Khoảng giữa năm qua, câu chuyện chuyển giao thế hệ tại TTC Group được nhắc lại khi bà Đặng Huỳnh Ức My, con gái của Chủ tịch Đặng Văn Thành, lên nắm giữ vị trí chủ chốt trong mảng nông nghiệp của tập đoàn. TTC đã sang tuổi 45 năm và các nhà sáng lập cũng đã bước vào tuổi ngoại lục tuần, việc chuyển giao dần quyền lực cho thế hệ F2 là điều dễ hiểu khi các con họ đã đủ kinh nghiệm và sự trưởng thành.
“Sinh lão bệnh tử”, đó là quy luật của đời người”, ông Thành chia sẻ với chúng tôi, “Sau khi mất Sacombank, tôi thường nói, doanh nhân có tuổi thọ nhưng doanh nghiệp không có tuổi thọ. TTC sẽ chuyển giao cẩn thận, có kế hoạch, có kèm cặp, giám sát, có thể từng phần hoặc toàn phần. Tôi muốn tạo ra sự độc lập cho các con tự làm. Chúng tôi năm nay đã trên 60 tuổi rồi, sẽ thu dần lại”. Với kinh nghiệm chinh chiến lão luyện trên thương trường, vị doanh nhân dễ dàng thuyết phục người đối diện bởi sự uyên thâm, quyết đoán và cả nụ cười hào sảng hiếm thấy.
Các nhân viên dưới ông kể lại: “Chú Thành làm việc rất đúng giờ, luôn là người đi trước trong bất kỳ cuộc họp nào”. Hay về vợ ông, Phó Chủ tịch thường trực, Tổng giám đốc Huỳnh Bích Ngọc: “Cô Ngọc rất quan tâm đến mọi người”. “Chú”, “cô” là những từ gần gũi, yêu thương mà nhân viên TTC dành cho hai nhà lãnh đạo của họ.
TTC ấm áp không khí gia đình nhưng để trở thành một tập đoàn đa ngành nghề lớn mạnh, tạo công ăn việc làm cho khoảng 7 ngàn lao động, duy trì và phát triển 6 tổng công ty ngành với hơn 120 công ty trực thuộc, chắc chắn không hề đơn giản nếu thiếu tài năng, bản lĩnh và cả sự thích ứng nhanh nhạy với thời cuộc của những người “cầm quân”.
Năm 1979, với số vốn chỉ 100 triệu đồng, ông Đặng Văn Thành và bà Huỳnh Bích Ngọc khởi nghiệp từ một cơ sở sản xuất cồn. Họ cùng nhau từng bước tạo dựng cơ nghiệp.
Từ nhà thương mại, ông chuyển sang sản xuất với đièu kiện tiên quyết phải sở hữu vùng nguyên liệu. Cuối năm 2010, giới tài chính trong nước xôn xao trước thông tin Tập đoàn Bourbon (Pháp) đăng ký bán toàn bộ hơn 97 triệu cổ phiếu SBT của Công ty cổ phần Bourbon Tây Ninh bằng phương thức thỏa thuận, chấm dứt hành trình hơn 15 năm đầu tư tại Việt Nam.
Cùng khoảng thời gian này, Công ty cổ phần Sản xuất Thương mại Thành Thành Công của ông Thành và bà Ngọc cũng cho biết đã nâng sở hữu với SBT lên gần 25%. Và không lâu sau đó, SBT đã về tay họ.
Bourbon Tây Ninh là nhà máy đường lớn nhất nước thời điểm ấy. SBT đã sớm niêm yết trên HoSE từ năm 2008, vốn điều lệ trên 1,4 ngàn tỷ đồng. Có được Bourbon Tây Ninh là một thành công lớn của TTC, một thương vụ M&A “ngược” trong bối cảnh chủ yếu doanh nghiệp nội rơi vào tay các công ty nước ngoài.
“Thương vụ là dấu ấn của chúng tôi. Có thể nói là ‘Thiên thời địa lợi nhân hòa’”, ông Thành nhớ lại khi kể về hành trình lập nghiệp của mình.
Ông vẫn nhớ như in câu nói của Chủ tịch Bourbon: “Với đứa con sinh ra sau gần 16 năm và trách nhiệm với những người nông dân đã gắn bó với Bourbon, tôi muốn tìm kiếm người tâm huyết như TTC để chuyển giao”.
