“Nếu tôi không thể làm những điều lớn lao, tôi có thể làm những điều nhỏ hẹp theo cách lớn lao” – nữ doanh nhân Nguyễn Thị Cẩm Hằng mở đầu cuộc trò chuyện với phóng viên Doanh Nhân Trẻ bằng câu nói nổi tiếng của Martin Luther King Jr., mà chị xem như phương châm sống và kinh doanh của mình.

Biến phế phẩm nông nghiệp thành “vàng đen”

Bước ngoặt khởi nghiệp “tréo ngoe” không còn là câu chuyện kinh doanh mới mẻ nhưng với nữ doanh nhân Nguyễn Thị Cẩm Hằng, lại thuộc một mối duyên lành. 

Là người được đào tạo chính quy về kinh tế, làm trong lĩnh vực tài chính-ngân hàng lâu năm nên phạm trù làm kinh doanh không xa lạ với Cẩm Hằng. Chị nhớ lại cách đây 7 năm, khi còn làm giám đốc chi nhánh của một ngân hàng có tiếng tại TP.HCM, trong một lần giải quyết sự cố phát sinh với khách hàng nước ngoài đến giao dịch tại chi nhánh do chị phụ trách, Cẩm Hằng vui vẻ chia sẻ một số kiến thức và kinh nghiệm về thị trường, cũng như văn hóa Việt Nam. Không ngờ điều đó khiến vị khách ấy thấy thú vị và tin tưởng chia sẻ với chị về một dự án kinh doanh, cũng như đề nghị được hợp tác.

Năm 2014, chị Cẩm Hằng bắt đầu với một phân xưởng nhỏ ở Củ Chi (TP.HCM) để sản xuất than sạch từ nguồn phế liệu nông sản gáo dừa. Năm 2019, nhận thấy rõ tiềm năng của thị trường, chị mạnh dạn mở Công ty Highland BP Co., LTD với nhà máy có tổng diện tích 11.000 m2 tọa lạc tại xã Thuận Lợi, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước, vốn đầu tư 40 tỷ đồng, công suất 15 tấn thành phẩm/ngày đêm.

Hiện, sản phẩm than sạch gáo dừa của Highland BP Co., LTD đã được xuất khẩu sang thị trường Ả Rập, Mỹ, Đức và Brazil.

Sản xuất than sạch từ nguồn phế liệu nông sản gáo dừa đầy mới mẻ với nhiều lợi ích về mặt môi trường chính là yếu tố then chốt thôi thúc chị Cẩm Hằng tham gia và càng đam mê với lựa chọn của mình.

Tuy nhiên, thời điểm nhà máy chính thức vận hành lại gặp ngay giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 1, nhưng do dịch chưa lan rộng nên hoạt động của công ty khá ổn định.

Đến khi làn sóng Covid-19 lần thứ 4 tác động mạnh mẽ lên nền kinh tế Việt Nam và thế giới, toàn bộ kế hoạch được chị vạch ra trước đây buộc phải thay đổi. Sản lượng và doanh thu thấp hơn mức dự kiến, logistic bị ngắt quãng, giá nguyên vật liệu chính và phụ tăng, nhân sự biến động do các chính sách áp dụng trong thời gian phòng, chống Covid-19 (quy định 3 tại chỗ, hạn chế đi lại…) đã đẩy giá thành sản phẩm tăng cao, làm giảm sức mua; đặc biệt giảm lợi thế cạnh tranh so với các nhà cung cấp ở Indonesia, Malaysia, Philippine, Sri lanka…

Tuy nhiên, với lợi thế là một doanh nghiệp quy mô gọn nhẹ, phong cách quản lý linh hoạt, chị Cẩm Hằng đã nhanh chóng phản ứng tích cực với những khó khăn trên thị trường. Để đảm bảo nhân sự vận hành, công ty mở nơi lưu trú theo phương án "3 tại chỗ" cho công nhân nên vẫn đảm bảo sản xuất trong giai đoạn cao điểm của dịch bệnh.

Đồng thời, chị triển khai mạng lưới bán hàng trực tiếp đến đại lý phân phối nước ngoài nhằm tối ưu về giá cho khách hàng; không thông qua các khâu trung gian nên chủ động được đầu ra.

Mặt khác, việc tăng giá mặt hàng khí đốt và thiếu hụt năng lượng toàn cầu làm nhu cầu sản phẩm than gáo dừa ở thị trường nước ngoài tăng cao, nhờ đó xuất khẩu tăng hơn trước, nguồn tiêu thụ không bị ảnh hưởng trực tiếp từ sức mua trong nước giảm.

