"Át chủ bài" để ngân hàng số phát triển 

Blockchain là một công nghệ mới đã tạo ra nhiều tiếng vang trong những năm gần đây. Gần như không thể nói về các công nghệ gần đây nếu bỏ qua thuật ngữ "Blockchain". Dự báo của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) cho rằng 10% GDP toàn cầu sẽ được lưu trữ trên blockchain vào năm 2025. Chính vì thế, blockchain được xem là một công nghệ "trụ cột" cho chuyển đổi số tại hầu hết các tập đoàn, doanh nghiệp hiện nay, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính như ngân hàng. 

Nhiều chính phủ đã công bố các báo cáo về ý nghĩa tiềm năng của blokchain và chỉ trong hai năm qua, đã thấy hơn nửa triệu ấn phẩm mới và 3,7 triệu kết quả tìm kiếm của Google cho blockchain.

Kể từ năm 2015, một số tổ chức tài chính quốc tế lớn đã bắt đầu xây dựng kế hoạch cho lĩnh vực blockchain. Goldman Sachs, J.P. Morgan, UBS và các "đại gia" ngân hàng khác đều đã thành lập phòng thí nghiệm blockchain của riêng mình, hợp tác chặt chẽ với nền tảng blockchain, và xuất bản một loạt các nghiên cứu về chủ đề này. 

Để phục vụ tốt nhất nhiều nhóm đối tượng và nhu cầu khác nhau cũng như xu hướng quản lý tài chính trên nhiều thiết bị kỹ thuật số, các ngân hàng đang đẩy mạnh triển khai chiến lược xây dựng sản phẩm số như hệ sinh thái đa ứng dụng (multi apps), siêu ứng dụng (super app) cũng như đa nền tảng thiết bị (máy tính, máy tính bảng, điện thoại, đồng hồ thông minh). 

Đặc biệt, một số ngân hàng thể hiện sự quan tâm đến một số công nghệ mới hiện đại như blockchain, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, robot tự động... Dựa vào blockchain, các ngân hàng có thể hạn chế, thậm chí tránh được việc mất dữ liệu, thay đổi dữ liệu bởi hacker hay chính nhân viên có hành vi tiêu cực. 

Theo ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, ứng dụng blockchain vào hoạt động ngân hàng sẽ giúp các ngân hàng tận dụng được 4 ưu điểm như: tính hiệu quả; tính phi tập trung; tính minh bạch; tính bền vững và bảo mật cao của công nghệ chuỗi khối. 

“Việt Nam hiện là hệ sinh thái khởi nghiệp thứ 3 trong ASEAN. Có hơn 200 quỹ đã đầu tư vào Việt Nam. Có khoảng 3.800 công ty khởi nghiệp tại Việt Nam và 11 công ty có giá trị trên 100 triệu USD. Theo nghiên cứu của Finder, Việt Nam hiện là quốc gia dẫn đầu về tỷ lệ chấp nhận tài sản tiền điện tử. Theo Chainalysis, Việt Nam cũng dẫn đầu về 3 con số: giá trị tiền điện tử trên chuỗi nhận được; giá trị giao dịch nhỏ được chuyển giao trong chuỗi; khối lượng giao dịch P2P”, ông Liên cho hay. 

Bài toán chiếm lĩnh thị trường 

Thực tế không thể phủ nhận rằng, blockchain đã giúp ngân hàng xóa bỏ rào cản về địa lý, không gian, thời gian, chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối Internet là khách hàng có thể thực hiện mọi giao dịch. 

Là một trong những đơn vị tài chính hàng đầu tại Việt Nam, nhận định về vai trò và xu hướng của blockchain đối với PVcomBank nói riêng, và các đơn vị tài chính nói chung, đại diện PVcomBank chia sẻ: “Khi các thiết bị IoT, token ICO, giấy phép lưu hành tiền điện tử, tiền mã hóa, và các siêu ví ngày càng trở nên phổ biến, thì nhiều hoạt động ngân hàng hằng ngày, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến tiền gửi, thanh toán, và đầu tư, sẽ mang tính chất phi lõi và phi ngân hàng.

Hệ thống ngân hàng lõi hầu như sẽ biến mất, thay vào đó là tính ứng dụng của ngân hàng được cải tiến và những trải nghiệm ngân hàng ở khắp nơi, ví dụ trên nền tảng di động, giọng nói, kính thực tế tăng cường... Nếu chúng ta hiểu rằng Bank 4.0 xoay quanh những trải nghiệm do công nghệ mang lại, chứ không liên quan đến việc số hóa các sản phẩm ngân hàng dựa trên chi nhánh, thì blockchain sẽ là một phần cần thiết để tạo nên cốt tủy của kiến trúc mà các trải nghiệm ngân hàng theo thời gian thực của thế kỷ 21 đòi hỏi”. 

Tuy nhiên, song song với đó cũng là các áp lực không hề nhỏ trong quá trình triển khai các sản phẩm số đáp ứng nhu cầu cấp bách này để chiếm lĩnh thị phần. Đó là bài toán đảm bảo kết nối mượt mà và đồng nhất trải nghiệm trên các kênh mà khách hàng sử dụng, hạn chế tối đa sự gián đoạn trong suốt hành trình trải nghiệm ngân hàng số. Có sự thông suốt trong các giao dịch, các ngân hàng sẽ giữ chân khách hàng tốt hơn, từ đó mở ra cơ hội tăng trưởng. 

Chia sẻ tại Workshop “Ứng dụng Blockchain trong tài chính ngân hàng: Thực trạng và xu hướng", mới đây, ông Bùi Đình Giáp, Giám đốc nền tảng tự động hóa quy trình nghiệp vụ akaBot - FPT Software nhận định: Nhu cầu của khách hàng chính là đòn bẩy thúc đẩy các ngân hàng phải nhanh chóng cung cấp các giải pháp hỗ trợ người dùng trên đa nền tảng, đa thiết bị với độ phức tạp và tính kết nối ngày càng cao, do đó, các ngân hàng phải tích cực update các công nghệ mới blockchain, iCloud, big data… Đây là các công cụ công nghệ, nền tảng số giúp các ngân hàng vận hành tự động hóa các nghiệp vụ tài chính của mình, hướng đến ngân hàng số thông minh. 

Trên quan điểm kỹ thuật, ông Giáp cho rằng khi áp dụng các công nghệ này, các ngân hàng cần tập trung triển khai trên 3 nội dung như: Cần độc lập về vị trí làm việc (đầy đủ các nền tảng số hỗ trợ, hạ tầng công nghệ đảm bảo…); hiệu quả thích ứng đối với người dùng đầu - cuối (các giải pháp số, tự động hóa thông minh đối khách hàng); nhận thức, trình độ đội ngũ nhân viên.

Bên cạnh yếu tố đảm bảo duy trì, vận hành không bị gián đoạn thì các ngân hàng phải quản trị tốt các rủi ro, cần tối ưu hóa trong quy trình số hóa...

“Vấn đề cốt lõi của trải nghiệm người dùng đồng nhất là đảm bảo sáng tạo dựa trên sự thấu hiểu về cách vận hành của hệ thống. Vậy nên, ngoài năng lực công nghệ, năng lực thiết kế trải nghiệm, thì năng lực thấu hiểu về cách hệ thống vận hành là điều kiện không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi số của ngân hàng", ông Giáp nhận định.