Tại khoản 6 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15 ban hành ngày 17/5/2025, quy định cụ thể hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế kể từ ngày 01/01/2026. Chủ trương bỏ thuế khoán là bước tiến lớn nhằm bảo đảm sự công bằng và minh bạch cho hoạt động kinh tế; Tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của các hộ kinh doanh. 

Từ khi ban hành nghị quyết đến nay đã xấp xỉ 5 tháng và chỉ còn hơn 2 tháng nữa là chính thức có hiệu lực. Tuy nhiên, việc sẵn sàng để bước sang “khúc cua” chuyển đổi lên doanh nghiệp số này vẫn còn là “nỗi niềm biết tỏ cùng ai” của đa số hộ kinh doanh, đặc biệt là  những mô hình kinh doanh “siêu nhỏ” như quán tạp hóa, quán cà phê vỉa hè… và các hộ do phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người già làm chủ với trình độ công nghệ hạn chế.  

Để chuyển đổi thành công, hộ kinh doanh cần phải làm gì? 

“Chuyển từ thuế khoán sang kê khai sẽ không quá phức tạp”, theo ông Mai Sơn - Phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính). Chủ yếu tập trung làm quen với việc sử dụng hóa đơn điện tử và sử dụng các ứng dụng hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử. Bao gồm các bước chuẩn bị sau đây:

-  Chuẩn bị sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền khi bán lẻ. (Hóa đơn điện tử phải xuất ngay tại thời điểm bán hàng). Đây là công cụ hữu ích để hộ kinh doanh quản lý doanh thu minh bạch, tránh rủi ro mua bán hóa đơn giả.      

 -  Chuẩn bị hồ sơ, sổ sách kế toán, các biểu mẫu, tờ khai, kê khai; Lưu giữ tất cả hóa đơn, chứng từ liên quan đến doanh thu, chi phí thực tế hằng ngày… bằng một phần mềm kế toán phù hợp để phục vụ kê khai nộp thuế điện tử.  

Muốn thực hiện tốt việc sử dụng hóa đơn điện tử, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và sổ sách kế toán khi kê khai, nộp thuế. Chủ hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu kết nối với các đơn vị cung cấp giải pháp, cung cấp phần mềm, thiết bị.   

Ngoài ra chủ hộ kinh doanh cũng cần theo dõi, tổng hợp, kê khai đầy đủ số lượng hàng tồn kho theo đúng quy định; lưu giữ các chứng từ, tài liệu liên quan để chứng minh nguồn gốc hàng hóa.

Đồng thời tham gia các khóa tập huấn, hướng dẫn của cơ quan thuế để cập nhật các chính sách thuế mới, hiểu rõ quy định và thủ tục mới, nắm rõ quy định về thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân để kê khai thuế cho chính xác.

Hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang kê khai, được Nhà nước hỗ trợ những gì?

Thấu hiểu những vướng mắc về tâm lý, về sử dụng công nghệ cũng như chi phí bỏ ra của các hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai, các cơ quan nhà nước đang triển khai nhiều chính sách đồng bộ nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi, ông Nguyễn Thành Nam - Phó cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết

Bộ Tài chính cũng đặt mục tiêu, trong quá trình chuyển đổi sang phương thức kê khai và khi chuyển lên doanh nghiệp, 100% hộ kinh doanh được tiếp cận thông tin và nhận hỗ trợ từ cơ quan thuế; 100% hộ kinh doanh thực hiện các thủ tục về thuế bằng phương thức điện tử thuận lợi, dễ dàng. Đồng thời, Bộ sẽ phát triển các nền tảng số dùng chung, cung cấp miễn phí hoặc chi phí thấp phần mềm kế toán cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ;   

Cung cấp các gói ưu đãi và hỗ trợ tài chính cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi, như giảm lãi suất vay vốn; Hỗ trợ chi phí tập huấn, tư vấn, cung cấp công cụ và phần mềm hỗ trợ trong quá trình kê khai thuế, hóa đơn điện tử và quản lý tài chính cho hộ kinh doanh. Tạo điều kiện về cơ sở hạ tầng, tiền thuê đất.

Không truy thu thuế trở về trước đối với hộ khoán đang hoạt động bình thường.

Riêng tại TP.HCM, Sở Công thương đang phối hợp với các đơn vị trung gian thanh toán như Momo, VNPay... để triển khai các công cụ hỗ trợ hộ kinh doanh. Giảm giá thành các thiết bị xuất hóa đơn - chỉ khoảng vài trăm nghìn đồng. Thậm chí, miễn phí hoặc giảm giá theo khu vực, ngành hàng, nếu đặt số lượng lớn.

Đặc biệt, các hộ và cá nhân kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp, trong hai năm đầu sẽ được miễn toàn bộ thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong 5 năm tiếp theo, mức thuế sẽ được giảm 50%.