Những bước đi khiêm tốn nhưng bền vững

Theo chị Cẩm Hằng, than sạch do Highland BP Co., LTD sản xuất được dùng nhiều cho những bữa tiệc BBQ và Hokah (hút shisha) ở thị trường Ả Rập, châu Âu và Mỹ… Sản lượng tiêu thụ hàng tháng ở thị trường Saudi Arab là khoảng 17.000 tấn, trong đó Saudi Arab 9.200 tấn, Iraq 2.700, Kuwait 2.600 tấn, Beruit 1.600 tấn, Jordan 500 tấn, Palestine 400 tấn. Nhà cung cấp lớn nhất cho thị trường này thuộc về Indonesia, trong khi sản phẩm của công ty chị Cẩm Hằng xuất sang đây khá khiêm tốn, chỉ khoảng 300 tấn/tháng, chưa đến 2% nhu cầu thị trường.

Với thị trường trong nước, công ty cung cấp khoảng 90 tấn cho khu vực TP.HCM, bao gồm cả than củi và than gáo dừa, chủ yếu dùng cho nhà hàng BBQ và một số hộ gia đình. Do người Việt chưa thay đổi thói quen dùng than củi (làm từ cây rừng, cà phê, xà cừ) nên chị chưa đặt mục tiêu phát triển thị trường nội địa trong ngắn hạn.

Nói về nguồn nguyên liệu từ dừa để sản xuất than, chị Cẩm Hằng cho biết, riêng tỉnh Bến Tre mỗi tháng cung cấp khoảng 3.000 tấn gáo dừa nguyên liệu. Ngoài ra còn nguồn nguyên liệu từ các tỉnh Tiền Giang, Bình Định, Đăk Lăk... đáp ứng cho năng lực sản xuất của công ty chị.

So với những phế phẩm nông nghiệp khác như vỏ sầu riêng hay bã mía, gáo dừa có hàm lượng carbon cao hơn giúp duy trì độ cháy lâu, nhiệt lượng tỏa cao hơn các nguyên liệu khác. Tuy nhiên, Highland BP Co., LTD cũng đang nghiên cứu thêm việc sản xuất than sạch từ nguồn nguyên liệu tre.

Highland BP Co., LTD - đứa con tinh thần non trẻ của chị Cẩm Hằng không chỉ khỏe mạnh trong suốt đại dịch Covid-19 mà còn mang đến cho chị niềm tự hào lớn lao khác, đó là được thấy sản phẩm từ phế phẩm nông nghiệp của Việt Nam xuất hiện trên kệ hàng, được sử dụng trong các tiệm cà phê, nhà hàng… ở nước ngoài.

Nói về dự định tương lai, chị cho biết sắp tới sẽ nâng công suất nhà máy, giải quyết thêm việc làm cho người dân địa phương và nâng cao thu nhập cho người lao động. Sau đó, chị sẽ chuyển giao cho đội ngũ kế thừa vận hành để triển khai tiếp dự án xây dựng vùng nguyên liệu bền vững tại địa phương.

Là người coi trọng sức khỏe và yêu môi trường nên bước ngoặt khởi nghiệp với sản phẩm than gáo dừa của Highland BP Co., LTD cũng phản ảnh điều đó ở vị nữ doanh nhân này.

Người dùng không hít phải khói do than gáo dừa đã được hoạt hoá, nhiệt toả đều và cao nên ít tốn nhiên liệu. Than cháy gần như hoàn toàn, rất ít tro (chỉ chiếm tối đa 3%) nên người dùng sẽ không nhiễm bụi tro; mặt khác tro tàn cũng không bay trong không khí, khi cháy than không có mùi nên không ảnh hưởng đến chất lượng vật đốt (xông trầm) và rất tiết kiệm. Đặc biệt, quy trình sản xuất thân thiện môi trường, không dùng hóa chất độc hại, than an toàn.

Bắt đầu một ngày mới từ 6g sáng với những bài tập thể dục, chị Cẩm Hằng tưới cây, thăm hỏi anh chị em công nhân trước khi bắt tay xử lý email, hợp đồng; xử lý đơn hàng, cập nhật tin tức thị trường. Chị năng động và cá tính hơn trong vai trò mới của mình.

Chia sẻ về phương châm sống của mình, chị nói: “Tôi tâm đắc một câu nói của Corrie Ten Boom: “Lo lắng không làm vơi nỗi đau của ngày mai, nhưng lại làm cạn kiệt sức mạnh của hôm nay”, nên tôi chọn cách chấp nhận thử thách, biến cố một cách bình thản và tìm phương án giải quyết.

Tôi lạc quan và tư duy tích cực, làm việc tử tế, sẵn sàng chịu thiệt để giải quyết nhanh vấn đề. Tôi luôn dành nguồn năng lượng tích cực để tái tạo cho chính mình và lan tỏa tới người xung quanh, tôi rất tự hào vì điều đó”.

Kim Thanh (thực hiện)