Một mặt, Bourbon không đặt nặng giá cả thương vụ chuyển nhượng, mặt khác, họ đặt vào TTC niềm tin, sự hy vọng và trọng trách với người nông dân trồng mía. Tinh thần doanh nhân của một tập đoàn nước ngoài khiến ông Thành cảm phục. Đó là lý do ông dốc hết mình cho ngành mía đường trong nước.
Bất chấp những khó khăn thời điểm ấy như sự sụt giảm mạnh diện tích vùng trồng, năng suất mía thấp khiến giá mía cao và khan hiếm, chỉ một năm sau, SBT có doanh thu tăng gấp đôi so với thời điểm trước khi về tay họ.
Từ đây, mảng mía đường của TTC không ngừng lớn mạnh, liên tục mở rộng quy mô và củng cố vị thế trong ngành mía đường Việt Nam, tạo nên những bước tiến dài trên hành trình phát triển của tập đoàn. Niên độ 2023-2024, tổng doanh thu của TTC AgriS đã vượt 29 ngàn tỷ đồng và chiếm gần 46% thị phần ngành đường trong nước.
Ngành mía đường ở Việt Nam đã có hàng trăm năm nay nhưng có lẽ, ông Đặng Văn Thành và bà Huỳnh Bích Ngọc là những người duy nhất được ưu ái mệnh danh “Vua mía đường” và “Nữ hoàng mía đường”.
Nhờ bản năng và tố chất dày dạn kinh nghiệm thương trường, ông Thành và vợ tiếp tục có những thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) "đình đám" được giới đầu tư chú ý.
Là câu nói điểm nhấn khi ông Đặng Văn Thành nói về hành trình M&A của TTC. Ông xác định, M&A là hướng đi quan trọng và nhanh nhất để mở rộng hoạt động kinh doanh của tập đoàn.
“Khoảng 20 năm trước, tôi đã quan tâm đến M&A, giờ thì đã phổ biến vì đây là quy luật kinh tế. Tuy nhiên, cả người đi M&A và người được M&A đều phải cùng tầm nhìn. Doanh nghiệp cảm thấy chiến lược phát triển có vấn đề thì nên chọn thời điểm thích hợp để M&A, lúc còn tốt thì giá mới tốt, còn để suy kiệt thì bán rẻ chưa chắc có người mua”, ông Thành chia sẻ.
Vậy đâu sẽ là thời điểm thích hợp để thực hiện M&A khi trong nước đã chứng kiến không ít thương vụ đổ bể sau sáp nhập, tựa một cuộc hôn nhân còn nhiều khiếm khuyết? Là người đứng mũi chịu sào, quyết định mọi quyết sách của tập đoàn, ông Thành chỉ nói một câu vui vẻ: “Hơn nhau ở cái đầu”.
Vị doanh nhân cũng nhấn mạnh, điều quan trọng là người thực hiện M&A phải hiểu M&A để làm gì: mua đối thủ, mua thị phần hay mua thương hiệu, từ đó mới có quyết sách chiến lược phù hợp.
Với bản lĩnh và tầm nhìn khác biệt của vị lãnh đạo, thông qua hàng loạt thương vụ M&A, TTC đã nhanh chóng phát triển thành tập đoàn lớn mạnh theo hướng đa ngành nghề từ nông nghiệp, năng lượng, du lịch, giáo dục, đến bất động sản dân dụng, bất động sản công nghiệp. Ở mỗi lĩnh vực, họ đều phát triển theo hướng xây dựng hệ sinh thái hoàn thiện, bài bản và chuyên sâu.
Trong giai đoạn tới, tập đoàn vẫn chưa có ý định mở thêm các ngành nghề kinh doanh mới, tuy nhiên, M&A vẫn tiếp tục là hành trình mà họ chinh phục.
Nói về những khó khăn trên hành trình lập nghiệp, Chủ tịch Đặng Văn Thành cho biết nhiều lắm, khó kể hết. TTC từng phải trải qua giai đoạn chạy đua, gồng hết tốc lực trong mảng năng lượng để kịp thời hạn đón ưu đãi từ Chính phủ với điện mặt trời. Theo cam kết của Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), mặt hàng đường từ các nước ASEAN tự do đi vào thị trường Việt Nam với mức thuế thấp khiến các doanh nghiệp trong nước như TTC bắt buộc phải tự cân đối, thách thức với họ không hề ít…
Tuy nhiên, ông Thành cho biết, sự cạnh tranh trên thương trường càng khốc liệt càng “thú vị”, nói theo dân dã là mới “đã”, mới giúp người doanh nhân chứng minh được bản lĩnh, sự khác biệt của bản thân.
