Góc nhìn đại biểu: Sớm sửa đổi Luật Đất đai để khơi thông kinh tế nông nghiệp
(DNTO) - “Muốn sản xuất lớn cần có chính sách lớn, chính vì vậy, phải sớm sửa đổi Luật Đất đai, tạo điều kiện cho người nông dân, các tổ chức dần hình thành những đơn vị sản xuất có quy mô lớn, góp phần nâng cao chất lượng ngành nông nghiệp", bà Trần Thị Thanh Hương, đại biểu đoàn An Giang nhận định.
Đề nghị hạ giá phân bón
"Giá phân bón, giá thức ăn chăn nuôi, mặt hàng thiết yếu cho sản xuất tăng cao đang khiến người nông dân "đã khổ càng thêm khổ", là một trong những vấn đề bức xúc mà đại biểu Trần Thị Thanh Hương (đoàn An Giang) nêu trong phiên thảo luận của Quốc hội ngày 8/11.
Theo đại biểu Trần Thị Thanh Hương, từ đầu năm 2021 đến nay, giá phân bón và các mặt hàng thiết yếu đầu vào không ngừng leo thang khiến nông dân "méo mặt".
Đơn cử như giá phân bón trong nước cũng như nhập khẩu đều tăng cao, trung bình các mặt hàng tăng giá từ 60-80% và dự báo sẽ còn tăng cao không chỉ giá phân bón mà cả mặt hàng thức ăn chăn nuôi. Trong bối cảnh giá các vật tư đầu vào liên tục tăng cao thì giá sản phẩm nông nghiệp, chăn nuôi lại rất bấp bênh, đặt ra nhiều thách thức cho người nông dân trong việc tiếp tục duy trì sản xuất.
"Vấn đề này ảnh hướng rất lớn đến an ninh lương thực của khu vực và sự phát triển của khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) cũng như An Giang trong thời gian tới. Đề nghị Chính phủ, cũng như các bộ ngành liên quan có giải pháp hạ giá phân bón nói riêng và bình ổn các mặt hàng thiết yếu phục vụ cho sản xuất nông nghiệp nói chung một cách căn cơ. Từ đó góp phần tháo gỡ khó khăn nhiều hơn cho bà con nông dân trong thời gian tới", bà Hương kiến nghị.
Liên quan đến "đầu ra" cho sản phẩm nông nghiệp, bà Hương cho rằng, không chỉ là bài toán khó trong tình huống dịch bệnh mà ngay cả khi đến mùa vụ khác trong năm, nông dân ĐBSCL vẫn luôn ám ảnh với điệp khúc "được mùa rớt giá", bà con làm ra sản phẩm nông nghiệp từ cọng hành, củ khoai đến cây trái cũng chỉ mong muốn được bán đúng với giá trị chứ không mong được "giải cứu".
Bên cạnh đó, các sản phẩm nông nghiệp của chúng ta hiện chỉ đáp ứng được các thị trường dễ tính do chất lượng, giá cả các mặt hàng nông nghiệp của chúng ta chưa có tính cạnh tranh cao...
Qua đó, để nền nông nghiệp ĐBSCL phát triển thật sự vững chắc, bà Hương cho rằng, đã đến lúc chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận: "Thời gian tới, đề nghị Bộ NN&PTNT cần triển khai xây dựng các mô hình mới kết nối cung cầu, tăng cường liên kết vùng một cách hiệu quả hơn, xây dựng chuỗi cung ứng, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp một cách chính quy, chuyên nghiệp".
Đồng thời kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành Trung ương cần tập trung tháo gỡ 5 vấn đề:
Thứ nhất là thu hút đầu tư vào nông nghiệp, vấn đề tích tụ ruộng đất chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa chất lượng cao để tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường.
Thứ 2, nhân rộng các cách làm mới, mô hình sản xuất mới có hiệu quả kinh tế cao góp phần tăng thu nhập cho người nông dân.
Thứ 3, ban hành chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, chính sách phát triển mô hình hợp tác xã kiểu mới.
Thứ 4, xem xét tổ chức sản xuất lại một cách phù hợp là khâu đột phá để phát triển nền nông nghiệp liên kết theo chuỗi giá trị ngành hàng gắn liên kết vùng và thực hiện hình thành vùng sản xuất lớn.
Thứ 5, quan tâm nhiều hơn đến chính sách cho vùng sâu, vùng xa những vùng khó khăn nhất là sau đại dịch Covid-19 nhằm tạo việc làm và chuyển đổi cơ cấu lao động nông nghiệp để đảm bảo cho sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người nông dân.
Sớm sửa đổi Luật Đất đai để khơi thông kinh tế nông nghiệp
Ngoài vấn đề về chi phí sản xuất và đầu ra cho sản phẩm, đại biểu Trần Thị Thanh Hương còn chỉ ra "nút thắt" khác của nông nghiệp là vấn đề tập trung đất đai.
Bà Hương khẳng định, đất đai là yếu tố đầu vào quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, tập trung đất đai được coi là một công cụ hoặc điểm xuất phát cho phát triển sản xuất hàng hóa quy mô lớn, tập trung, bên cạnh đầu tư cho khoa học, công nghệ. Tuy nhiên, đất đai hiện nay manh mún, phân tán, điều này gây ra nhiều hạn chế, bất cập trong sản xuất nông nghiệp.
Theo thống kê, hiện nay chỉ có khoảng 26% hộ có từ 0,5 đến 2 hecta, trong khi đó có đến 63% hộ nông dân có diện tích đất nhỏ hơn 0,5%. Ngoài ra, còn có những hộ nông dân sở hữu nhiều mảnh đất nhỏ, rải rác gây ra nhiều hạn chế, bất cập trong sản xuất nông nghiệp cũng như khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Cho ý kiến về chỉ tiêu đất trồng lúa, bà Hương cho rằng, diện tích đất trồng lúa bị giảm sẽ dẫn đến nhiều lao động nông thôn bị thất nghiệp, trở thành lao động tự do. Thực tế sau khi có dự án thu hồi đất lúa xong nhưng bị bỏ hoang rất lãng phí, trong khi người dân không có đất sản xuất; chưa kể một số địa phương vẫn để tình trạng tự ý chuyển đổi đất lúa sang mục đích khác...
Cũng theo bà Hương, một trong những định hướng lớn về phát triển nông nghiệp bền vững, lâu dài là chuyển hướng từ sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ sang quy mô sản xuất hàng hóa lớn.
Chỉ khi diện tích sản xuất đủ lớn thì việc áp dụng công nghệ cao, kiểm soát chất lượng giống, vật tư, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất... lên nông sản mới có thể thực hiện đồng đều, từ đó mới có thể đáp ứng được các đơn hàng xuất khẩu lớn, nông dân mới có thể dịch chuyển sản xuất từ chỗ thấy gì làm đó sang sản xuất theo yêu cầu và tín hiệu của thị trường.
“Muốn sản xuất lớn cần có chính sách lớn, chính vì vậy, cần sớm sửa đổi Luật Đất đai, nhằm tạo điều kiện cho người nông dân, các tổ chức dần hình thành những đơn vị sản xuất có quy mô lớn, tạo đà tăng cường liên kết thông qua các tổ hợp tác, hợp tác xã, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả, giá trị trong sản xuất nông nghiệp", bà Hương nhận định.