kêu gọi ý thức mà cần vào cuộc như đã từng vào cuộc rất thành công như cấm đốt pháo, bắt buộc đối nón bảo hiểm, thổi nồng độ cồn… Và gần đây là xử phạt nặng các vi phạm luật giao thông.

Với vi phạm giao thông, phạt và giam giữ phương tiện, với chó nên chăng phạt kèm “tịch thu” vật nuôi?