Các ngân hàng trung ương chực chờ tung ra tiền điện tử. Bài 3: Hiểm họa không thể tránh khỏi
(DNTO) - Có nhiều hiểm họa khó lường ẩn nấp trong tiền điện tử, khiến các ngân hàng trung ương vô cùng cẩn trọng. May thay, đã có nhiều ví dụ điển hình đi trước để họ nghiên cứu.
Bài 1: Tìm định nghĩa tiền điện tử quốc gia
Bài 2: Lo ngại về kiểm soát và quyền riêng tư
Những kẻ đi trước
Ngay cả những ứng dụng “lành tính” của tiền điện tử cũng có thể dẫn đến những hiểm họa không lường trước được. Một trong những vấn đề mà ngành tiền tệ mã hoá đã gặp phải rất nhiều lần là khi các nhà thiết kế hệ thống càng làm chúng phức tạp và hữu hiệu, thì lại càng dễ bị thao túng.
Ngoại trừ những trường hợp như cuộc sụp đổ của sàn giao dịch tiền điện tử FTX, vốn là một ca thất bại trong quản lý quỹ tiền gửi; thậm chí nếu ngoại trừ cả những vấn đề như đột nhập an ninh mạng, đánh cắp dữ liệu tiền cryptocurrency vốn hoành hành rất thường xuyên trong ngành tiền điện tử, thì đã có rất nhiều các ví dụ thất bại điển hình, dù những đồng tiền số hay hệ thống giao dịch hoạt động đúng như cách mà chúng đã được thiết kế.
Chẳng hạn như sàn giao dịch tiền điện tử Mango Markets, họ đã mất 114 triệu USD khi có người phát hiện một lỗi hệ thống cho phép lợi dụng để rút tiền.
Và còn có những thất bại của nhiều loại tiền tệ ảo “thuật toán ổn định”, vốn dựa trên giá trị của đồng đô la Mỹ, lại sụp đổ khi giá trị tổng thể của đồng tiền điện tử đó không thể tăng hơn nữa.
Ví dụ điển hình là đồng TerraUSD (UST), hứa hẹn có thể trao đổi ngang giá trị với đồng đô la và giữ giá trị kết nối với các tài sản có thực như trái phiếu kho bạc Mỹ, nhưng lại sụp đổ hoàn toàn vào hồi 2022 do một loạt “tấn công đầu cơ” từ các nhà đầu tư.
Không thể tránh khỏi
Mỉa mai thay, một trong những hiểm họa lớn nhất của “Tiền điện tử ngân hàng trung ương” (Central-bank digital currency - CBDC) là khi chúng thực sự thành công và tạo được vị thế trên thị trường tiền tệ. Một lỗi nghiêm trọng nào đó chôn vùi trong mã lập trình có thể sẽ dẫn đến những hiểm họa tài chính chưa từng có.
“Số hoá” hệ thống ngân hàng từng mang đến nhiều bất cập mới, từ an ninh trong giao dịch cho đến các vấn đề xã hội như lừa đảo qua mạng. Chắc chắn việc “số hoá” tiền tệ cũng sẽ mang đến những vấn đề tương tự.
HIện tại không thể dự đoán được tất cả những hiểm họa tiềm tàng trong các đồng tiền điện tử. Nhưng các nhà thiết kế “Tiền điện tử ngân hàng trung ương” có thể xem xét vào những ví dụ đi trước, cũng như hàng loạt các cuộc “thí nghiệm” trên cấu trúc tài chính và các sản phẩm từ ngành cryptocurrency. Từ đó họ mới có thể rút ra bài học để thành lập một hệ thống hoàn chỉnh hơn cho “tiền điện tử ngân hàng trung ương”.
“Tôi nghĩ sẽ không thể tránh khỏi những hệ quả không lường trước được của CBDC” - chuyên gia Megan Greene thuộc Kroll, nhận xét.
“Fed và Ngân hàng Anh Quốc đang dịch chuyển rất chậm chạp những giải pháp tiền điện tử, khiến họ gặp nhiều chỉ trích. Nhưng tôi nghĩ họ đi từng bước như thế là sáng suốt, vì có quá nhiều quyết định quan trọng mà họ phải xem xét”, bà Megan Greene nhấn mạnh.