“TTC có được ngày hôm nay là do đầu tư đa ngành, có ngành rơi vào năm thịnh năm suy, các mảng gồng gánh lẫn nhau. Tuy nhiên, khó khăn là chuyện bình thường bởi TTC luôn thực hiện tốt: Quản trị, Kiểm soát và Điều hành. Trong đó, Quản trị phải minh bạch; Kiểm soát phải trách nhiệm và Điều hành phải chuyên nghiệp”, ông Thành nhấn mạnh.
Hiện tại, mảng bất động sản dân dụng của TTC có thể chưa đạt được như kỳ vọng do tác động của tình hình chung trong nước, nhưng lại có những mảng họ đang “ăn nên làm ra” như năng lượng, bất động sản công nghiệp, nông nghiệp, du lịch…
Đơn cử như ngành bất động sản công nghiệp, TTC hiện đang sở hữu Khu công nghiệp Thành Thành Công tại tỉnh Tây Ninh, một trong những khu công nghiệp lớn tại Việt Nam với tỷ lệ lấp đầy lên đến 95% và là điểm đến đầu tư lý tưởng của gần 100 doanh nghiệp trong và ngoài nước, giải quyết việc làm cho gần 40.000 lao động tại địa phương. Khu công nghiệp Thành Thành Công đóng góp không nhỏ vào ngân sách nhà nước, trở thành động lực quan trọng phát triển các thành phần kinh tế, dịch vụ khác của địa phương cũng như khu vực.
TTC Hospitality sở hữu và vận hành hệ thống du lịch toàn diện, bao gồm đa dạng các dịch vụ tại nhiều tỉnh, thành trọng điểm. Công ty Điện Gia Lai là doanh nghiệp đầu tiên trong nước sở hữu khung Tài chính Xanh được chứng nhận bởi CBI…
“Điều hành bằng trí óc nhưng dẫn dắt bằng con tim”, người dẫn đầu TTC tâm niệm. Tinh thần ấy của ông đã tạo nên những dấu ấn đặc biệt của TTC.
Đã bước sang tuổi 65, ông Thành cho biết vẫn chăm chỉ tập thể thao mỗi ngày để giữ gìn sức khoẻ. Tại TTC, mỗi chiều thứ 6, ông sẽ cùng các lãnh đạo chạy bộ và được chấm công như ngày làm việc bình. thường. Ông cũng dành thời gian nhiều hơn cho các doanh nhân, các Startup, các hiệp hội… để chia sẻ về kiến thức quản trị, điều hành doanh nghiệp với mong muốn đóng góp khả năng của mình vào sự phát triển kinh tế nước nhà.
Trong kế hoạch 5 năm tới, TTC đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng như mảng năng lượng sẽ tăng danh mục dự án, dự kiến công suất phát triển năm 2030 lên 2 ngàn MW. Khu công nghiệp Thành Thành Công tại tỉnh Tây Ninh sẽ thêm 500 ha, nâng quy mô tổng thể lên 1.520 ha, tạo việc làm cho hơn 40.000 lao động.
Về giáo dục, TTC có chiến lược mở rộng tại các tỉnh thành thông qua hình thức M&A… Với nền tảng hiện tại và sự dẫn dắt của đội ngũ lãnh đạo trẻ thế hệ F2 như Đặng Hồng Anh, Đặng Huỳnh Ức My, Đặng Huỳnh Anh Tuấn, Đặng Huỳnh Thái Sơn, chúng ta có niềm tin vào những thành công phía trước của họ.
Tôi nhớ đến một chia sẻ của ông Thành, trong đó, ông quan niệm chữ Tâm chính là thương mình trước, rồi đến thương người nằm kế bên mình, thương gia đình mình và nơi mình làm việc, mưu sinh. Rộng hơn, trong chữ Tâm của vị lãnh đạo này còn bao hàm tinh thần phụng sự cho đất nước, cho doanh nghiệp và khi đó, gia đình, bản thân mình sẽ được cộng hưởng. Những lời của ông mộc mạc mà sâu sắc vô cùng.
Ảnh: Đinh Hoa, TTC
Bài: Thư Linh