Hình ảnh người mẹ thay đổi qua từng thời kỳ

Qua từng giai đoạn lịch sử, vai trò vị trí của người phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội có thay đổi khiến hình ảnh người mẹ cũng thay đổi theo. Thời phong kiến, đó là những bà mẹ với đầy đủ tam tòng tứ đức, hy sinh, nhẫn nhịn, cần cù, chăm chỉ lao động, hy sinh gánh vác giang san nhà chồng, phục tùng chồng và hy sinh tất cả cho các con bất kể bản thân họ.

Cách mạng tháng Tám 1945 thành công mở ra một thời đại mới. Vai trò của người phụ nữ trong gia đình và xã hội được coi trọng hơn. Vẫn tiếp nối những phẩm chất của bà mẹ thời phong kiến nhưng bước đầu họ có cơ hội thể hiện tài năng, đóng góp cho xã hội nhiều hơn. Hình ảnh người mẹ thời kỳ này là người mẹ “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” từng được hình tượng hóa như chị Út Tịch, bà mẹ VNAH Nguyễn Thị Thứ…  

Ngày nay, trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, hình ảnh người mẹ đã có một bước “đột phá” hoàn toàn khác. Quá trình hội nhập quốc tế đưa họ đến cơ hội tiếp cận với giáo dục và đào tạo. Đó là những người mẹ đỉnh cao của trí tuệ.  Đa phần họ kiếm được tiền, có người làm trụ cột kinh tế gia đình. Không ít bà mẹ có học hàm học vị cao, là sĩ quan quân đội, là chính trị gia, là nhà khoa học, là doanh nhân lãnh đạo các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế...

Đó là những phụ nữ năng động, sáng tạo, tự chủ, tự tin, dám nghĩ, dám làm. Sự đổi mới tư duy cộng với rất nhiều hậu thuẫn từ một xã hội hội nhập và năng động, cùng sự hỗ trợ bởi công nghệ hiện đại đã làm thay đổi hoàn toàn đời sống của con người trong đó có người phụ nữ và đặc biệt là các bà mẹ - những bà mẹ biết làm đẹp hình thể, ăn mặc thời trang, lái xe hơi đi làm trong những tòa nhà bề thề, đi bar, ăn nhà hàng sang trọng, đi nước ngoài như đi siêu thị.

Cần xây dựng hình tượng người mẹ theo mô hình mới

Hiện nay, nhiều phụ nữ thế hệ Gen Z đã bắt đầu làm mẹ. Nhưng hình như chúng ta vẫn chưa thoát ra khỏi khuôn phép ước lệ khi nói về mẹ. Và vẫn còn xây dựng hình ảnh người mẹ với những quan niệm ràng buộc đã hình thành quá lâu, quá sâu và  khó cởi bỏ.

Chúng ta vẫn còn thói quen miêu tả mẹ là một bà mẹ còm cõi, già nua đôi khi… rách nát lẫn một chút lạc hậu thời cuộc. Đó là những bà mẹ gánh vác giang san nhà chồng, tảo tần, lam lũ, chân tay khô nứt, da dẻ sạm nám, cả đời hy sinh, nhường cái ăn cái  mặc cho chồng con. Đặc biệt là những bà mẹ quê, nghèo khó.

Cả tranh ảnh tiêu biểu dùng để ca ngợi mẹ tràn ngập trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông trong ngày lễ Vu Lan cũng là tranh ảnh ghi lại hình ảnh mẹ gánh gồng, sàng sảy, hình ảnh mẹ bên bếp lửa trong mái nhà tranh chứ ít thấy hình ảnh bà mẹ hiện đại đánh xe hơi, ở trong biệt thự…

Có thể vì những hình ảnh ấy dễ gợi lên cảm xúc, dễ “lay động” lòng người. Có thể vì hình ảnh ấy mới diễn tả hết tình thương yêu sự hy sinh của mẹ đối với con cái.

Tuy nhiên, trong bối cảnh ngày nay, người mẹ đã khác xưa. Người mẹ hiện đại vừa phải tham gia việc xã hội, vừa lo kinh tế, vừa phải quán xuyến việc nhà, chăm sóc con cái… Để được như thế, họ phải bản lĩnh, có trí tuệ, giỏi chuyên môn, cần mẫn làm việc, biết thu xếp thời gian, biết xử lý tình huống, luôn học tập rèn luyện, còn phải khôn khéo ứng xử với các mối quan hệ xung quanh… Như thế không thể nói họ không vất vả, tảo tần.

Họ làm ra tiền là để cho con cái có một cuộc sống đầy đủ, học hành tử tế. Nếu như ngày xưa bà mẹ cõng con đến trường làng thì ngày nay bà mẹ đánh xe hơi chở con học trường quốc tế; Nếu ngày xưa mẹ cho con bú sữa trực tiếp bằng “ti” của mình thì ngay nay nhiều bà mẹ phải chịu đau, ngồi hằng giờ vắt sữa vì không muốn cho con uống sữa công thức… Như vậy không thể nói mẹ hiện đại ít yêu con hơn mẹ “truyền thống”.

Về bản chất là không có gì khác. Mẹ hiện đại vẫn là người mẹ yêu con tuyệt đối, có trách nhiệm với gia đình và xã hội, giàu lòng nhân ái, đức hy sinh.

Tóm lại, hình ảnh của những người mẹ ngày nay cần được xây dựng khác đi, cần nâng cao tầm vóc bà mẹ ngang bằng thời đại. Đó là những bà mẹ vừa có thể phát triển sự nghiệp vừa biết tận dụng công nghệ trong công việc nội trợ và nuôi dạy con. Biết yêu thương bản thân, giữ gìn nhan sắc và hưởng thụ cuộc sống.

Mẹ hiện đại đáng yêu, đáng ngưỡng mộ, đáng được cổ vũ và lan tỏa hình ảnh để các mẹ nhận ra chân giá trị của mình. Đồng thời để các con thấu rõ được sự vất vả, khó nhọc cùng những thách thức mà các mẹ phải trải qua từng ngày, từng giờ trong cuộc sống để chăm lo cho các con

Cần xây dựng hình ảnh bà mẹ Việt Nam trong thời đại mới: thông thái, giỏi giang, xinh đẹp, tử tế và tràn đầy lòng nhân ái.