Thứ sáu, 29/03/2024

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

‘Trông mau đến Tết dựng nêu ăn chè’

Lương Gia Cát Tường
- 07:00, 18/02/2021

(DNTO) - Sáng mồng 7, trong khi mọi người chuẩn bị đến cơ quan để làm việc ngày đầu tiên sau Tết thì má tôi lục đục sắp mâm cúng hạ nêu.

Dựng nêu ăn chè

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. “Cu kêu ba tiếng cu kêu/ Trông mau đến Tết dựng nêu ăn chè”. Cây nêu ngày Tết hiện diện trong đời sống tâm linh và đi vào ca dao tục ngữ của người Việt từ rất lâu đời.

Ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội, cuộc sống con người trở nên hối hả, tất bật. Người ta không còn nhiều thời gian nên thường lược bớt đi các lễ tục ngày Tết vốn rất phong phú, da dạng của người xưa, trong đó có tục dựng và hạ nêu.

"Trông mau đến Tết dựng nêu ăn chè". (Ảnh Internet)

Mở đầu bài thơ “Tết của mẹ tôi”, thi sĩ Nguyễn Bính viết: “Tết đến mẹ tôi vất vả nhiều/Mẹ tôi lo liệu đủ trăm điều/Sân gạch tường vôi người quét lại/Vẽ cung trừ quỷ, trồng cây nêu”. Câu thơ gợi lên không gian chuẩn bị đón Tết của người Việt trong đó tác giả có nhắc đến tục trồng nêu ngày Tết và mục đích của việc trồng cây nêu là để “trừ quỷ”.

Theo phong tục miền Bắc, người ta thường dựng nêu (hay còn gọi trang trọng là thượng nêu) vào ngày 23 tháng Chạp vì cho rằng bắt đầu thời gian này, trong nhà đã vắng mặt Táo quân, là thời điểm ma quỷ thừa cơ hội sẽ dễ dàng quấy phá.

Còn ở miền Tây Nam bộ, ngày trước tôi thường thấy ông ngoại tôi dựng nêu vào ngày ba mươi Tết. Tuy thời gian có khác biệt nhưng về ý nghĩa mục đích thì hoàn toàn giống nhau là để trừ tà, báo cho ma quỷ biết đất đã có chủ, không được đến quấy nhiễu và cầu mong một năm mới tốt lành, bình an, may mắn.

Cây nêu được trồng trước cửa nhà thường là một cây tre cao. Trên ngọn tre người ta treo những vật dụng mà họ cho rằng sẽ khiến ma quỷ hoảng sợ không dám bén mảng tới. Tùy theo tập tục của mỗi địa phương, mỗi dân tộc mà những vật dụng đó có thể là: tờ giấy hồng đơn viết chữ trừ tà, một giỏ đựng trầu cau vôi, ở bên giỏ có treo giấy vàng bạc; Có nơi kết ba cái lạt, buộc một bó vàng, một bó lá dứa hoặc cành đa mỏ hái; Cũng có nơi treo cái khánh đất và những miếng kim loại, mỗi khi gió rung, khánh đất phát ra tiếng động leng keng như tiếng phong linh cho ma quỷ nghe sợ mà tránh. Dưới chân cây nêu có rắc vôi bột và vẽ hình cung tên.

Sự tích về cây nêu được truyền miệng trong dân gian và được ghi trong bộ sách “Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam”, thậm chí đã được dựng thành phim là một câu chuyện rất quen thuộc với mọi người. Chuyện kể về việc tranh đấu giữa người và quỷ. Nhờ có trí thông minh mà con người đã khiến quỷ phải thua cuộc và rút lui trả lại đất đai đã chiếm đoạt cho con người. Tuy bị thua cuộc nhưng trước khi đi, Quỷ vẫn cố xin con người mỗi năm cho chúng vào thăm đất liền vài ba ngày vào dịp Tết Nguyên đán. Vì thế, hằng năm, cứ đến Tết, người ta trồng nêu để cho Quỷ sợ không dám bén mảng vào chỗ người đang ở.

Hạ nêu – hết Tết

Ngày thượng nêu tuy mỗi nơi mỗi khác nhưng ngày hạ nêu được quy định chung vào Mồng 7 Tết. Trước khi hạ cây nêu, chủ nhà sẽ bày một ít hương, hoa tế trời đất, sau đó rung cho cây nêu rụng hết lá khô rồi hạ cây nêu xuống.

Ở đó có những âm thanh rộn rã vui tai phát ra từ ngọn cây nêu đang phất phới theo gió xuân về. (Ảnh: Internet)

Ở đó có những âm thanh rộn rã vui tai phát ra từ ngọn cây nêu đang phất phới theo gió xuân về. (Ảnh: Internet)

Mấy mươi năm ở thị thành, đất chật người đông, cũng không tìm đâu ra được cây tre, không thể dựng nêu nhưng má tôi vẫn giữ thói quen đến ngày Mồng 7  làm mâm cơm cúng hạ nêu. Má nói: Cây nêu trong văn hóa Việt Nam biểu tượng cho sự đấu tranh bền bỉ chống lại các thế lực tà ác. Thể hiện lòng nhân từ, bác ái, sự tha thứ, bao dung của người Việt mình. Để nhắc nhở con cháu đừng quên phong tục ngày Tết của ông bà, luôn ghi nhớ công ơn của tổ tiên…  

Thắp mấy nén nhang, má tôi lâm râm cầu nguyện, gương mặt như đang trôi về một miền ký ức xa xưa.  Ở đó có những âm thanh rộn rã vui tai phát ra từ ngọn cây tre đang phất phới theo gió xuân về, vươn lên trên bầu trời xanh ngắt. 

