Tại buổi gặp gỡ, đối thoại giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với công nhân trong chương trình có chủ đề “Công nhân Việt Nam với khát vọng phát triển đất nước”, diễn ra ngày 12/6, tại Bắc Giang, nhiều công nhân đã kiến nghị, đề xuất nhiều vấn đề "nóng" liên quan đến đời sống công nhân, người lao động.

Công nhân Nguyễn Thị Thúy Hà (sinh năm 1982, Hợp tác xã Mây Tre Lá Ba Nhất, quận Bình Thạnh, TP. HCM) thắc mắc: “Hiện nay, Luật Bảo hiểm xã hội còn nhiều bất cập, nhất là thời gian đóng rất dài mới được hưởng lương hưu, trong khi nhiều doanh nghiệp tìm mọi cách chấm dứt hợp đồng lao động với công nhân khi chúng cháu mới 40-45 tuổi. Đề nghị Chính phủ sửa đổi pháp luật để bảo đảm quyền lợi của công nhân lao động, hạn chế tình trạng công nhân rút bảo hiểm xã hội 1 lần. Chúng cháu đều biết rút bảo hiểm thì khi về già không có lương hưu nhưng nhiều anh, chị, em khó khăn quá và thời gian đóng dài nên vẫn rút”.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) Đào Ngọc Dung cho biết, trong những năm qua, Bộ và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ngày càng gắn kết chặt chẽ, những công việc của công nhân được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của chúng tôi. Như Thủ tướng vừa thông báo, để sáng nay Chính phủ ban hành Nghị định về tăng lương tối thiểu vùng, ngày hôm qua (thứ Bảy) các thành viên Chính phủ đã bỏ phiếu. Việc này thể hiện thái độ, trách nhiệm làm việc không quản ngày đêm.

Về ý kiến giảm bớt BHXH 1 lần và sửa đổi Luật Bảo hiểm, chúng ta có 55 triệu lao động, trong đó khoảng 20 triệu người có giao kết hợp đồng lao động nhưng chỉ có 16 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, một tỉ lệ thấp. Thế nhưng với 15 năm phát triển bảo hiểm, đây là thành tích đáng nể của nước ta.

Trong quý I, II/2022, có tình trạng một tỉ lệ nhất định người lao động rút BHXH 1 lần. Đây là điều không tốt, gây hệ luỵ lâu dài cho người lao động khi nghỉ hưu. Vì vậy, việc đầu tiên cần làm là phải nâng cao đời sống, phúc lợi cho công nhân, người lao động, nhất là đối với công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất. Vấn đề này chúng ta đã rất tập trung trong và sau đợt dịch.

Thứ hai, việc sửa đổi Luật BHXH, Bộ LĐTB&XH chủ trì, hiện đã hoàn tất xong hồ sơ thủ tục với 11 nhóm chính sách cải cách bảo hiểm và Quốc hội cho phép năm 2023 sẽ trình Quốc hội. Trong các nhóm này, chúng ta sẽ giảm dần thời gian đóng BHXH. Trước đây, chúng ta quy định 20 năm. Dự thảo rút dần xuống 15 năm và tiến tới có thể 10 năm, đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ngắn hưởng ngắn trên tinh thần công bằng, chia sẻ.

Bên cạnh đó, Dự thảo tăng thêm sự liên kết giữa các nhóm BHXH với nhau, bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Cùng với đó, sẽ xử lý một vấn đề quan trọng trong bảo hiểm hiện nay là chia sẻ giữa người đóng bảo hiểm nhiều với người đóng ít, người đóng dài, người đóng ngắn. Thời gian qua, chúng ta chưa làm được điều này.

Tiếp đến, Dự thảo có đưa ra cơ chế, chính sách để khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm dài hơn. Chẳng hạn, hiện nay chúng ta đang khuyến khích người lao động theo hộ nghèo là 30%, cận nghèo là 25%, đối tượng bình thường là 10%. Theo thông lệ quốc tế, tỉ lệ này tương ứng là 50%, 20% và 30%. Chúng ta sẽ tiếp tới áp dụng thông lệ này.

Ngoài ra, Luật sẽ có quy định xử lý nghiêm những trường hợp lợi dụng khó khăn của công nhân để ép công nhân mua bán, chuyển đổi sổ bảo hiểm qua nhiều hình thức trá hình. Chúng tôi cùng với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, VCCI và Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa đang hướng dẫn các chủ sử dụng lao động và người lao động về vấn đề này. Qua đó, tình trạng rút BHXH 1 lần hiện đã giảm đi so với quý I/2022.

Bổ sung phần trả lời về BHXH, Thủ tướng Chính phủ cho biết, các cơ chế, chính sách không thể bao phủ hết được các góc cạnh của cuộc sống. Do đó, phải luôn bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để xây dựng và hoàn thiện chính sách.

Vừa qua, pháp luật về BHXH có những điểm chưa phù hợp với thực tiễn, các cơ quan đã lắng nghe ý kiến công nhân lao động, tập hợp, đề xuất Chính phủ, trình Quốc hội đưa nội dung sửa đổi pháp luật về BHXH vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, nhằm giải quyết những vấn đề mà thực tiễn đặt ra. Các chủ thể liên quan đều có trách nhiệm với nhau, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết. Trước hết, thực hiện nghiêm túc các quy định hiện hành của luật pháp, trên cơ sở đó, nếu các quy định còn sơ hở, chưa phù hợp thì sửa đổi, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, hài hòa với lợi ích của nhà nước và người sử dụng lao động, tránh cực đoan, không có lợi cho Nhân dân, đất nước, phù hợp điều kiện hoàn cảnh của đất nước và tình hình thực tế.

