Cột chặt trách nhiệm doanh nghiệp

Dẫn số liệu chứng minh Việt Nam vẫn là điểm đến yêu thích của dòng vốn FDI, ông Phạm Thanh Tùng, Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương cho biết trong 10 tháng đầu năm, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt hơn 25 tỉ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ. Hơn 73% số vốn này là rót vào công nghiệp chế biến chế tạo, tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái. Các dự án đầu tư mới tập trung Quảng Ninh, Hải Phòng..., những nơi trọng tâm phát triển công nghiệp để hướng tới chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy vậy, nền kinh tế thế giới hiện cũng đối diện với vô vàn khó khăn, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng có thể xảy ra bất kì lúc nào giống như trong đại dịch. Đó là lý do các thị trường, đối tác cũng đặt ra yêu cầu tuân thủ cao hơn với các doanh nghiệp cung ứng.

Bên cạnh những yêu cầu về chất lượng sản phẩm, chuyển đổi số, chất lượng nhân lực, chi phí hay các quy định về bền vững, một trong những yêu cầu được các nước chú trọng đó là tính trách nhiệm trong kinh doanh của các doanh nghiệp.

Phân tích sâu hơn về tính trách nhiệm trong kinh doanh, ông Trần Xuân Quang, Giám đốc Công ty TNHH Giải pháp cung ứng bền vững toàn cầu (GSS) cho biết “kinh doanh có trách nhiệm” là khái niệm mở rộng hơn rất nhiều so với “trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp”.

Cụ thể, doanh nghiệp buộc phải cam kết đảm bảo và tôn trọng quyền con người như không sử dụng lao động trẻ em, cưỡng bức lao động, đảm bảo thời gian làm việc, nghỉ ngơi của lao động, đảm bảo bình đẳng giới, đồng thời đảm bảo mức lương hợp lý cho lao động.

Bà Đỗ Quỳnh Chi, Liên minh các Doanh nghiệp Kinh doanh có trách nhiệm (RBA) cho biết, các tập đoàn lớn đang muốn dịch chuyển khỏi những thị trường truyền thống và tìm kiếm những nhà cung ứng mới đủ năng động và có trách nhiệm. Do đó những quy định về "Kinh doanh có trách nhiệm" hiện không còn là hàng rào kỹ thuật mà đã trở thành luật khi có đủ chế tài, buộc doanh nghiệp phải thực hiện.

"EU, Mỹ và sắp tới là Nhật Bản, Hàn Quốc đều sẽ tiến hành rà soát trách nhiệm về quyền con người. Các doanh nghiệp đầu chuỗi cũng đang vẽ lại sơ đồ chuỗi để xác định mức độ rủi ro ở các tầng lớp và bộ phận của chuỗi. Do vậy, câu chuyện về phát triển bền vững đôi khi còn quan trọng hơn cả năng lực hiện tại", bà Chi nêu quan điểm.

Cần tập trung cho các “sếu đầu đàn”

Lấy ví dụ từ quá trình phát triển của Nhật Bản, Hàn Quốc, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp cho biết các nước này luôn tập trung hình thành những "sếu đầu đàn" dẫn dắt sự phát triển của các doanh nghiệp trong từng ngành, lĩnh vực của họ

Bộ Công thương đã đề xuất những chính sách hỗ trợ hình thành các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn trong lĩnh vực sản xuất, không dàn trải mà tập trung vào những ngành công nghiệp nền tảng, các lĩnh vực công nghiệp ưu tiên.

“Việc này góp phần xây dựng một nền công nghiệp tự chủ, giúp Việt Nam trở thành công xưởng mới của thế giới”, Phó Cục trưởng Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh.

Theo bà Trần Thị Hồng Liên, Phó Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI) đa phần doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam còn thiếu hiểu biết về kinh doanh có trách nhiệm, chưa nói đến khái niệm còn khá mới mẻ về trách nhiệm thẩm định trong chuỗi ứng (Due Diligence).

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam giai đoạn 2023 – 2027. Việc này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam, giúp doanh nghiệp tăng sức hấp dẫn với đối tác, nhà đầu tư quốc tế.

Đại diện VCCI khuyến nghị doanh nghiệp cần dành sự đầu tư thích đáng và phù hợp để thực hành kinh doanh có trách nhiệm, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và quy định trong nước về lao động và môi trường. Điều này sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và từng bước bước chân sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.