Tin khác

Văn hoá - Xã hội
Ban tổ chức cuộc thi 'Tài năng tiếng hát Việt 2024' vừa công bố tuyển sinh. Theo đó, nhiều giải thưởng và tiêu chí hấp dẫn trải thảm đỏ đón thí sinh.
3 giờ
Văn hoá - Xã hội
Ca sĩ Nguyễn Hồng Nhung có dịp hội ngộ với khán giả trong một đêm nhạc đặc biệt tại Phòng trà Bến Thành với loạt ca khúc được cô công phu chọn lựa cho album mới.
7 giờ
Văn hoá - Xã hội
Ca sĩ Hà Anh Tuấn công bố dự án lớn nhất của anh với hai tour diễn tại Nhà hát “trái sầu riêng” Esplanade, Singapore vào tháng 6 và 'Nhà hát con sò' Sydney Opera House, Australia vào ngày tháng 9 năm nay.
12 giờ
Văn hoá - Xã hội
Bắt đầu xuất khẩu ra thị trường quốc tế từ 2013, Timeless cam kết mang chất lượng mỹ phẩm Mỹ tới người tiêu dùng toàn cầu. Và từ tháng 3/2024, Timeless có mặt tại Việt Nam thông qua nhà phân phối chính thức độc quyền - Công ty Dược Mỹ phẩm TTH. 
12 giờ
Văn hoá - Xã hội
Những cái tên được vinh danh như: Đen Vâu, Hoà Minzy. Văn Mai Hương, Double2T,...trong âm nhạc giải thưởng Cống Hiến 2024 ngày càng tiệm cận được sức hút của thị trường âm nhạc Việt. Cùng với mảng thể thao, mùa giải năm nay nhận được sự quan tâm của đông đảo công chúng.
12 giờ
Văn hoá - Xã hội
Với lần tổ chức thứ 10, cuộc thi Hoa hậu Thế giới Doanh nhân 2024 có sự đồng hành của NSND Trịnh Kim Chi, CS Nguyên Vũ, DV Băng Châu, NS-NSX Mai Thu Huyền, DV Hiền Mai, NTK Quỳnh Paris... trong vai trò thành viên Ban giám khảo.
12 giờ
Văn hoá - Xã hội
Giai đoạn cao điểm mùa nắng nóng tạo điều kiện phát sinh nhiều dịch bệnh. Đây cũng là môi trường thuận lợi để bệnh dại bùng phát mạnh nhất. "Không quốc gia nào chết vì bệnh dại nhiều như Việt Nam”, đó là nhận định của ông Nguyễn Văn Long – cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) mới đây.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Thành quả tốt đẹp cho cả một chặng đường cố gắng, tin vui đã đến với trường Đinh Thiện Lý, TP.HCM,  trong tháng 3 này: đội tuyển của trường xuất sắc trở thành một trong ba đội tuyển cấp trung học phổ thông của Việt Nam dành tấm vé tham dự Giải Vô địch Thế giới VEX Robotics World Championship 2024 sẽ được tổ chức tại Dallas, Texas – Hoa Kỳ vào cuối tháng 4/2024.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nguồn thu nhập từ vài chục đến hàng trăm, thậm chí cả tỷ đồng mỗi tháng đến từ tiếp thị liên kết đã trở thành hũ “mật ngọt” tạo nên trào lưu “bỏ việc trở thành Tiktoker”. Nhưng công việc này không phải hoàn toàn màu hồng.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nam ca sĩ Quốc Thiên mới đây đã quay trở lại đầy ấn tượng trên sân khấu âm nhạc “Love in the Bay” by Ambassador Cruise đầu tiên của năm 2024, chính thức khởi động chuỗi đêm nhạc hè trên vịnh Hạ Long.
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Đại diện Sen Vàng đã công bố thông tin về Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy sẽ đại diện Việt Nam chinh chiến tại đấu trường sắc đẹp quốc tế Miss International 2024 và Huỳnh Trần Ý Nhi sẽ trở thành đại diện của Việt Nam tại cuộc thi Miss World lần thứ 72.
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nhận được nhiều tình cảm từ bạn bè và khán giả chúc mừng nhân dịp ra mắt sản phẩm mới Mộc vol2, nữ ca sĩ Nguyễn Hồng Nhung còn được danh ca Tuấn Ngọc khen ngày càng hát hay. Ông bày tỏ niềm vui khi nhận thấy cô em gái đã luôn mạnh mẽ và thành công.
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Sau hơn 10 năm ngưng ca hát, dành thời gian để kinh doanh và tận hưởng cuộc sống, nữ ca sĩ Hồ Quỳnh Hương đã quyết định quay trở lại với âm nhạc. Với sự đầu tư lớn, tâm huyết, sản phẩm MV Cứ để cho em đã ra mắt, nhận được sự ủng hộ của bạn bè và khán giả.
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nói đến bạo lực học đường người ta thường nghỉ ngay đến học sinh đánh nhau. Tuy nhiên ngày nay, đối tượng tham gia bạo lực học đường đang “mở rộng” và phức tạp hơn nhiều. Đã có không ít trường hợp thầy đánh trò, trò đánh thầy, phụ huynh đánh học sinh, phụ huynh đánh thầy giáo, thầy giáo đánh phụ huynh... Thậm chí “đỉnh cao” đã xảy ra thầy đánh thầy. Tiếng kêu cứu đang cần hồi đáp.
6 ngày
Văn hoá - Xã hội
Triển lãm thứ 6 của hoạ sĩ Bùi Chát lấy tên Vùng lụa, giới thiệu 19 tác phẩm sơn dầu, được sáng tác rải rác trong các năm 2021 và 2022 - những năm chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19.
1 tuần
Xem thêm