Cuộc đua theo đuổi nguồn năng lượng vô hạn - Bài 2: Tăng tốc nhờ công nghệ máy tính
(DNTO) - Ngành công nghệ năng lượng hạt nhân hợp hạch đạt nhiều bước đột phá nhờ có công nghệ máy tính. Ngành năng lượng đang ở thời điểm chuyển mình quan trọng.
Bài 1: Tâm điểm của tài phiệt công nghệ
Các hãng công nghiệp, công ty dầu hỏa lớn, quỹ quốc gia cũng như Bộ Quốc phòng Mỹ, vốn đang tìm nguồn năng lượng thu nhỏ cho vệ tinh, cũng đang đầu tư phát triển công nghệ hạt nhân hợp hạch.
"Góp gió" từ trí thông minh nhân tạo
Ernest Moniz, Giám đốc điều hành của nhóm nghiên cứu phi lợi nhuận Energy Futures Initiative và là cựu Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ cho biết: “Tỷ lệ rất cao là sẽ có thể có một, hoặc hai công ty thành công tạo ra điều kiện nhiệt hạch trong thập kỷ này”.
Ông Moniz, vốn là một nhà vật lý học, cho biết những đột phá trong công nghệ học máy (machine learning, một nhánh của trí thông minh nhân tạo) đã tăng tốc thí nghiệm và giúp nhiều công ty thành công hay ít nhất tiến gần đến nhiệt độ cực cao và áp suất tạo ra phản ứng hợp hạch.
Đúng vậy, sự phát triển của công nghệ trí thông minh nhân tạo, vốn đòi hỏi một lượng tính toán khổng lồ, đã đi song song với ngành công nghệ hạt nhân hợp hạch.
Altman, đang nắm giữ cương vị CEO của OpenAI, hãng đằng sau thành công lan rộng của dịch vụ chat trí thông minh nhân tạo ChatGPT, cũng đã bỏ 375 triệu đô la đầu tư vào Helion.
Helion sử dụng một công nghệ gọi là “phản ứng tổng hợp từ trường quán tính (magneto-inertial fusion)”, mong đợi họ có thể chứng minh khả năng sản xuất điện ròng vào năm tới.
Tại Helion, ông Altman không chỉ là một nhà đầu tư bị động. David Kirtley, CEO của Helion cho biết: “Tôi gửi người tuyển dụng đến cho anh ấy phỏng vấn và phê duyệt”.
Nhiều nhân viên của Helion đã thí nghiệm sử dụng ChatGPT để tăng tốc công việc. Một số các nhà đầu tư, trong đó có hãng Mithril Capital của Peter Thiel, đã từng tham gia hỗ trợ Helion thương lượng với các nhà cung cấp.
Thời điểm then chốt
Hiệp hội Công nghệ hạt nhân hợp hạch, có trụ sở tại Washington, D.C., đã ghi nhận hơn 5 tỷ đô la vốn đầu tư tư nhân vào công nghệ này, với 7 hãng đầu tư quyên góp hơn 200 triệu đô la. Theo dữ liệu của PitchBook, 75% số vốn đó đã được gầy dựng vào 2021.
Bước đột phá của Viện nghiên cứu Lawrence Livermore đánh dấu thời điểm chín mùi cho các nhà đầu tư đổ vốn vào công nghệ năng lượng hạt nhân hợp hạch.
Một hãng đầu tư mang tên Lowercarbon Capital, được thành lập bởi nhà đầu tư đằng sau Twitter và Uber, Chris Sacca, đã bắt đầu góp vốn cho ngành công nghệ hạt nhân hợp hạch vào năm ngoái.
Một nhà đồng sáng lập của Lowercarbon Capital, Clay Dumas, cho biết: “Dễ dàng tiếp cận với công nghệ tính toán máy tính đã giúp ngành khoa học nguyên liệu đạt nhiều bước đột phá, tăng tốc phát triển hơn rất nhiều so với mong đợi”. Ông tin ngành công nghệ hạt nhân hợp hạch đang ở một thời điểm then chốt.
Dễ dàng hơn bao giờ hết
Trong danh sách đầu tư của Lowercarbon Capital có Avalanche Energy, một hãng đã quyên góp 40 triệu đô la trong đợt góp vốn Series A. CEO Robin Langtry của hãng này cho biết họ đang tập trung phát triển những hệ thống nhỏ gọn. Công ty này đã có thể thiết lập hệ thống và thí nghiệm rất nhanh chóng bằng các thiết bị có sẵn trên thị trường, chẳng hạn như buồng chân không siêu cao được mua trên eBay.
“Chúng tôi muốn xây dựng lò phản ứng nhiệt hạch nhỏ nhất trên thế giới. Đó là một loại dự án chỉ có trị giá vài chục triệu đô la chứ không phải hàng tỷ đô la và có thể thực hiện với một đội ngũ nhỏ”,
CEO Robin Langtry - Avalanche Energy
Thiếu tướng không quân, Ryan Weed, một nhà vật lý plasma và phi công thử nghiệm của Defense Innovation Unit (Đơn vị sáng tạo quốc phòng) của Lầu Năm Góc, cho biết 20 năm trước việc thử nghiệm loại công nghệ như vậy có thể tiêu tốn 50 triệu đô la, nhưng ngày nay phần lớn công việc có thể được thực hiện trên máy tính với chi phí thấp hơn rất nhiều.
Defense Innovation Unit đã ký hợp đồng hợp tác với công ty Avalanche Energy. Đơn vị này đang tìm kiếm một nguồn năng lượng có kích cỡ như một lò nướng bánh mì hay lò vi sóng, để ứng dụng cho vệ tinh hoạt động trong không gian giữa Trái đất và Mặt trăng.