Đồng thời, chúng ta phải tuyên truyền, vận động các chủ thể thực hiện đúng quy định, kể cả những quy định chưa phù hợp thì chúng ta tổng kết thực tiễn, sửa đổi, bổ sung, mở rộng dần.

NHNN sẽ đẩy mạnh tín dụng toàn diện để tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho công nhân

Chị Trần Thị Toan, cán bộ Công đoàn cơ sở công ty TNHH New Apparel Far Eastern Việt Nam, tỉnh Bình Phước cho biết: Sau dịch Covid-19, rất nhiều công nhân đang gặp khó khăn về tài chính, nhưng lại rất khó tiếp cận với các khoản vay cá nhân từ ngân hàng nên buộc phải tìm đến tín dụng đen. Chị đề nghị Chính phủ có chương trình, chính sách hỗ trợ tín dụng cho công nhân lao động, để công nhân không phải đi vay nặng lãi.

Về vấn đề này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết: "Chúng tôi thấy có trách nhiệm khi người dân tiếp cận tín dụng đen mà không tiếp cận được nguồn vốn chính thức. Thời gian gần đây, chúng tôi đã cùng Bộ Công an nghiên cứu vì sao tín dụng đen vẫn có đất để tồn tại. Điều này xuất phát từ hai phía, trước hết là vẫn còn nhu cầu vay vốn của người lao động, nhất là vùng sâu, xa, vùng khó khăn, từ đó dẫn đến khi có cầu ắt có cung, tín dụng đen có đất để hoành hành".

NHNN nhận thức phải làm rõ hai vấn đề này. Thứ nhất là làm rõ nhu cầu vay chính đáng của người dân, khi họ có nhu cầu vay tín dụng ở những món nhỏ, lẻ cho sinh hoạt hàng ngày thì cần có nguồn tín dụng chính thức đáp ứng. Phần này là thuộc trách nhiệm Ngân hàng Nhà nước cùng các cấp chính quyền triển khai.

Thứ hai là nhu cầu vay tín dụng nhưng không chính đáng để phục vụ nhu cầu bất chính là hoạt động lô đề, cá độ hay những tệ nạn xã hội, phần đó rõ ràng các cơ quan chức năng phải trấn áp, dẹp bỏ kể cả cầu và cung.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, trong thời gian qua đã tăng cường cung ứng dịch vụ, cho vay tiêu dùng đến mọi đối tượng, đặc biệt vùng sâu, xa, vùng khó khăn. Ngay cách đây 2 tuần, tại hội nghị đối thoại với nông dân ở Sơn La, Thủ tướng đã chỉ đạo tăng cường hơn nội dung này.

"Để người dân được tiếp cận nguồn tín dụng chính thức, ngoài giải pháp đã và đang triển khai thực hiện như hoàn thiện tiếp hệ thống luật pháp để các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại mạnh dạn cho vay, không cần điều kiện phức tạp hay những thủ tục để người dân dễ dàng tiếp cận với nguồn tín dụng có thể chỉ vài chục triệu phục vụ nhu cầu thiết yếu sinh hoạt hàng ngày như đóng tiền học cho con cái, con cái ốm đau, đóng tiền thuê nhà…

Chúng tôi đang hoàn thiện thêm hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho các ngân hàng mạnh dan cho vay với chủ trương là cho vay, phát triển thị trường nhỏ lẻ; thứ hai là sử dụng biện pháp công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho người vay tiếp cận nguồn vốn; tăng cường cho ngân hàng chủ động tiếp cận nhu cầu vay của người dân", ông Tú nói.

Cũng cách đây 2 tuần, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường tín dụng tài chính vi mô, tạo điều kiện cho người yếu thế tiếp cận tín dụng tài chính ngân hàng. Ở phần này tất cả các hệ thống ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng có quy mô lớn, tổ chức tín dụng hợp tác đang hoạt động tại 57 tỉnh, thành phố và các công ty tài chính cũng như 420 chương trình, dự án vi mô tại các tỉnh, thành phố đang hoạt động tích cực. NHNN sẽ đẩy mạnh tín dụng toàn diện này để tăng cường khả năng tiếp cận của người dân nói cung, công nhân và nông dân nói riêng.

Ngay tại đây, NHNN đã chỉ đạo 2 công ty thuộc 2 ngân hàng thương mại lớn: FE CREDIC là công ty tài chính thuộc ngân hàng VPBank và Công ty thuộc HD Bank cam kết mỗi ngân hàng có gói 10.000 tỷ với lãi suất bằng 50% lãi suất thị trường hiện nay để cho vay đến tất cả nhu cầu chính đáng của công nhân.

?Để làm được điều này, về phía NHNN sẽ giám sát cho vay để đạt được nhu cầu chính đáng của công nhân. Ngân hàng Nhà nước rất mong có sự phối hợp của Liên đoàn Lao động Việt cùng phối hợp để cho vay đúng đối tương, quản lý được khoản tiền vay, cho vay đúng mục đích với mức lãi suất bằng 50% lãi suất hiện nay", ông Tú nói.